سناییشمارهٔ ۳۳۳
ای دل ار مولای عشقی یاد سلطانی مکن
در ره آزادگان بسیار ویرانی مکن
همره موسی و هارون باش در میدان عشق
فرش فرعونی مساز و فعل هامانی مکن
بیجمال خوب، لاف یوسف مصری مزن
بیفراق و درد، یاد پیر کنعانی مکن
در خراباتی که این گوید که فاسق شو، بشو
وندران مجلس که آن گوید مسلمانی مکن
پیشِ یاجوج هوا سَدِّ سکندروار باش
ور جنان جویی غلو اندر جهانبانی مکن
آن اشاراتی که از عشقش خبر یابی مکن
وان عباراتی که از یادش جدا مانی مکن
چون ز مار و مرغ و دیو و دد بمانی باک نیست
چون ز نعمالعبد وامانی سلیمانی مکن
پارسی نیکو ندانی حک آزادی بجو
پیش استاد لغت دعوی زباندانی مکن
چون مسلم زمزم و خانی ترا شد زان سپس
قصهٔ دریا رها کن مدحت خانی مکن
از سنایی حال و کار نیکوان بررس به جِد
مرد میدان باش تن در می ده ارزانی مکن
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
ای دل ار مولای عشقی یاد سلطانی مکن
در ره آزادگان بسیار ویرانی مکن
هوش مصنوعی: ای دل، اگر عاشق هستی، به یاد بزرگی که در عشق سلطنت میکند، نباش. در مسیر آزادگان، خیلی خرابکاری نکن.
همره موسی و هارون باش در میدان عشق
فرش فرعونی مساز و فعل هامانی مکن
هوش مصنوعی: در میدان عشق، همواره با موسی و هارون همراه باش و مانند فرعونیان عمل نکن و از کارهای آزاردهنده دوری کن.
بیجمال خوب، لاف یوسف مصری مزن
بیفراق و درد، یاد پیر کنعانی مکن
هوش مصنوعی: بدون زیبایی و جذابیت محبوب، به ویژگیهای یوسف مصری مباهات نکن. در غیاب و رنج، به یاد پیرمرد کنعانی نیفت.
در خراباتی که این گوید که فاسق شو، بشو
وندران مجلس که آن گوید مسلمانی مکن
هوش مصنوعی: در میخانهای که میگوید به گناهکاری بپرداز، به آن بپیوند و در مجلسی که میگوید به مسلمان بودن پشت کن، شرکت نکن.
پیشِ یاجوج هوا سَدِّ سکندروار باش
ور جنان جویی غلو اندر جهانبانی مکن
هوش مصنوعی: قبل از یاجوج و ماجوج، همچون سدی محکم و مقاوم باش. اگر به دنبال بهشت هستی، در مدیریت دنیا افراط نکن.
آن اشاراتی که از عشقش خبر یابی مکن
وان عباراتی که از یادش جدا مانی مکن
هوش مصنوعی: به نشانههایی که از عشق او خبر میدهند توجه نکن و از کلمات و عباراتی که تو را از یاد او دور میکنند دوری کن.
چون ز مار و مرغ و دیو و دد بمانی باک نیست
چون ز نعمالعبد وامانی سلیمانی مکن
هوش مصنوعی: اگر از مار و پرنده و دیو و حیوانات در امان باشی، نگران چیزی نخواهی بود. اما اگر از نعمات و نعمتهای الهی دور باشی، شبیه سلیمان نباشی، نگران باش.
پارسی نیکو ندانی حک آزادی بجو
پیش استاد لغت دعوی زباندانی مکن
هوش مصنوعی: اگر به خوبی زبان فارسی را نمیشناسی و به دنبال آزادی در بیان هستی، بهتر است به استاد زبان مراجعه کنی و ادعای دانایی نکن.
چون مسلم زمزم و خانی ترا شد زان سپس
قصهٔ دریا رها کن مدحت خانی مکن
هوش مصنوعی: زمانی که به یقین به حقیقت و صداقت وصل شدی، دیگر نیازی نیست به داستانهای دور و دراز پرداخته و مدحگویی کنی.
از سنایی حال و کار نیکوان بررس به جِد
مرد میدان باش تن در می ده ارزانی مکن
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که انسان باید با جدیت و دقت به حال و کار نیکوکاران توجه کند و در میدان زندگی، با شجاعت و اراده قوی وارد عمل شود. همچنین، از مسائلی که به راحتی به دست میآیند، نباید به سادگی بگذرد و باید ارزش آنها را درک کند.
حاشیه ها
1393/08/21 18:11
حجت الله
این شعر نصیحتی است برای ریاکاران هر زمان ...
1396/06/29 23:08
پسند
مصراع پیشه یأجوج هوا سد سکندر وار باش به نظر می رسد اینگونه بوده: پیش یأجوج هوا سد سکندر وار باش
ضمنا مصراع چون ز نعم العبد وامانی سلیمانی مکن تلمیح دارد به آیه ی:وَوَهبنا لداوود سلیمان نعم العبد انّه اوّاب سوره ی ص آیه ی 30
1399/10/25 21:12
آریانا
سلام
در بیت هشتم مصراع اول باید اینگونه تصحیح شود .
چون دری نیکو ندانی حک آزادی بجو
1399/11/24 21:01
افسانه چراغی
پارسی نیکو ندانی، حکم آزادی بجو