گنجور

قصیدهٔ شمارهٔ ۳۹ - در مدح خواجه عمید ثقةالملک، طاهر

دی دل ما فگار خواهد کرد
وز ستم سوگوار خواهد کرد
سده بهر نوید فصل بهار
باز عهد استوار خواهد کرد
پیش چونین نوید گر که ترا
به امید بهار خواهد کرد
برفشان آن گهر که کافر ازو
در سقر زینهار خواهد کرد
اژدهایی که اهل بدعت را
روز محشر شکار خواهد کرد
آنکه می فخر کرد ازو ابلیس
جم از آن فخر عار خواهد کرد
مو و زرین شود ازو پران
چون زبانه چو مار خواهد کرد
همچنو بیند آن زمان معیار
آن که او را عیار خواهد کرد
گوهری کو چو خود کند به مثال
آن گهر کبدار خواهد کرد
روی سرخی مادرش طلبد
آنکه با اوش یار خواهد کرد
بی‌قرار آفریده‌ای در طبع
کیست کش با قرار خواهد کرد
تا بینی که همچو هر سال او
در زمانه چه کار خواهد کرد
در میان هوا ز جنبش خویش
فلکی مستعار خواهد کرد
چون بنان محاسبش هر شاخ
گویی انجم شمار خواهد کرد
بینی از وی دو مایهٔ ثنوی
چون دو سو آشکار خواهد کرد
گل او آن نکرد روز از نور
کامشب او از شرار خواهد کرد
گوهری کو نگار نپذیرد
عالمی چون نگار خواهد کرد
جز وی از شمس همچو شمس از نور
لیل را چون نهار خواهد کرد
دو عرض کاندروست تف و شعاع
بر سه جوهر نثار خواهد کرد
آبرا لعل پوش خواهد کرد
خاک را مشکبار خواهد کرد
بر هوایی که سیم بارید ابر
امشب او زربار خواهد کرد
از تن لاله‌پوش لولو پاش
صد نهان آشکار خواهد کرد
آشکاری کوهسار از رنگ
چون نهان بهار خواهد کرد
کز نهیب بحار او فردا
آسمان را بخار خواهد کرد
چشم بی‌دیدهٔ فلک را دود
دیده‌ها همچو نار خواهد کرد
بر آن آب و رنگ را از عکس
چون می و کفته نار خواهد کرد
افسر امهات و آبا را
بر سر خود فسار خواهد کرد
ز آسمانها قلاده خواهد بست
از قمر گوشوار خواهد کرد
سخت سوی فلک همی پوید
کار دیوانه‌وار خواهد کرد
یا پدر زیر خاک می‌ماند
یا پسر اختیار خواهد کرد
یا ز تاثیر طبع خود بر گل
چون سه عنصر جوار خواهد کرد
مگر از بهر خوش دلی فضلا
چرخ را تار و مار خواهد کرد
تا چو فخر دو کون در یکشب
نه فلک را گذار خواهد کرد
تا بر سعد اخترش از دود
دیدهٔ نحس تار خواهد کرد
تا نشان یافت رتبت خواجه
همتش را شعار خواهد کرد
ثقةالملک طاهر آنکه چو آب
ایزدش پایدار خواهد کرد
وز پی اتفاق و انصافش
آب از آتش سوار خواهد کرد
آب از امنش سپر شود آنرا
که نهنگش شکار خواهد کرد
قوت آب عزم او چون چرخ
خاک را نامدار خواهد کرد
جوهر باد حزم او چون خاک
آب را با قرار خواهد کرد
آن درختی که آب خشمش خورد
دان که آن شاخ‌وار خواهد کرد
آب نظمش درخت فکرت را
از خرد بیخ و بار خواهد کرد
گلبنی را که آب عونش یافت
دان که طبعش چنار خواهد کرد
آب گوهر شود در آن کانی
که ازو افتخار خواهد کرد
خواب را در دو چشم خلق از امن
قوت کوکنار خواهد کرد
ای که تاثیر آب دولت تو
گل اعدات خار خواهد کرد
نعمتی را که بحرها نبرد
رزق تو خود دمار خواهد کرد
آب را تف طبعت از بس جود
همه زرین بخار خواهد کرد
آتش خشمت آب دریا را
همچو آتش نزار خواهد کرد
ایزد آن کلک را که لفظ تو یافت
آتش آب خوار خواهد کرد
ز آب حیوان بقات چون شعرت
هر زمان نو شعار خواهد کرد
گردد آتش حصار امنش اگر
آب را در حصار خواهد کرد
تا ز آب حرام عقل و سخن
ذات عیب و عوار خواهد کرد
آب و آتش برای این مدحت
برد و گوهر فخار خواهد کرد
ملک دنیا نخواهد آن کو را
جود تو با یسار خواهد کرد
دشمنت را چو آب اجل سوی مرگ
هم ز عرضش مهار خواهد کرد
روزگار آب روی داد آن را
که برو روزگار خواهد کرد
دشمنت زین سپس به عذر جواب
خاک فرش عذار خواهد کرد
گر نه از بخت بد چو هر عاقل
ناله‌ها زار زار خواهد کرد
آب جاه تو آنکسی خواهد
کایزدش بختیار خواهد کرد
مهترا پا و سر در آب از شرم
خویشتن را یسار خواهد کرد
چون کف از تف عمامه خواهد بست
چون بط از آب ازار خواهد کرد
آب من برده گیر اگر با من
جود تو همچو پار خواهد کرد
آب آنراست نزد هر مهتر
چون نبرد او قمار خواهد کرد
آمدم چون پر آب آبله من
تا دلت چختیار خواهد کرد
ای سنایی مبر تو آب از کار
کت خرد حق گزار خواهد کرد
غوطه‌ها خورد باید اندر بحر
هر که در در کنار خواهد کرد
کی بترسد ز زخم مار آنکو
خویشتن یار غار خواهد کرد
آب دیده مریز کت خواجه
با ضیاع و عقار خواهد کرد
آب را گرچه میل زی پستیست
نظم تو کار نار خواهد کرد
تافته گردد آنکه بی اقبال
نام خود یادگار خواهد کرد
رنجکی بیند آنکه بی‌کشتی
بحر اخضر گذار خواهد کرد
تا ز تاثیر نه فلک چار اصل
کار کردست و کار خواهد کرد
سرورا سرفراز کت نه چرخ
افسر هر چهار خواهد کرد
ز آبها تا بخار خواهد خواست
بادها تا غبار خواهد کرد
شادمان زی که در بقات سده
این چنین صدهزار خواهد کرد

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

دی دل ما فگار خواهد کرد
وز ستم سوگوار خواهد کرد
هوش مصنوعی: دل ما را رنجیده خواهد کرد و از ظلمی که بر ما می‌رود، گریه و سوگواری خواهد شد.
سده بهر نوید فصل بهار
باز عهد استوار خواهد کرد
هوش مصنوعی: سده، مژده‌ای برای آمدن فصل بهار است و دوباره پیمانی محکم برقرار خواهد شد.
پیش چونین نوید گر که ترا
به امید بهار خواهد کرد
هوش مصنوعی: اگر چنین نویدهایی را بشنوی، امید به بهار در تو زنده خواهد شد.
برفشان آن گهر که کافر ازو
در سقر زینهار خواهد کرد
هوش مصنوعی: برفشان آن گوهر که کافر از آن در عذاب جهنم به آن پناه خواهد برد.
اژدهایی که اهل بدعت را
روز محشر شکار خواهد کرد
هوش مصنوعی: در روز قیامت، اژدهایی وجود دارد که کسانی را که راه‌های نادرست و بُعد از حقیقت را دنبال کرده‌اند، مورد معاقبه قرار خواهد داد.
آنکه می فخر کرد ازو ابلیس
جم از آن فخر عار خواهد کرد
هوش مصنوعی: کسی که به خود می‌بالد و خودش را بزرگ می‌داند، در واقع به نوعی خوار و ذلیل خواهد شد و در آینده، این برتری‌جویی برایش عیب و زشتی خواهد بود.
مو و زرین شود ازو پران
چون زبانه چو مار خواهد کرد
هوش مصنوعی: مو و زر طلایی او به زیبایی پرواز می‌کند، همان‌طور که مار هنگام حمله به جلو می‌پرد.
همچنو بیند آن زمان معیار
آن که او را عیار خواهد کرد
هوش مصنوعی: در آن زمان، شخصی که در نظر تو عیار و معیار دارد، قادر خواهد بود تا تو را با سنجش‌هایش شناسایی کند.
گوهری کو چو خود کند به مثال
آن گهر کبدار خواهد کرد
هوش مصنوعی: هر که مانند خود جوهری ارزشمند ایجاد کند، به زودی خواهان سختی و چالش خواهد شد.
روی سرخی مادرش طلبد
آنکه با اوش یار خواهد کرد
هوش مصنوعی: آنکه برای مادرش آرزو دارد کسی را که با او دوستی کند یا عشق بورزد.
بی‌قرار آفریده‌ای در طبع
کیست کش با قرار خواهد کرد
هوش مصنوعی: آیا کسی وجود دارد که بتواند با شخصی بی‌قرار و پریشان که به صورت طبیعی اینگونه خلق شده است، آرامش بخش باشد؟
تا بینی که همچو هر سال او
در زمانه چه کار خواهد کرد
هوش مصنوعی: باید ببینی او در این سال چه اقداماتی خواهد داشت و چه تغییراتی را به وجود خواهد آورد.
در میان هوا ز جنبش خویش
فلکی مستعار خواهد کرد
هوش مصنوعی: در فضای آسمان به دلیل حرکت خود، ستاره‌ای غیرواقعی خواهد درخشید.
چون بنان محاسبش هر شاخ
گویی انجم شمار خواهد کرد
هوش مصنوعی: هرگز نگران نباش، زیرا زمانی که او حساب کارها را رسیدگی کند، هر گل یا شکوفه‌ای که رشد کرده را به تعداد ستاره‌ها خواهد شمرد.
بینی از وی دو مایهٔ ثنوی
چون دو سو آشکار خواهد کرد
هوش مصنوعی: وقتی او را ببینی، دو نتیجهٔ متفاوت از او قابل مشاهده خواهد بود.
گل او آن نکرد روز از نور
کامشب او از شرار خواهد کرد
هوش مصنوعی: گل او در روز روشن نشکفته، اما امشب از آتش عشقش خواهد شکفت.
گوهری کو نگار نپذیرد
عالمی چون نگار خواهد کرد
هوش مصنوعی: جواهری که محبوب آن را نمی‌پذیرد، جهانی به زیبایی او خواهد ساخت.
جز وی از شمس همچو شمس از نور
لیل را چون نهار خواهد کرد
هوش مصنوعی: جز او هیچ‌کس مانند شمس نور شب را مانند روز روشن نخواهد کرد.
دو عرض کاندروست تف و شعاع
بر سه جوهر نثار خواهد کرد
هوش مصنوعی: دو بحث در اینجا وجود دارد که به وسیله‌ی شعاع و گرما بر روی سه نوع ماده تاثیر خواهد گذاشت.
آبرا لعل پوش خواهد کرد
خاک را مشکبار خواهد کرد
هوش مصنوعی: باران، خاک را مانند لعل زیبا خواهد کرد و آن را خوشبو خواهد ساخت.
بر هوایی که سیم بارید ابر
امشب او زربار خواهد کرد
هوش مصنوعی: امشب برای آسمانی که باران نقره‌ای بارید، خورشید درخشان خود را خواهد نمایاند.
از تن لاله‌پوش لولو پاش
صد نهان آشکار خواهد کرد
هوش مصنوعی: از تن لاله‌پوش لولویی که درونش رازهایی پنهان است، صدها راز و حقیقت آشکار خواهد شد.
آشکاری کوهسار از رنگ
چون نهان بهار خواهد کرد
هوش مصنوعی: با نزدیک شدن به بهار، کوه‌ها رنگ و زیبایی خود را نشان می‌دهند و جلوه‌ای دلنشین و شگفت‌انگیز به طبیعت می‌بخشند.
کز نهیب بحار او فردا
آسمان را بخار خواهد کرد
هوش مصنوعی: به دلیل شدت و تأثیرات ناشی از طوفان‌ و هیاهوی طبیعت، فردا آسمان پر از بخار خواهد شد.
چشم بی‌دیدهٔ فلک را دود
دیده‌ها همچو نار خواهد کرد
هوش مصنوعی: چشم بدون بینایی آسمان، چشمان پر از غبار را مانند آتش خواهد سوزاند.
بر آن آب و رنگ را از عکس
چون می و کفته نار خواهد کرد
هوش مصنوعی: آن چیزهایی که به صورت تصویر و رنگ و لعاب دیده می‌شوند، مانند می‌زیبا که رنگ و بویی دارد، می‌تواند تغییر کند و به شکل دیگری درآید.
افسر امهات و آبا را
بر سر خود فسار خواهد کرد
هوش مصنوعی: او بر سر خود تاجی از افتخار و بزرگی خواهد گذاشت که نماد مقام و منزلت ancestors و مادرانش است.
ز آسمانها قلاده خواهد بست
از قمر گوشوار خواهد کرد
هوش مصنوعی: از آسمان‌ها زینتی از نورانی‌ترین ماه خواهد آویخت و برای گوش‌ها زینتی خواهد ساخت.
سخت سوی فلک همی پوید
کار دیوانه‌وار خواهد کرد
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که شخصی به طور دیوانه‌وار به دنبال رسیدن به اهداف خود است و تمام تلاشش را برای پیشرفت و دستیابی به آنچه در سر دارد می‌کند. او به راحتی تسلیم نمی‌شود و با انرژی و شتاب بالا به سوی آسمان و آینده می‌رود.
یا پدر زیر خاک می‌ماند
یا پسر اختیار خواهد کرد
هوش مصنوعی: یا پدر در زیر خاک می‌ماند یا پسر به انتخاب خودش اقدام خواهد کرد.
یا ز تاثیر طبع خود بر گل
چون سه عنصر جوار خواهد کرد
هوش مصنوعی: شاید به خاطر ویژگی‌های طبیعی خود، مانند گل، بتواند سه عنصر را در کنار هم قرار دهد.
مگر از بهر خوش دلی فضلا
چرخ را تار و مار خواهد کرد
هوش مصنوعی: آیا ممکن است که تنها به خاطر خوشحالی و رضایت افراد دانا، جهان را دگرگون کند؟
تا چو فخر دو کون در یکشب
نه فلک را گذار خواهد کرد
هوش مصنوعی: در یک شب، او چنان خواهد درخشید که حتی آسمان نیز تحت تأثیر قرار خواهد گرفت.
تا بر سعد اخترش از دود
دیدهٔ نحس تار خواهد کرد
هوش مصنوعی: تا زمانی که ستارهٔ خوشبختی‌اش تحت تاثیر بدبینی و منفی نگری محو شود.
تا نشان یافت رتبت خواجه
همتش را شعار خواهد کرد
هوش مصنوعی: وقتی که کسی موقعیت و مقام خود را به دست آورد، به اوج قدرت و عظمت خود خواهد رسید و این وضعیت را به همه نشان خواهد داد.
ثقةالملک طاهر آنکه چو آب
ایزدش پایدار خواهد کرد
هوش مصنوعی: طاهر، که به عنوان امانت‌دار پادشاه شناخته می‌شود، به مانند آبی است که از طرف خداوند دائمی و پایدار خواهد بود.
وز پی اتفاق و انصافش
آب از آتش سوار خواهد کرد
هوش مصنوعی: پس از رخدادها و بر اساس انصاف، او آب را از آتش جدا خواهد کرد.
آب از امنش سپر شود آنرا
که نهنگش شکار خواهد کرد
هوش مصنوعی: آب وقتی امن است که کسی قصد شکار نهنگ را نداشته باشد.
قوت آب عزم او چون چرخ
خاک را نامدار خواهد کرد
هوش مصنوعی: قدرت اراده او همانند نیروی آب، می‌تواند خاک را به نامی مشهور و شناخته‌شده تبدیل کند.
جوهر باد حزم او چون خاک
آب را با قرار خواهد کرد
هوش مصنوعی: آب و خاک در کنار هم از دو عنصر متفاوت هستند، اما با درستی و صبر می‌توانند یکدیگر را در کنار هم قرار دهند و هماهنگ شوند. این یعنی که با تلاش و پایداری، می‌توان به یک نتیجه خوب دست یافت.
آن درختی که آب خشمش خورد
دان که آن شاخ‌وار خواهد کرد
هوش مصنوعی: آن درختی که از آب خشم سیراب می‌شود، بدان که روزی به شاخ و برگ خواهد رسید و رشد خواهد کرد.
آب نظمش درخت فکرت را
از خرد بیخ و بار خواهد کرد
هوش مصنوعی: آبِ نظم، درختِ فکر تو را از فهم و دانش غنی خواهد ساخت.
گلبنی را که آب عونش یافت
دان که طبعش چنار خواهد کرد
هوش مصنوعی: اگر گلی را که آب به آن رسید، بگیریم، بدان که آن گل به سمت چنار یعنی یک درخت بزرگ و مقاوم خواهد رفت. این نشان‌دهنده این است که شرایط مناسب باعث شکوفایی و رشد درختانی بزرگ خواهد شد.
آب گوهر شود در آن کانی
که ازو افتخار خواهد کرد
هوش مصنوعی: آب در جایی که گوهر ارزشمند وجود دارد، اهمیت و ارزش می‌یابد و به آن افتخار خواهد شد.
خواب را در دو چشم خلق از امن
قوت کوکنار خواهد کرد
هوش مصنوعی: خواب در دو چشم مردم، ناشی از قدرت ایمنی کوکنار خواهد بود.
ای که تاثیر آب دولت تو
گل اعدات خار خواهد کرد
هوش مصنوعی: تو که با قدرت و تأثیر خود باعث بهبود اوضاع و حال و روز مردم می‌شوی، می‌توانی حتی خارها را به گل تبدیل کنی و مشکلات را از بین ببری.
نعمتی را که بحرها نبرد
رزق تو خود دمار خواهد کرد
هوش مصنوعی: اگر نعمتی را که دیگران نمی‌توانند از آن بهره ببرند، از دست بدهی، در نهایت خودت آن را هدر خواهی داد و به مشکل خواهی خورد.
آب را تف طبعت از بس جود
همه زرین بخار خواهد کرد
هوش مصنوعی: آب به خاطر سخاوت و generosity تو، از شدت عطش به طلا تبدیل خواهد شد.
آتش خشمت آب دریا را
همچو آتش نزار خواهد کرد
هوش مصنوعی: خشم تو می‌تواند به اندازه‌ای گسترش یابد که آب دریا را نیز به تب و تاب وادارد.
ایزد آن کلک را که لفظ تو یافت
آتش آب خوار خواهد کرد
هوش مصنوعی: خدای بزرگ آن کسی را که بتواند با زبان خود توصیف کند، در آتش و آب آزمایش خواهد کرد.
ز آب حیوان بقات چون شعرت
هر زمان نو شعار خواهد کرد
هوش مصنوعی: از آب حیات، چون به توصل یابی، هرگاه که شعرت را بخوانی، دوباره شکوفا و تازه خواهد شد.
گردد آتش حصار امنش اگر
آب را در حصار خواهد کرد
هوش مصنوعی: اگر بخواهد آب را در محدوده خود نگه دارد، آتش امنیتش را به خطر می‌اندازد.
تا ز آب حرام عقل و سخن
ذات عیب و عوار خواهد کرد
هوش مصنوعی: اگر از آب ناپاک بهره بگیریم، عقل و گفتار ما دچار نقص و مشکلات خواهند شد.
آب و آتش برای این مدحت
برد و گوهر فخار خواهد کرد
هوش مصنوعی: آب و آتش به خاطر این ستایش، به صفای خاصی خواهند رسید و مانند جواهر درخشانی خواهند شد.
ملک دنیا نخواهد آن کو را
جود تو با یسار خواهد کرد
هوش مصنوعی: فرمانروایی دنیا به کسی تعلق نخواهد گرفت که توان بخشش و سخاوت تو را ندارد و تنها به ثروت و مال خود اتکا خواهد کرد.
دشمنت را چو آب اجل سوی مرگ
هم ز عرضش مهار خواهد کرد
هوش مصنوعی: دشمنت را مانند آب مرگ به سوی مرگ خواهد برد و از زمینش مهار خواهد کرد.
روزگار آب روی داد آن را
که برو روزگار خواهد کرد
هوش مصنوعی: اگر روزگار به کسی روی بیاورد، نشانه آن است که زمانه با او خواهد بود و او از آن بهره‌مند خواهد شد.
دشمنت زین سپس به عذر جواب
خاک فرش عذار خواهد کرد
هوش مصنوعی: دشمنت از این پس به خاطر عذرخواهی، با ناز و تنبلی به تو پاسخ خواهد داد.
گر نه از بخت بد چو هر عاقل
ناله‌ها زار زار خواهد کرد
هوش مصنوعی: اگر انسان از بدشانسی خود آگاه باشد، مانند دیگران که عاقل هستند، به‌حال زار و ناله خواهد کرد.
آب جاه تو آنکسی خواهد
کایزدش بختیار خواهد کرد
هوش مصنوعی: آبروی تو را کسی خواهد داشت که سرنوشتش خوش باشد.
مهترا پا و سر در آب از شرم
خویشتن را یسار خواهد کرد
هوش مصنوعی: مهره‌دار در آب، از شرم خود به روی خود خواهد بزد.
چون کف از تف عمامه خواهد بست
چون بط از آب ازار خواهد کرد
هوش مصنوعی: وقتی که سر و دست باید به آراستگی و زیبایی برسانی، مانند پرنده‌ای که به آب دست نیاز دارد، باید با دقت عمل کنی.
آب من برده گیر اگر با من
جود تو همچو پار خواهد کرد
هوش مصنوعی: اگر تو با من لطف و محبت کنی، من از مشکلات و سختی‌ها عبور خواهم کرد.
آب آنراست نزد هر مهتر
چون نبرد او قمار خواهد کرد
هوش مصنوعی: آب متعلق به هر سرپرست است، اما اگر او به خطر بیفتد، قمار خواهد کرد.
آمدم چون پر آب آبله من
تا دلت چختیار خواهد کرد
هوش مصنوعی: من به اینجا آمده‌ام تا به تو بگویم که اگر بخواهی، می‌توانی به راحتی احساسات و عشق‌های عمیق را تجربه کنی.
ای سنایی مبر تو آب از کار
کت خرد حق گزار خواهد کرد
هوش مصنوعی: ای سنایی، نگران نباش، زیرا خرد و حکمت الهی یاری‌ات می‌کند و تو را از مشکلات نجات می‌دهد.
غوطه‌ها خورد باید اندر بحر
هر که در در کنار خواهد کرد
هوش مصنوعی: هر کسی که می‌خواهد در کنار دریا زندگی کند، باید بتواند در آن غوطه‌ور شود و با چالش‌هایش روبه‌رو شود.
کی بترسد ز زخم مار آنکو
خویشتن یار غار خواهد کرد
هوش مصنوعی: هر کسی که به خود اطمینان دارد و از چالش‌ها نمی‌ترسد، هرگز از زخم‌های خطرناک نمی‌هراسد و می‌تواند در سختی‌ها همراه و یاور خود باشد.
آب دیده مریز کت خواجه
با ضیاع و عقار خواهد کرد
هوش مصنوعی: آب چشم خود را نریز، چون خواجه با اموال و زمین‌هایش به زودی به خواسته‌اش خواهد رسید.
آب را گرچه میل زی پستیست
نظم تو کار نار خواهد کرد
هوش مصنوعی: هرچند آب از نظر سطحی به پایین میل دارد، اما نظم و ترتیب تو باعث خواهد شد که این وضعیت تغییر کند و به هنر و زیبایی برسد.
تافته گردد آنکه بی اقبال
نام خود یادگار خواهد کرد
هوش مصنوعی: کسی که از خوش‌شانسی برخوردار نیست، تلاش می‌کند تا نام خود را در تاریخ ثبت کند.
رنجکی بیند آنکه بی‌کشتی
بحر اخضر گذار خواهد کرد
هوش مصنوعی: کسی که بدون داشتن وسیله‌ای مناسب برای عبور از دریا به سفر می‌رود، دچار سختی و رنج می‌شود.
تا ز تاثیر نه فلک چار اصل
کار کردست و کار خواهد کرد
هوش مصنوعی: تا زمانی که تأثیرات آسمانی و چهار اصل وجود دارد، کارها هم انجام می‌شود و ادامه خواهد داشت.
سرورا سرفراز کت نه چرخ
افسر هر چهار خواهد کرد
هوش مصنوعی: سروار با شکوه به قدری بلند مرتبه است که هر چهار سوی آسمان را تحت تأثیر خود قرار خواهد داد.
ز آبها تا بخار خواهد خواست
بادها تا غبار خواهد کرد
هوش مصنوعی: از آب‌ها بخار ایجاد می‌شود و بادها پس از آن گرد و غبار تولید می‌کنند.
شادمان زی که در بقات سده
این چنین صدهزار خواهد کرد
هوش مصنوعی: شاد باش که در این باغ، درختان با شگفتی و زیبایی خواهند رویید و محصولات فراوانی خواهند داشت.