گنجور

شمارهٔ ۵ - و برای او همچنین

شد وقت آنکه درد نهان را دوا کنیم
روی نیاز خویش به سوی خدا کنیم
ای خفتگان بستر راحت سحر رسید
خیزید تا گذر به خدا از رجا کنیم
خیزید تا به وعده «ادعونی استجب»
تکلیف خود به درگه داور ادا کنیم
بیگانگی بس است ز درگاه کردگار
خود را دمی به خالق خود آشنا کنیم
تا صبح عمر ما ننموده است رو به شام
کاری برای خجلت روز جزا کنیم
اشکی ز چشم خویش بریزیم و اندر او
از بهر شست و شوی گناهان شنا کنیم
بهر نجات آتش دوزخ به صد امید
دست دعا بلند سوی کبریا کنیم
تا کاسهای دیده نگردیده پر ز خاک
چشمی به حال بی‌کسی خویش وا کنیم
بهر گذشتگان و اسیران زیر خاک
نزد خدای عالم و آدم دعا کنیم
از یاد رفته وعدهٔ روز الست ما
یک شب وفا به وعده قالوا بلی کنیم
شیطان نهاده بند اطاعت به پای ما
بهر رها نمودن خود دست و پا کنیم
تا از پی شفاعت ما چاره جو شود
روی نیاز را به سوی مصطفی کنیم
از قلب سوزناک سوی کشور نجف
با گریه التجا به شه اولیاء کنیم
گاهی سوی علی و ولی متلجی شویم
گه روی استغاثه به خیرالنساء کنیم
دستی به دامن حسن مجتبی زنیم
روئی به آستان شه کربلا کنیم
این پنج تن مقرب درگاه داورند
هر پنج را شفیع پی مدعا کنیم
یا رب اگر ز لطف نبخشی گناه ما
در حیرتم که جز در تو رو کجا کنیم
یا رب حساب معصیت ما ز حد گذشت
راهی نما که چاره جرم و خطا کنیم
یا رب دری گشا ز هدایت به روی ما
شاید دیگر ز کثرت عصیان حیا کنیم
یا رب همیشه کار تو فضل و کرامتست
بر ما مبین تو جرم و خطائی که ما کنیم
یا رب به خدمت تو چه گوئیم در جواب
به هر حساب چون به صف حشر جا کنیم
اعضای ما تمام بود شاهد گناه
دیگر گذشته آنکه ز عصیان ابا کنیم
نزد تو ای مهیمن یکتا تمام عمر
یک دم نشد که پشت عبادت دو تا کنیم
ما را ببخش ورنه به آل‌عبا تو را
چندان قسم دهیم که از خود رضا کنیم
(صامت) ز آب توبه گناهان خود بشوی
تا خویش را ز آتش دوزخ رها کنیم

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: سید صادق هاشمی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

شد وقت آنکه درد نهان را دوا کنیم
روی نیاز خویش به سوی خدا کنیم
هوش مصنوعی: زمان آن رسیده است که درمان دردهای پنهان را باید پیدا کنیم و نیاز خود را به سوی خداوند ابراز کنیم.
ای خفتگان بستر راحت سحر رسید
خیزید تا گذر به خدا از رجا کنیم
هوش مصنوعی: ای کسانی که در خوابید! صبح روشن فرا رسیده است، بیدار شوید تا با امید و درخواست از خداوند به سوی او برویم.
خیزید تا به وعده «ادعونی استجب»
تکلیف خود به درگه داور ادا کنیم
هوش مصنوعی: بیدار شوید تا به وعده‌ای که خداوند داده عمل کنیم و درخواست‌های خود را در درگاه او مطرح کنیم.
بیگانگی بس است ز درگاه کردگار
خود را دمی به خالق خود آشنا کنیم
هوش مصنوعی: بی‌محل بودن و دوری از خدا کافی است، بیایید لحظه‌ای با خالق خود آشنا شویم.
تا صبح عمر ما ننموده است رو به شام
کاری برای خجلت روز جزا کنیم
هوش مصنوعی: تا صبح عمرمان هیچ کار مثبتی نکرده‌ایم که در روز قیامت شرمنده شویم.
اشکی ز چشم خویش بریزیم و اندر او
از بهر شست و شوی گناهان شنا کنیم
هوش مصنوعی: بیایید اشکی از چشم‌های خود بریزیم و در آن به قصد پاک‌سازی گناهانمان غوطه‌ور شویم.
بهر نجات آتش دوزخ به صد امید
دست دعا بلند سوی کبریا کنیم
هوش مصنوعی: برای نجات از آتش دوزخ، با امیدهای فراوان، دست به دعا می‌زنیم و به سوی خداوند متعال خواهیم رفت.
تا کاسهای دیده نگردیده پر ز خاک
چشمی به حال بی‌کسی خویش وا کنیم
هوش مصنوعی: تا زمانی که چشم‌هایمان پر از غم و خاک نباشد، نمی‌توانیم به حال تنهایی و بی‌کسی خود نگاهی بیندازیم.
بهر گذشتگان و اسیران زیر خاک
نزد خدای عالم و آدم دعا کنیم
هوش مصنوعی: برای کسانی که در گذشته زندگی کرده‌اند و همچنین کسانی که در زیر خاک هستند، در برابر خداوند بزرگ و انسان‌ها دعا کنیم.
از یاد رفته وعدهٔ روز الست ما
یک شب وفا به وعده قالوا بلی کنیم
هوش مصنوعی: ما وعده‌ای که در روز الست (روز پیمان) فراموش شده بود را به یاد می‌آوریم و یک شب تصمیم می‌گیریم که به این وعده وفا کنیم و بگوییم بله.
شیطان نهاده بند اطاعت به پای ما
بهر رها نمودن خود دست و پا کنیم
هوش مصنوعی: شیطان برای ما زنجیرهای اطاعت را قرار داده تا خود را از چنگال او رها کنیم و باید تلاش کنیم تا از این بند آزاد شویم.
تا از پی شفاعت ما چاره جو شود
روی نیاز را به سوی مصطفی کنیم
هوش مصنوعی: برای جلب بخشش و کمک، باید با روی نیاز به سمت پیامبر (مصطفی) رو کنیم.
از قلب سوزناک سوی کشور نجف
با گریه التجا به شه اولیاء کنیم
هوش مصنوعی: با دل سوخته و اشک و ناله، به سمت کشور نجف می‌رویم و از بزرگان درخواست کمک می‌کنیم.
گاهی سوی علی و ولی متلجی شویم
گه روی استغاثه به خیرالنساء کنیم
هوش مصنوعی: گاهی به سوی علی و ولی دعا و درخواست کنیم و گاهی به خیرالنساء (حضرت مریم) رو آوریم و از ایشان مدد بخواهیم.
دستی به دامن حسن مجتبی زنیم
روئی به آستان شه کربلا کنیم
هوش مصنوعی: ما دست به دامن زیبایی مجتبی می‌زنیم و به درگاه امام حسین در کربلا خواهیم رفت.
این پنج تن مقرب درگاه داورند
هر پنج را شفیع پی مدعا کنیم
هوش مصنوعی: این پنج نفر نزدیک‌ترین و مورد احترام در حضور خداوند هستند و می‌توانیم از هر پنج نفر به عنوان واسطه برای درخواست‌هایمان استفاده کنیم.
یا رب اگر ز لطف نبخشی گناه ما
در حیرتم که جز در تو رو کجا کنیم
هوش مصنوعی: ای پروردگار، اگر از روی لطف و رحمتت ما را نخواهی ببخشی، در سرگردانی به سر می‌برم و نمی‌دانم چه کنیم جز این که به تو روی آوریم.
یا رب حساب معصیت ما ز حد گذشت
راهی نما که چاره جرم و خطا کنیم
هوش مصنوعی: پروردگارا، خطاها و گناهان ما به حدی رسیده که نمی‌توانیم ادامه دهیم. راهی به ما نشان بده تا بتوانیم برای اعمال ناپسند خود جبران کنیم.
یا رب دری گشا ز هدایت به روی ما
شاید دیگر ز کثرت عصیان حیا کنیم
هوش مصنوعی: ای خدا، برای ما درِ هدایت را باز کن، شاید به خاطر تعداد زیاد گناهان‌مان، حیا کنیم و از کارهای ناپسند دوری کنیم.
یا رب همیشه کار تو فضل و کرامتست
بر ما مبین تو جرم و خطائی که ما کنیم
هوش مصنوعی: ای پروردگار، همواره کارهای تو بر ما نعمت و لطف است، نه بر ما گناهای کوچک و خطاهایی که مرتکب می‌شویم.
یا رب به خدمت تو چه گوئیم در جواب
به هر حساب چون به صف حشر جا کنیم
هوش مصنوعی: ای خدا، در برابر تو چه حرفی بزنیم و چگونه پاسخگوی حسابرسی‌ها باشیم، وقتی که در روز رستاخیز صفوف تشکیل داده می‌شوند؟
اعضای ما تمام بود شاهد گناه
دیگر گذشته آنکه ز عصیان ابا کنیم
هوش مصنوعی: تمام وجود ما گواه بر گناهانی است که از گذشته انجام داده‌ایم، حتی اگر بخواهیم از نافرمانی و اشتباهات خود دوری کنیم.
نزد تو ای مهیمن یکتا تمام عمر
یک دم نشد که پشت عبادت دو تا کنیم
هوش مصنوعی: ای خدای یکتا و بزرگ، تمام عمرم یک لحظه هم نبود که بجای عبادت تو، به چیز دیگری فکر کنم.
ما را ببخش ورنه به آل‌عبا تو را
چندان قسم دهیم که از خود رضا کنیم
هوش مصنوعی: اگر ما را ببخشیدی، در غیر این صورت به خانواده‌ات سوگند می‌دهیم که چنان فشاری به تو وارد کنیم که از خودت راضی شوی و همه چیز را رها کنی.
(صامت) ز آب توبه گناهان خود بشوی
تا خویش را ز آتش دوزخ رها کنیم
هوش مصنوعی: با آب توبه، گناهانت را پاک کن تا بتوانی خود را از عذاب دوزخ نجات دهی.

حاشیه ها

1398/08/03 17:11

چشمی به حال.......خویش وا کنیم----بهر گذشتگان.....---بهر حساب چون.....---درست است