گنجور

غزل شمارهٔ ۶۸

بر سر کوی یقین، کعبه و بتخانه، یکی است
دام زلف سیه و سبحه صد دانه، یکی است
هر زمان جلوه حسن، ار چه ز رویی دگر است
باش یکدل به همه روی، که جانانه، یکی است
می و پیمانه، همه عکس رخ ساقی، بین
تا بدانی که می و ساقی و پیمانه یکی است
در ره کعبه، خطاب آمدم، از میخانه
که کجا می‌روی ای خواجه، همه خانه یکی است
رای کج زد، سر زلف تو، به قصد دل من
گرچه با رای دو زلفت، دل دیوانه، یکی است
من دیوانه، نه تنها سر زلفت، دارم
که درین سلسله، دیوانه و فرزانه یکی است
گرچه از سوختگان تو، یکی، سلمان است
لیکن ای شمع، نه آخر همه پروانه یکی است

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ساوه‌سرا

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بر سر کوی یقین، کعبه و بتخانه، یکی است
دام زلف سیه و سبحه صد دانه، یکی است
هوش مصنوعی: در دنیای حقیقت، تفاوتی میان مقدسات و چیزهای غیرمقدس وجود ندارد. زیبایی و جذابیت ظاهری آنچه که ما می‌پنداریم خوب یا بد است، در نهایت به یک نقطه می‌رسد و همه چیز در عمق خود به یک حقیقت واحد نزدیک می‌شود.
هر زمان جلوه حسن، ار چه ز رویی دگر است
باش یکدل به همه روی، که جانانه، یکی است
هوش مصنوعی: هر بار که زیبایی و جذابیت خودش را نشان می‌دهد، هرچند که از ظاهری متفاوت باشد، باید با تمام وجود به همه‌ی جلوه‌ها و زیبایی‌ها عشق بورزید، چون در عمق همه‌ی این زیبایی‌ها، یک حقیقت واحد نهفته است.
می و پیمانه، همه عکس رخ ساقی، بین
تا بدانی که می و ساقی و پیمانه یکی است
هوش مصنوعی: شراب و جام، همگی نمادی از زیبایی و جذبه‌ی ساقی هستند. نگاهی به این تجربیات بینداز تا بفهمی که شراب، ساقی و جام در واقع یک چیز هستند.
در ره کعبه، خطاب آمدم، از میخانه
که کجا می‌روی ای خواجه، همه خانه یکی است
هوش مصنوعی: در مسیر کعبه، صدایی به من رسید که از میخانه پرسید: ای آقا، به کجا می‌روی؟ در واقع همه خانه‌ها یکی هستند.
رای کج زد، سر زلف تو، به قصد دل من
گرچه با رای دو زلفت، دل دیوانه، یکی است
هوش مصنوعی: کسی به طور نادرست تصمیم گرفت که با زلف‌های تو بازی کند و دل من را هدف قرار دهد. با این حال، هر دو زلف تو و دل دیوانه‌ام، در واقع یک هدف مشترک دارند.
من دیوانه، نه تنها سر زلفت، دارم
که درین سلسله، دیوانه و فرزانه یکی است
هوش مصنوعی: من دیوانه‌ام و تنها به زیبایی موی تو مربوط نمی‌شود. در این دنیا، دیوانه‌ها و خردمندان در حقیقت یکسانند.
گرچه از سوختگان تو، یکی، سلمان است
لیکن ای شمع، نه آخر همه پروانه یکی است
هوش مصنوعی: با وجود اینکه یکی از عاشقان و سوختگان تو، سلمان است، اما ای شمع، نباید فکر کنی که تمام پروانه‌ها فقط اوست.

حاشیه ها

1388/08/13 16:11
mareshtani

mesraje dowome beide sowom(ta bedani ke mei)1
---
پاسخ: با تشکر، «که» اضافه شد.

1388/09/26 21:11
mareshtani

mesraje dowom(damesolfe)1
---
پاسخ: با تشکر، تصحیح شد.

1400/03/20 13:06
ملیکا رضایی

مسجد و میکده و خانه و بتخانه یکی ست 

ای غلط کرده ره کوچه ما یکی خانه یکی ست

هر کس از جام ازل گرچه به نوعی مستند 

چشم مست تو گواهست که پیمانه یکی ست

صورت و آدم و حوا به حقیقت دام است

معنی آدم اگر یافته ای دانه یکی ست 

اختلافی ز ره صورت اگر هست چه باک 

آتش و شمع و شب و مجلس و پروانه یکی ست 

هر کس از روی صفت یافته اسمی ورنه 

مفلس و محتشم و عاقل و دیوانه یکی ست

چشم احول ز خطا گر چه دو بیند یک را 

روشن است این که دل و دلبر و جانانه یکی ست 

چون نسیمی طلب گنج بقا کن به یقین

شاه و درویش در این منزل ویرانه یکی ست

 

1400/03/20 14:06
احمـــدترکمانی

اگر از دیده تحقیق به عالم نگری

عشق و معشوقه و عاشق,دل و دلدار یکیست

تا که من اینچنین بر همگان مینگرم

فَرو فرزانه و فرزادو فریبا,دل و دلبند و دل آرم یکیست

1400/04/22 12:06
ملیکا رضایی

کاش اشعار شوریده شیرازی هم به گنجور اضافه شود ...بسیار زیبا هست اشعارشان