سناییشمارهٔ ۲۵۱
چو دانستم که گردنده‌ست عالم
نیاید مرد را بنیاد محکم
پس آن بهتر که ما در وی مقیمیم
شبان و روز با هم مست و خرم
مرا زان چه که چونان گفت ابلیس
مرا زان چه که چونین کرد آدم
تو گویی می مخور من می خورم می
تو گویی کم مزن من می‌زنم کم
فتادی تو به کعبه من به خاور
الا تا چند ازین دوری و درهم
من و خورشید و معشوق و می لعل
تو و رکن و مقام و آب زمزم
ترا کردم مسلم کوثر و خلد
مسلم کن مرا باری جهنم
به فردوس از چه طاعت شد سگ کهف
به دوزخ از چه عصیان رفت بلعم
تو گر هستی چو بلعم در عبادت
من آخر از سگی کمتر نیم هم
سرانجام من و تو روز محشر
ندانم چون بود والله اعلم
سخن‌گویی تو همواره ز اسلام
همه اسلام تو صلوات و سلم
زدن در کوی معنی دم نیاری
همه پیراهن دعوی زنی دم
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
چو دانستم که گردنده‌ست عالم
نیاید مرد را بنیاد محکم
هوش مصنوعی: وقتی فهمیدم که زندگی و جهان دائماً در حال تغییر و ناپایدار است، دیگر برای انسان‌ها پایه و اساس محکمی وجود ندارد.
پس آن بهتر که ما در وی مقیمیم
شبان و روز با هم مست و خرم
هوش مصنوعی: بهتر است که ما در اینجا زندگی کنیم و شب و روز با هم شاد و سرزنده باشیم.
مرا زان چه که چونان گفت ابلیس
مرا زان چه که چونین کرد آدم
هوش مصنوعی: چرا باید از ابلیس بترسم که چنین چیزی گفت و چرا باید از آدم ناراحت باشم که چنین کاری کرد؟
تو گویی می مخور من می خورم می
تو گویی کم مزن من می‌زنم کم
هوش مصنوعی: به نظر می‌رسد که تو می‌خواهی کم بنوشی، اما من اصلاً تمایلی به کاهش ندارم و به نوشیدنم ادامه می‌دهم.
فتادی تو به کعبه من به خاور
الا تا چند ازین دوری و درهم
هوش مصنوعی: تو به کعبه رفتی و من به سمت شرق، تا کی باید از هم دور باشیم و زندگی‌ام غم‌انگیز باشد؟
من و خورشید و معشوق و می لعل
تو و رکن و مقام و آب زمزم
هوش مصنوعی: من و خورشید و محبوبم و شراب سرخ تو در کعبه و جایگاه مقدس و آب زمزم.
ترا کردم مسلم کوثر و خلد
مسلم کن مرا باری جهنم
هوش مصنوعی: من تو را به مقام والا و سرشار از خوبی‌ها رسانیدم، حالا از تو می‌خواهم که مرا نیز از عذاب جهنم نجات دهی.
به فردوس از چه طاعت شد سگ کهف
به دوزخ از چه عصیان رفت بلعم
هوش مصنوعی: در بهشت به چه دلیل سگ اهل کهف وارد شد و بلعم به دلیل چه خطایی به جهنم رفت؟
تو گر هستی چو بلعم در عبادت
من آخر از سگی کمتر نیم هم
هوش مصنوعی: اگر تو در عبادت به مرتبه بلعم هستی، پس من حتی از یک سگ هم کمتر ارزش دارم.
سرانجام من و تو روز محشر
ندانم چون بود والله اعلم
هوش مصنوعی: در نهایت، نه من و نه تو نمی‌دانیم روز قیامت چه حالتی خواهد داشت و فقط خداوند از این موضوع باخبر است.
سخن‌گویی تو همواره ز اسلام
همه اسلام تو صلوات و سلم
هوش مصنوعی: نحوه صحبت کردن تو همیشه نشان‌دهنده‌ی اسلام است و همه‌ی اسلام در سلام و درود تو تجلی می‌کند.
زدن در کوی معنی دم نیاری
همه پیراهن دعوی زنی دم
هوش مصنوعی: اگر در جاده‌ی حقیقت قدم نمی‌زنی و در پی درک عمیق ماجرا نیستی، فقط ادعای معرفت نکن.