گنجور

شمارهٔ ۲ - مولود و منقت فخر عالم(ص)

فصل ربیع است ای بت حبشی خال
خسرو فرود از بلندی اقبال
صفحه گیتی گرفت با فرو اجلال
مرغ سلیمان گشود به هر طرف بال
ساده رخا گوش ده به نغمه داود
خطه غبرا بلون گبند خضرا است
غیرت جنت تمام ساحت دنیا است
ناله بلبل به شاخ گل طرب افزا است
سوی تماشا بچم که گاه تماشاست
ساز غم روزگار را هله بدرود
کرده هلا رخ دو نعمت متوالی
موسم اردیبهشت ماه جلالی
آمده مولود شمس مجد و معالی
ختم رسل مقتدای دانی و عالی
فخر سبل عقل کل محمد محمود
شاه قریشی نژاد و هاشمی افسر
سید بطحا شرافت و مدنی فر
میر لعمرک سریر یاسین مظهر
سرور اسری مقام طاها مظهر
باعث ایجاد هر چه مخفی و موجود
ملک نبوت به سعی حضرتش آباد
کشور دین از او قوی شده بنیاد
همچو جدا بی‌شریک و همره و انباز
هستی کونین را وسیله ایجاد
خلقت افلاک را نتیجه موجود
مسقط الراسش به خاک پاک تهامه
زیب جهان وجودوزین قیامه
صانع امکان چه شد محرک خامه
در ورق صنع حرف اول نامه
نام نکویش نوشت خالق معبود
آئینه حق نمای ذات قدیم است
رحمت بی‌منتها و ذات عظیم است
در یتیم بحار و لطف کریم‌ست
بر دل احباب نور طور کلیم است
در تن اعداء شرار آتش اخدود
آیت و ذات و صفات حضرت باری
در تن اشیاء چه روح ساری و جاری
از دم سبابه بهر معجزه کاری
شق قمر کرد تا که در شب تاری
تیره کند روز خصم کافر مردود
ای شده در دفتر تو ختم رسالت
آمده از کبریای شرط جلالت
کار شفاعت به عهده تو حوالت
قرب تو را طالبم که در همه حالت
کوی تو خوش‌تر مرا ز جنت موعود
ای سبب بود خلق جود وجودت
نیست تفاوت میان غیب و شهودت
زندگی کائنات جمله ز جودت
ساخت نزول وجود عرش سعودت
شاهد حق را به ما سوی همه مشهود
قاسم اشیء چه دست فیض گشاده
بهره (صامت) ز فضل کرده زیاده
هم به دلم مهر تو ودیعه نهاده
هم به کفم اختیار مدح تو داده
شکر ز بخت بلند طالع مسعود

اطلاعات

وزن: مفتعلن فاعلات مفتعلن فع (منسرح مثمن مطوی منحور)
منبع اولیه: سید صادق هاشمی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

فصل ربیع است ای بت حبشی خال
خسرو فرود از بلندی اقبال
هوش مصنوعی: بهار فرا رسیده است، ای معشوقه حبشی، خال زیبای خسرو، که از بلندی خوشبختی فرود آمده‌ای.
صفحه گیتی گرفت با فرو اجلال
مرغ سلیمان گشود به هر طرف بال
هوش مصنوعی: در این دنیا، با ظهور پرتو جلال و عظمت، عالم به شکوه و زیبایی خود نمایان شد و همچون مرغ سلیمان، به سمت‌های مختلف پرواز کرد و خود را نشان داد.
ساده رخا گوش ده به نغمه داود
هوش مصنوعی: ای معشوق زیبا، به صدای دلنواز داود گوش کن.
خطه غبرا بلون گبند خضرا است
غیرت جنت تمام ساحت دنیا است
هوش مصنوعی: سرزمین خاکی ما به رنگ سبز درختان است و غیرت بهشتی همه‌جا را در بر گرفته است.
ناله بلبل به شاخ گل طرب افزا است
سوی تماشا بچم که گاه تماشاست
هوش مصنوعی: بلبل در کنار گل، با ناله‌های زیبایش شادی و شوق را به محیط می‌آورد. بیا و تماشا کن که این لحظه، زمان خوبی برای مشاهده و لذت بردن از زیبایی‌ها است.
ساز غم روزگار را هله بدرود
هوش مصنوعی: از غم و اندوه روزگار خداحافظی کن.
کرده هلا رخ دو نعمت متوالی
موسم اردیبهشت ماه جلالی
هوش مصنوعی: در بهار، دو نعمت زیبا و دلپذیر به تماشا نشسته‌اند که نشان از زیبایی و جلال این فصل دارد.
آمده مولود شمس مجد و معالی
ختم رسل مقتدای دانی و عالی
هوش مصنوعی: به دنیا آمدن خورشید روشنایی و افتخار که به عنوان آخرین پیامبر شناخته می‌شود، سرمشق و پیشوای دانشمندان و بزرگ‌منشان است.
فخر سبل عقل کل محمد محمود
هوش مصنوعی: محمد محمود، نماینده و فخر تمام دانش و عقل کل است.
شاه قریشی نژاد و هاشمی افسر
سید بطحا شرافت و مدنی فر
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف یک شخصیت والا می‌پردازد که از نسل قریش و هاشمی است. او به عنوان یک فرد برجسته و با شرافت شناخته می‌شود و به نوعی نماد افتخار و اصالت در جامعه به حساب می‌آید.
میر لعمرک سریر یاسین مظهر
سرور اسری مقام طاها مظهر
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف شخصیت و مقام بلند مرتبه‌ای اشاره دارد که در آن از یاسین به عنوان نماد خوشحالی و سرور یاد شده و طاها به عنوان سمبلی از مقام و جایگاه ویژه. به طور کلی، این متن بیانگر عشق و احترام به شخصیتی است که دارای ویژگی‌های برجسته و مقام والایی است.
باعث ایجاد هر چه مخفی و موجود
هوش مصنوعی: هر چیزی که پنهان است و وجود دارد، با دلیلی به وجود آمده است.
ملک نبوت به سعی حضرتش آباد
کشور دین از او قوی شده بنیاد
هوش مصنوعی: پادشاهی نبوت به تلاش آن حضرت، سرزمین دین را شکوفا کرده و پایه‌های آن را استحکام بخشیده است.
همچو جدا بی‌شریک و همره و انباز
هستی کونین را وسیله ایجاد
هوش مصنوعی: شما به‌طور مستقل و بی‌همراه به زندگی ادامه می‌دهید و این عالم به‌وسیله شما شکل می‌گیرد.
خلقت افلاک را نتیجه موجود
هوش مصنوعی: آسمان‌ها و کهکشان‌ها به خاطر وجود یک موجود شکل گرفته‌اند.
مسقط الراسش به خاک پاک تهامه
زیب جهان وجودوزین قیامه
هوش مصنوعی: زادگاه او در سرزمین تهامه، جایی است که زیبایی جهان وجود در آن قابل مشاهده است و این مکان در زمان قیام و پیکارهای بزرگ همچنان درخشندگی خود را حفظ کرده است.
صانع امکان چه شد محرک خامه
در ورق صنع حرف اول نامه
هوش مصنوعی: آفریننده چه شد که قلم را به نوشتن واداشت تا نخستین کلمات را بر صفحه‌ای بنویسد؟
نام نکویش نوشت خالق معبود
هوش مصنوعی: خالق محبوب، نام نیک او را ثبت کرده است.
آئینه حق نمای ذات قدیم است
رحمت بی‌منتها و ذات عظیم است
هوش مصنوعی: آئینه نشان‌دهنده حقیقت وجود خداوند است، که رحمت او بی‌پایان و ذاتش بسیار بزرگ و باعظمت است.
در یتیم بحار و لطف کریم‌ست
بر دل احباب نور طور کلیم است
هوش مصنوعی: در دل فصل بهار احساس نزدیکی به محبت و مهربانی دوستان است، که همچون نوری روشن بر دل‌ها می‌تابد.
در تن اعداء شرار آتش اخدود
هوش مصنوعی: در بدن دشمنان، آتش خشم و کینه شعله‌ور است.
آیت و ذات و صفات حضرت باری
در تن اشیاء چه روح ساری و جاری
هوش مصنوعی: وجود و صفات الهی در تمام مخلوقات جریان دارد و به نوعی می‌توان گفت که آن ذات مقدس در روح و وجود آنها نفوذ کرده است.
از دم سبابه بهر معجزه کاری
شق قمر کرد تا که در شب تاری
هوش مصنوعی: با انگشت اشاره‌اش معجزه‌ای انجام داد و ماه را به دو نیم کرد تا در شب تار، نورانی‌اش کند.
تیره کند روز خصم کافر مردود
هوش مصنوعی: روز دشمن کافر به شدت تیره و تار می‌شود.
ای شده در دفتر تو ختم رسالت
آمده از کبریای شرط جلالت
هوش مصنوعی: ای کسی که در نوشته‌های تو نشانه‌ی پایان رسالت آمده و از عظمت و بزرگی‌ات خبر می‌دهد.
کار شفاعت به عهده تو حوالت
قرب تو را طالبم که در همه حالت
هوش مصنوعی: شفاعت و کمک تو را می‌خواهم، چون به دنبال نزدیک شدن به تو هستم، در هر حالتی که باشم.
کوی تو خوش‌تر مرا ز جنت موعود
هوش مصنوعی: محل آمد و رفت تو برای من از بهشت موعود هم زیباتر و دلپذیرتر است.
ای سبب بود خلق جود وجودت
نیست تفاوت میان غیب و شهودت
هوش مصنوعی: وجود تو دلیل بخشش و generosity است و هیچ تفاوتی میان عالم غیب و ظهور تو نیست.
زندگی کائنات جمله ز جودت
ساخت نزول وجود عرش سعودت
هوش مصنوعی: تمامی موجودات در جهان از بخشش و کرم تو به وجود آمده‌اند و نزول وجود آنها از عرش عالیت و بلندمرتبه‌گی تو نشأت می‌گیرد.
شاهد حق را به ما سوی همه مشهود
هوش مصنوعی: شاهد حقیقی را به ما نشان داده‌اند که همه جا قابل مشاهده است.
قاسم اشیء چه دست فیض گشاده
بهره (صامت) ز فضل کرده زیاده
هوش مصنوعی: قاسم، چه چیزی است که دست بخشندگی به آن گشوده شده و از فضل، بهره‌ای بیشتر از آن نصیبش شده است؟
هم به دلم مهر تو ودیعه نهاده
هم به کفم اختیار مدح تو داده
هوش مصنوعی: در دل من عشق و محبت تو جا دارد و در دستانم این قدرت را نهاده‌اند که تو را ستایش کنم.
شکر ز بخت بلند طالع مسعود
هوش مصنوعی: درود بر روزگار خوش و شکرگزاری به خاطر سرنوشت خوب و خوشبختی که نصیب ما شده است.

حاشیه ها

1399/03/14 05:06
بهزاد علوی (باب)

منقت یعنی چه؟
آیا میتواند در اصل منقبت باشد؟