گنجور

بخش ۱۰۵ - غزل

چمن شمع زُمُرُّد ساقِ نرگس را چو بردارد
به سیمین مشعلی ماند که آن مشعل دو سر دارد
فرو برده به پیش باد هردم خون دل لاله
که از سودا دل لاله بسی خون در جگر دارد
مگر خواهد گشادن باغ شاخ ارغوان را خون
که نرگس تشت زر بر دست و گلبن نیشتر دارد
صبا عرض گل و شمشاد می‌داد
بهار چین ملک را یاد می‌داد
نسیم صبح با انفاس مُشکین
همی آمد ز دشت تبت و چین
ز ناگه ارغنون برداشت آهنگ
سرایید این غزل در پرده چنگ:

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ساوه‌سرا

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

چمن شمع زُمُرُّد ساقِ نرگس را چو بردارد
به سیمین مشعلی ماند که آن مشعل دو سر دارد
هوش مصنوعی: اگر چمن، شمع زُمُرُّد را که ساقه‌ی نرگس است برداشت کند، به نظر می‌رسد که مشعلی از جنس نقره به وجود آمده که دو سر دارد.
فرو برده به پیش باد هردم خون دل لاله
که از سودا دل لاله بسی خون در جگر دارد
هوش مصنوعی: گل لاله به خاطر عشق و آرزوهایش، همیشه در حال رنج و درد است. در این حالت، با هر وزش بادی، غم و اندوه او بیشتر می‌شود و از دلش خون می‌چکد، همان‌طور که در دلش دردی عمیق به خاطر آرزوهای ناکام جمع شده است.
مگر خواهد گشادن باغ شاخ ارغوان را خون
که نرگس تشت زر بر دست و گلبن نیشتر دارد
هوش مصنوعی: آیا ممکن است با خون، باغ ارغوان شکوفا شود، در حالی که نرگس طلا در دست و گل سرخ نیز با چاقو دارد؟
صبا عرض گل و شمشاد می‌داد
بهار چین ملک را یاد می‌داد
هوش مصنوعی: باد بهاری گلی و شاخه‌ای را به گلستان چین هدیه می‌داد و یادآوری می‌کرد که زیبایی و جوانی این سرزمین را به تصویر بکشد.
نسیم صبح با انفاس مُشکین
همی آمد ز دشت تبت و چین
هوش مصنوعی: نسیم صبح با عطر خوشی که به مشکی می‌ماند از دشت‌های تبت و چین می‌وزید.
ز ناگه ارغنون برداشت آهنگ
سرایید این غزل در پرده چنگ:
هوش مصنوعی: ناگهان نواهای زیبا و دلنشینی شنیده شد و این غزل با صدای خوشی در دنیای موسیقی به ترتیب درآمد.