گنجور

بخش ۲ - مناجات

الهی، الهی، خطا کرده‌ایم
تو بر ما مگیر آنچه ما کرده‌ایم
گنه کارم و عذر خواهم توئی
چه حاجت بپرسش؟ گواهم توئی
به گیتی نداریم غیر از تو کس
به لطف تو داریم امید و بس
مرا مایه‌ای بس گران داده‌ای
به شهر غریبم فرستاده‌ای
که تا دولت هر دو عالم خرم
کنم سود و سرمایه باز آورم
کنون می‌روم کیسه پرداخته
همه سود و سرمایه در باخته
به خود روی خود را سیه کرده‌ام
به بد، کار خود را تبه کرده‌ام
مگر هم تو بر حال فردای من
کنی رحمتی، ورنه، ای وای من
در آن دم که جان عزم رفتن کند،
ز سودای جان مرغ دل پر زند،
مرا ذوق شهد شهادت چشان
به نام خودم ساز و شیرین زبان
ندارم بغیر از تو فریاد رس
الهی در آن دم به فریاد رس
گنه کارم و آنگه امید وار
که دریای فضلت ندارم کنار
مگر باز پوشد گنه داورم
وگر باز پرسد، چه عذر آورم؟
فرو مانده‌ام سخت در کار خویش
سیه رویم از کار و کردار خویش
ز اشکی که آید به رویم فرو
چه سود است جز ریختن آبرو؟
چه حاصل دهد با گنه کاریم
جز از درد سر ناله و زاریم؟
به عذر گناهم که رسم است و خو
سرشکی همی ریزم آنگه برو
زند هر کس از طاعت خود نفس
مرا تکیه بر رحمت تست و بس
به پیرانسر ار چه گنه می‌کنم
ولیکن در رحمتت می‌زنم
خداوندگارا، به حق رسول
که فرما مناجات سلمان قبول

اطلاعات

وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ساوه‌سرا

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

الهی، الهی، خطا کرده‌ایم
تو بر ما مگیر آنچه ما کرده‌ایم
هوش مصنوعی: ای پروردگار، ما مرتکب اشتباه شده‌ایم، اما تو ما را به خاطر کارهایی که کرده‌ایم، مجازات نکن.
گنه کارم و عذر خواهم توئی
چه حاجت بپرسش؟ گواهم توئی
هوش مصنوعی: من خطاکارم و از تو عذر می‌خواهم. چه نیازی به پرسش وجود دارد؟ تو خود شاهدی بر این موضوع.
به گیتی نداریم غیر از تو کس
به لطف تو داریم امید و بس
هوش مصنوعی: در این جهان، جز تو کسی را نداریم و تنها امید ما به لطف و مهربانی توست.
مرا مایه‌ای بس گران داده‌ای
به شهر غریبم فرستاده‌ای
هوش مصنوعی: تو به من چیزی خیلی ارزشمند عطا کرده‌ای و من را به جایی دورافتاده فرستاده‌ای.
که تا دولت هر دو عالم خرم
کنم سود و سرمایه باز آورم
هوش مصنوعی: من می‌خواهم با خوشبختی و شادی در این دنیا و آن دنیا زندگی کنم و باعث خوشحالی دیگران نیز شوم. برای این کار، به دنبال جمع‌آوری منابع و ثروت هستم.
کنون می‌روم کیسه پرداخته
همه سود و سرمایه در باخته
هوش مصنوعی: حالا من دارم می‌روم و تمام سرمایه و دستاوردهایم را از دست داده‌ام.
به خود روی خود را سیه کرده‌ام
به بد، کار خود را تبه کرده‌ام
هوش مصنوعی: من به خاطر اشتباهات خودم، چهره‌ام را در نظر خودم زشت کرده‌ام و کارهایم را به خاطر آن خراب کرده‌ام.
مگر هم تو بر حال فردای من
کنی رحمتی، ورنه، ای وای من
هوش مصنوعی: آیا تو نسبت به آینده من لطفی نمی‌کنی؟ در غیر این صورت، وای به حال من!
در آن دم که جان عزم رفتن کند،
ز سودای جان مرغ دل پر زند،
هوش مصنوعی: زمانی که جان به جدایی فکر می‌کند، دل مانند مرغی که به پرواز در آید، از عشق و آرزوها پر می‌کشد.
مرا ذوق شهد شهادت چشان
به نام خودم ساز و شیرین زبان
هوش مصنوعی: مرا طعم لذت شهادت بچش و به نام خودم آواز بخوان و سخنانی شیرین بر زبان بیاور.
ندارم بغیر از تو فریاد رس
الهی در آن دم به فریاد رس
هوش مصنوعی: من به جز تو هیچ کمک کننده‌ای ندارم، ای خدا! در آن لحظه از تو یاری می‌طلبم.
گنه کارم و آنگه امید وار
که دریای فضلت ندارم کنار
هوش مصنوعی: من گناهکارم و در عین حال امیدوارم، زیرا کنار من دریای فضیلت تو وجود ندارد.
مگر باز پوشد گنه داورم
وگر باز پرسد، چه عذر آورم؟
هوش مصنوعی: آیا خداوند مرا ببخشاید یا اگر دوباره از من سوال کند، چه بهانه‌ای می‌توانم بیاورم؟
فرو مانده‌ام سخت در کار خویش
سیه رویم از کار و کردار خویش
هوش مصنوعی: من در کارهای خود به شدت دچار مشکل و ناامیدی شده‌ام و از رفتار و اعمال خودم خجالت‌زده و سیه‌رو هستم.
ز اشکی که آید به رویم فرو
چه سود است جز ریختن آبرو؟
هوش مصنوعی: از اشکی که بر صورت من می‌ریزد، چه فایده‌ای جز از دست دادن آبرو دارد؟
چه حاصل دهد با گنه کاریم
جز از درد سر ناله و زاریم؟
هوش مصنوعی: چه نتیجه‌ای از گناهکاری ما حاصل می‌شود جز اینکه فقط دچار دردسر و زاری می‌شویم؟
به عذر گناهم که رسم است و خو
سرشکی همی ریزم آنگه برو
هوش مصنوعی: به خاطر گناهانم که طبیعی هستند، اشکی می‌ریزم و به سوی تو می‌آیم.
زند هر کس از طاعت خود نفس
مرا تکیه بر رحمت تست و بس
هوش مصنوعی: زندگی هر فرد بستگی به اطاعت او دارد، اما من تنها به رحمت تو تکیه می‌کنم و بس.
به پیرانسر ار چه گنه می‌کنم
ولیکن در رحمتت می‌زنم
هوش مصنوعی: من هرچند که به پیرانسر (سزاوار) گناه می‌کنم، اما در رحمت تو امید دارم و به آن پناه می‌برم.
خداوندگارا، به حق رسول
که فرما مناجات سلمان قبول
هوش مصنوعی: پروردگارا، به خاطر پیامبرت، دعا و درخواست سلمان را بپذیر.

حاشیه ها

1395/12/12 23:03
فرخ شیرانی

به گمانم مصرع دوم از بیت دوازدهم، که دریای وصلت ندارد کنار، صحیح است.