گنجور

شمارهٔ ۶ - در شکایت از سپهر و گریز به مصیبت

حسد چرخ نگر رونق دین بر شکند
جبهه انور زیبای پیمبر شکند
تیغ خون ریز دهد در کف بن ملجم دون
نزد محراب دعا تارک حیدر شکند
بسر تخت خلافت بنشاند بوبکر
پهلوی فاطمه را از لگد و درشکند
زهر در کام حسن ریزد و تار و ز جزا
ز غمش غلغله بر طارم اخضر فکند
کشی آل نبی غرق کند دریم خون
لنگررونق ایجاد ز صرصر شکند
دست عباس علی را کند از تیغ جدا
در جنان پشت علی ساقی کوثر شکند
داغ اکبر بنهد بر دلا لیلای حزین
تیر پران به گلوی علی اصغر فکند
پا کند بزم عروسی ز برای قاسم
پس از آن قلب عروس از غم شوهر شکند
چون حسین را سر زین به زمین اندازد
سینه‌اش از لگد شمر ستمگر شکند
فکند در صف میدان تن نازک بدنان
وانگه از سم ستوران همه یکسر شکند
محشر آنست که (صامت) به سحرگاه جزا
ز غم شاه شهیدان صف محشر شکند

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: سید صادق هاشمی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

حسد چرخ نگر رونق دین بر شکند
جبهه انور زیبای پیمبر شکند
هوش مصنوعی: حسادت مانند چرخ است که می‌تواند باعث زوال و نقصان دین شود و جلوه زیبای پیامبر را تحت تأثیر قرار دهد.
تیغ خون ریز دهد در کف بن ملجم دون
نزد محراب دعا تارک حیدر شکند
هوش مصنوعی: در شب تاریک، خنجری که خون می‌ریزد، در دستان شخصی پست و خائن قرار می‌گیرد. او در کنار جای عبادت و دعا، به حیدر، بزرگ و والا، خیانت می‌کند و جان او را می‌گیرد.
بسر تخت خلافت بنشاند بوبکر
پهلوی فاطمه را از لگد و درشکند
هوش مصنوعی: در اینجا به تصویر کشیده شده که ابوبکر در جایگاه خلافت قرار می‌گیرد و فاطمه (علیهاالسلام) در کنار او نشسته است، در حالی که به خاطر ظلم و ناعدالتی‌هایی که به او شده، ناراحت و دلشکسته است. این بیت نمایان‌گر تضاد قدرت و سختی‌هایی است که فاطمه به عنوان یک زن در آن زمان متحمل شده است.
زهر در کام حسن ریزد و تار و ز جزا
ز غمش غلغله بر طارم اخضر فکند
هوش مصنوعی: حسن به زهر در کام خود می‌چشد و در نتیجه، غم او مانند صدایی بلند و رسا بر فراز باغی سرسبز می‌افتد.
کشی آل نبی غرق کند دریم خون
لنگررونق ایجاد ز صرصر شکند
هوش مصنوعی: کشتن اهل بیت پیامبر باعث می‌شود که خون آن‌ها در دریا جاری شود و این خون، سرنوشتی پر رونق و قوی در برابر طوفان‌های سخت ایجاد خواهد کرد.
دست عباس علی را کند از تیغ جدا
در جنان پشت علی ساقی کوثر شکند
هوش مصنوعی: در بهشت، علی به خاطر فداکاری‌هایش دست عباس را از تیغ جدا می‌کند و در این حال، همسرش که ساقی کوثر است، او را حمایت می‌کند.
داغ اکبر بنهد بر دلا لیلای حزین
تیر پران به گلوی علی اصغر فکند
هوش مصنوعی: اکبر با دلی دردناک، غمی بزرگ بر دوش خود حمل می‌کند و در حالتی اندوهگین و پر از غم، تیر پرتاب شده‌ای به گلوی علی‌اصغر می‌زند.
پا کند بزم عروسی ز برای قاسم
پس از آن قلب عروس از غم شوهر شکند
هوش مصنوعی: پس از آن که قاسم از جمع عروسی بیرون می‌رود، قلب عروس به خاطر فقدان همسرش به شدت غمگین می‌شود.
چون حسین را سر زین به زمین اندازد
سینه‌اش از لگد شمر ستمگر شکند
هوش مصنوعی: زمانی که سر حسین از زین بر زمین بیفتد، سینه‌اش به خاطر لگدهای شمر ظالم می‌شکند.
فکند در صف میدان تن نازک بدنان
وانگه از سم ستوران همه یکسر شکند
هوش مصنوعی: شخصی در میدان جنگ، بدن لطیف خود را به سمت دشمنان می‌اندازد و سپس با ضربه‌های سم اسب‌ها، همه چیز از هم می‌پاشد.
محشر آنست که (صامت) به سحرگاه جزا
ز غم شاه شهیدان صف محشر شکند
هوش مصنوعی: روز حساب، روزی است که در سحرگاه، دل غمگین شاه شهیدان از شدت عشق و حماسه به شکوه و عظمت می‌رسد.