گنجور

شمارهٔ ۲۴ - زبان حال امام بر سر تربت جدش

سری بهر تماشا از لحد بر گیر یا جدا
که از کویت روم با ناله شبگیر یا جدا
طلب کردند قوم کوفیان ما را به مهمانی
ولی دایم فلک دارد سر تدبیر یا جدا
بدین زودی نمی‌رفتم ز کویت لیک ترسیدم
که در امر الهی اوفتد تاخیر یا جدا
جفاهایی که دارد زاده مرجانه در خاطر
نموده پیش پیش اندر دلم تاثیر یا جدا
یقین دارم که اندر این سفر بایست گردیدن
علی اکبر من طعمه شمشیر با جدا
یقین دانم ز قحط آب طفل شیر خوار من
علی اصغر شود سیراب ز آب تیر یا جدا
یقین دارم که از قطع دو دست حضرت عباس
ز جان خود کنندم قوم کوفی سیر یا جدا
یقین دارم که از قطع دو دست حضرت عباس
ز جان خود کنندم قوم کوفی سیر یا جدا
یقین دارم که باید زینب و کلثوم را بستن
پس از من آن دو تن را در غل و زنجیر یا جدا
سر گر برسنان خواهدشدن یا گوشه مطبخ
به هر صورت نمی‌پیچم سر از تقصیر یا جدا
به بزم شرب خواهد زد یزید بی‌حیا بر لب
مرا چوب جفا بی‌جرم و بی‌تقصیر یا جدا
به محشر کن شفاعت از سلک مداح خود (صامت)
که سرافکنده از شرم گنه بر زیر یا جد

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: سید صادق هاشمی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

سری بهر تماشا از لحد بر گیر یا جدا
که از کویت روم با ناله شبگیر یا جدا
هوش مصنوعی: سر خود را برای تماشا از گور بلند کن یا اینکه جدا شو، چرا که من با ناله و شیون به سمت کوی تو می‌روم.
طلب کردند قوم کوفیان ما را به مهمانی
ولی دایم فلک دارد سر تدبیر یا جدا
هوش مصنوعی: قوم کوفیان از ما دعوت کردند که به مهمانی بیاییم، اما سرنوشت همیشه در حال چیدن نقشه‌ها و تدبیرهای خود است، یا ما را جدا نگه می‌دارد.
بدین زودی نمی‌رفتم ز کویت لیک ترسیدم
که در امر الهی اوفتد تاخیر یا جدا
هوش مصنوعی: من به این زودی از کنارت نمی‌رفتم، ولی نگران بودم که تاخیر یا جدایی در کارهای الهی پیش بیاید.
جفاهایی که دارد زاده مرجانه در خاطر
نموده پیش پیش اندر دلم تاثیر یا جدا
هوش مصنوعی: آسیب‌هایی که از مرجانه به دلم وارد شده، در ذهنم نقش بسته و تأثیر آن‌ها را همواره احساس می‌کنم.
یقین دارم که اندر این سفر بایست گردیدن
علی اکبر من طعمه شمشیر با جدا
هوش مصنوعی: من مطمئن هستم که در این سفر باید علی اکبر من در برابر شمشیرها قرار گیرد و قربانی شود.
یقین دانم ز قحط آب طفل شیر خوار من
علی اصغر شود سیراب ز آب تیر یا جدا
هوش مصنوعی: من می‌دانم که با کمبود آب، فرزند شیرخوارم علی‌اصغر به دلیل تشنگی به آب تیرها سیراب خواهد شد، یا اینکه از من جدا خواهد شد.
یقین دارم که از قطع دو دست حضرت عباس
ز جان خود کنندم قوم کوفی سیر یا جدا
هوش مصنوعی: من مطمئن هستم که اگر دست‌های حضرت عباس قطع شود، قوم کوفی هیچ‌گاه از جان خود برای او نمی‌گذرند یا به کمک او نمی‌آیند.
یقین دارم که از قطع دو دست حضرت عباس
ز جان خود کنندم قوم کوفی سیر یا جدا
هوش مصنوعی: به یقین می‌دانم که اگر دستان حضرت عباس قطع شود، این واقعه مرا به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد و احساس می‌کنم که مردم کوفه از درد و اندوه من سیر نخواهند شد یا جدا خواهند شد.
یقین دارم که باید زینب و کلثوم را بستن
پس از من آن دو تن را در غل و زنجیر یا جدا
هوش مصنوعی: من مطمئن هستم که پس از من، زینب و کلثوم را به زنجیر خواهند کشید یا از هم جدا خواهند کرد.
سر گر برسنان خواهدشدن یا گوشه مطبخ
به هر صورت نمی‌پیچم سر از تقصیر یا جدا
هوش مصنوعی: اگر سرم به خواب برود یا در گوشه‌ای از مطبخ بماند، به هر حال نمی‌توانم از گناه خود چشم‌پوشی کنم یا خود را جدا کنم.
به بزم شرب خواهد زد یزید بی‌حیا بر لب
مرا چوب جفا بی‌جرم و بی‌تقصیر یا جدا
هوش مصنوعی: یزید بدون هیچ ملاحظه‌ای به میهمانی خواهد رفت و با بی‌رحمی بر من بی‌گناه ضربه خواهد زد، بدون اینکه گناه یا خطایی از من سر زده باشد.
به محشر کن شفاعت از سلک مداح خود (صامت)
که سرافکنده از شرم گنه بر زیر یا جد
هوش مصنوعی: در آن روز سخت و بزرگ، از تو خواهش می‌کنم که به خاطر من شفاعت کنی، چرا که من به خاطر گناهانم شرمنده و سرافکنده‌ایم و نمی‌توانم به رو به تو بیایم.