گنجور

شمارهٔ ۴ - و برای او همچنین

یا رب اگر ز کرده ما پرده وا کنی
ما را به خجلت ابدی مبتلا کنی
ابلیس‌وار جامه طغیان به بر کند
گر یک نفس به خویش کسی را رها کنی
هر کس به جان خویش جفا بیشتر کند
به روی تو بیشتر ز ترحم وفا کنی
روزی دهی به مردم بیگانه صد هزار
کز صدهزار یک نفری آشنا کنی
از فعل خویش عارف و عامی کنند شرم
روزی که دستگاه عدالت به پا کنی
کسرا مجال چون و چرا در بر تو نیست
با بندگان هر آنچه نمایی بجا کنی
گر گبر رو کند به درت بهر التجا
هر دم ز مهر حاجت او را روا کنی
هر کس به هر لباس که با عجز و التماس
در حضرت تو رو کند او را رضا کنی
چندین هزار مجرم و عاصی و روسیاه
در یک نفس ز آتش دوزخ رها کنی
غیر از تو نیست راه پناهی برای خلق
باید تو روی لطف به احوال ما کنی
جز تو طبیب نَبُوَد به هر دو کون
این دردهای بی‌حد ما را دوا کنی
یا رب تو قبله‌گاه امیدی و چون کنم
گر دست ما ز دامن لطفت جدا کنی
باشد امید ما به درت آن که جمله را
از دوستان درگه آل عبا کنی
اندر شمار ما همه را در صف شمار
از شیعیان پادشه لافتی کنی
در روز رستخیز قیامت شفیع ما
سر خیل کائنات و شه انبیاء کنی
شایسته محبت لطف تو گر نه‌ایم
رحمی به ما به خاطر شیر خدا کنی
یا رب همین بس است تمنای ما که تو
هنگام مرگ مدفن ما کربلا کنی
در آفتاب گرم قیامت مقام ما
زیر لوای احمد صاحب لوا کنی
از لطف بی‌حساب تو یا رب بعید نیست
گر رحمتی (به صامت) بی‌دست و پا کنی

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: سید صادق هاشمی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

یا رب اگر ز کرده ما پرده وا کنی
ما را به خجلت ابدی مبتلا کنی
هوش مصنوعی: خدای بزرگ، اگر از اعمال ما پرده‌برداری کنی، ما را به شدت شرمسار و نادم خواهی کرد.
ابلیس‌وار جامه طغیان به بر کند
گر یک نفس به خویش کسی را رها کنی
هوش مصنوعی: اگر به یک‌باره کسی را تنها بگذاری، ممکن است به راحتی دچار طغیان و گمراهی شود.
هر کس به جان خویش جفا بیشتر کند
به روی تو بیشتر ز ترحم وفا کنی
هوش مصنوعی: هر کسی که به خود ظلم بیشتری کند، تو نیز به او رحمت و محبت بیشتری نشان خواهی داد.
روزی دهی به مردم بیگانه صد هزار
کز صدهزار یک نفری آشنا کنی
هوش مصنوعی: روزی تو به مردم بیگانه بده، اما اگر یک نفر آشنا را از میان صد هزار نفر انتخاب کنی، ارزش بیشتری خواهد داشت.
از فعل خویش عارف و عامی کنند شرم
روزی که دستگاه عدالت به پا کنی
هوش مصنوعی: هر کس در روز قیامت و در برابر قضاوت الهی نمی‌تواند به اعمال خود افتخار کند و همه به خاطر اعمالشان خجالت خواهند کشید. روزی که عدالت برقرار شود، عارفان و مردم عادی نیز شرمنده خواهند شد.
کسرا مجال چون و چرا در بر تو نیست
با بندگان هر آنچه نمایی بجا کنی
هوش مصنوعی: کسرا هیچ فرصتی برای بحث و گفتگو در مورد تو ندارد، و با بندگان، هر چیزی که از تو دیده شود، به جا و درست است.
گر گبر رو کند به درت بهر التجا
هر دم ز مهر حاجت او را روا کنی
هوش مصنوعی: اگر کسی از غیر مسلمانان (گبر) هر روز در کنار درت بیاید و از تو درخواست کند، باید با مهربانی نیاز او را برآورده کنی.
هر کس به هر لباس که با عجز و التماس
در حضرت تو رو کند او را رضا کنی
هوش مصنوعی: هر کسی با ناتوانی و خواهش به تو مراجعه کند، تو او را خوشنود خواهی کرد، هرچند که در هر شکلی و با هر ظاهر باشد.
چندین هزار مجرم و عاصی و روسیاه
در یک نفس ز آتش دوزخ رها کنی
هوش مصنوعی: چندین هزار گناهکار و مجرم و بدبخت را در یک لحظه از آتش دوزخ آزاد خواهی کرد.
غیر از تو نیست راه پناهی برای خلق
باید تو روی لطف به احوال ما کنی
هوش مصنوعی: جز تو راهی برای پناه دادن به مردم وجود ندارد؛ پس لطف کن و به سرنوشت ما توجه کن.
جز تو طبیب نَبُوَد به هر دو کون
این دردهای بی‌حد ما را دوا کنی
هوش مصنوعی: غیر از تو هیچ کس نمی‌تواند دردهای بی‌پایان ما را در این دنیا و آن دنیا درمان کند.
یا رب تو قبله‌گاه امیدی و چون کنم
گر دست ما ز دامن لطفت جدا کنی
هوش مصنوعی: ای خداوند، تو امید من هستی و اگر دست ما را از رحمت و لطف خود جدا کنی، چه کنم؟
باشد امید ما به درت آن که جمله را
از دوستان درگه آل عبا کنی
هوش مصنوعی: امید ما به آن است که در خانه‌ات همه دوستان را مورد توجه و محبت قرار دهی.
اندر شمار ما همه را در صف شمار
از شیعیان پادشه لافتی کنی
هوش مصنوعی: در میان ما، همه را به حساب بیاور و شماره کن. از طرف شیعیان، به هیچ کس نمی‌توانی برتری بدهی.
در روز رستخیز قیامت شفیع ما
سر خیل کائنات و شه انبیاء کنی
هوش مصنوعی: در روز برآورده شدن وعده قیامت، کسی که ما را شفاعت می‌کند، سرور تمام موجودات و بزرگ‌ترین پیامبران است.
شایسته محبت لطف تو گر نه‌ایم
رحمی به ما به خاطر شیر خدا کنی
هوش مصنوعی: اگر ما شایسته محبت و لطف تو نیستیم، اما به خاطر شیرِ خدا، لطفی به ما کن.
یا رب همین بس است تمنای ما که تو
هنگام مرگ مدفن ما کربلا کنی
هوش مصنوعی: ای پروردگار، تنها همین یک آرزو برای ما کافی است که در لحظهٔ مرگ، مزار ما را در کربلا قرار دهی.
در آفتاب گرم قیامت مقام ما
زیر لوای احمد صاحب لوا کنی
هوش مصنوعی: در روز قیامت که آفتاب داغ و سوزانی خواهد بود، ما در کنار پرچم و حمایت پیامبر احمد (ص) قرار خواهیم گرفت.
از لطف بی‌حساب تو یا رب بعید نیست
گر رحمتی (به صامت) بی‌دست و پا کنی
هوش مصنوعی: ای خدای بزرگ، بعید نیست که از محبت فراوان تو بخواهد رحمتی را به ما عطا کنی، حتی اگر بر اساس دلیلی ناپایدار و بی‌دست و پا باشد.

حاشیه ها

1398/08/03 17:11

ابلیس وار........ببر کند---گر دست........لطفت جدا کنی----درست است