گنجور

غزل شمارهٔ ۲۲۰

مانده یک ذره از آن دل که هوای تو گزید
لله الحمد که آن ذره به خورشید رسید
این همان ذره خاکی هوادار شماست
که به جان، روز ازل، مهر شما می‌ورزید
وین همان بلبل خوش گوست که در باغ وصال
سالها بر گل رخسار شما می‌نالید
روز رخسار تو شد در شب زلفت پیدا
صبحدم فاتحه‌ای خواند و بر آن روی دمید
پای من در سر کوی تو نیاورد مرا
که مرا رغبت موی تو به زنجیر کشید
آن سیه روی کدام است که روی از تو بتافت
مگر آنکس که چو زلفت به سرش می‌گردید
سر ما راه سر کوی تو خواهد پیمود
لب ما خاک کف پای تو خواهد بوسید
گر بخواهند بریدن سر ما، چون زلفت
ما دگر یک سر مو از تو نخواهیم برید
باز توفیق عنان بر طرف سلمان تافت
چون رکاب آمد و رخ بر کف پایت مالید

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ساوه‌سرا

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

مانده یک ذره از آن دل که هوای تو گزید
لله الحمد که آن ذره به خورشید رسید
هوش مصنوعی: یک مقدار کمی از آن دل که دلبسته تو شده است، باقی مانده. شکر خدا که آن مقدار کوچک به روشنی و روشنایی خورشید رسیده است.
این همان ذره خاکی هوادار شماست
که به جان، روز ازل، مهر شما می‌ورزید
هوش مصنوعی: این تکه‌ای از خاک که همیشه طرفدار شما بوده، از ابتدای آفرینش با عشق و محبت به شما تعلق دارد.
وین همان بلبل خوش گوست که در باغ وصال
سالها بر گل رخسار شما می‌نالید
هوش مصنوعی: این بلبل خوش‌خوان همان کسی است که سال‌ها در باغ عشق به زیبایی‌های شما می‌خواند و ناله می‌زد.
روز رخسار تو شد در شب زلفت پیدا
صبحدم فاتحه‌ای خواند و بر آن روی دمید
هوش مصنوعی: در روز، چهره‌ی تو در شب زلفت نمایان شد و صبح زود با ذکر فاتحه‌ای بر آن چهره روشنی بخشید.
پای من در سر کوی تو نیاورد مرا
که مرا رغبت موی تو به زنجیر کشید
هوش مصنوعی: نمی‌توانم به محل تو برسم چون جذبه و زیبایی مویت مرا به زنجیر کشیده است.
آن سیه روی کدام است که روی از تو بتافت
مگر آنکس که چو زلفت به سرش می‌گردید
هوش مصنوعی: به کدام شخص سیاه‌رو می‌توان اشاره کرد که از تو روی‌گردان شده است؟ مگر اینکه او هم مانند زلف‌های تو، به خاطر تو اشک می‌ریزد.
سر ما راه سر کوی تو خواهد پیمود
لب ما خاک کف پای تو خواهد بوسید
هوش مصنوعی: سر ما به سمت کوی تو خواهد رفت و لب ما خاک پای تو را خواهد بوسید.
گر بخواهند بریدن سر ما، چون زلفت
ما دگر یک سر مو از تو نخواهیم برید
هوش مصنوعی: اگر بخواهند سر ما را ببرند، ما از تو دیگر حتی یک تار مو هم نخواهیم گرفت.
باز توفیق عنان بر طرف سلمان تافت
چون رکاب آمد و رخ بر کف پایت مالید
هوش مصنوعی: شما به ترفیع و موفقیت دوباره‌ای دست یافته‌اید، چنان که مانند سوارکاری که افسار اسب را رها کرده، به سوی سلمان روانه شده و پاهایش به زمین ساییده شده است.

حاشیه ها

1388/08/15 21:11
mareshtani

mesraje dowome beide dowom(mehreshomara)mesraje beide shashom(ruj asto betaft)2
---
پاسخ: با تشکر، در مورد اول «می‌ورزید» گذاشتیم، مورد دوم مطابق نظر شما تصحیح شد.

1397/10/02 15:01
مسعود رستگاری

مصرع دوم بیت ششم به این صورت صحیح است:
مگر آنکس که چو زلف تو سرش می‌گردید