سلمان ساوجیغزل شمارهٔ ۲۱۹
دل پی دلدار رفت و دیده چو این حال دید
اشک به دندان گرفت دامن و در پی دوید
دید میان دل و دیده که خونست اشک
جست برون ز میان، رفت و کناری گزید
هر دو جهان دل به باد، داد که خواهد مگر
از طرف آن بهار، بوی هوایی دمید
مقصد و مقصود دل، جز دهن تنگ او
نیست دریغا که هست، مقصد دل ناپدید!
گر تو چو شمعم کشی، از تو نخواهم نشست
ور تو به تیغم زنی، از تو نخواهم برید
از می و مطرب مکن، مدعیا منع من
تا غزلی تر بود، قول تو خواهم شنید
بر در ارباب دل، از در رحمت در آی
کانکه به جایی رسید، از در رحمت رسید
فتح رفیق کلید، دانی سلمان چراست؟
کز بن دندان کند، خدمت در چون کلید
اطلاعات
وزن: مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن (منسرح مطوی مکشوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ساوه‌سرا
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
دل پی دلدار رفت و دیده چو این حال دید
اشک به دندان گرفت دامن و در پی دوید
هوش مصنوعی: دل به یاد معشوقش پر کشید و وقتی چشمش این حال را دید، اشک با درد به دندان گرفت و دامنش را گرفت و به دنبال او دوید.
دید میان دل و دیده که خونست اشک
جست برون ز میان، رفت و کناری گزید
هوش مصنوعی: میان دل و چشمانم جدایی افتاده و اشک از چشمانم به بیرون می‌ریزد، بنابراین به کناری می‌روم.
هر دو جهان دل به باد، داد که خواهد مگر
از طرف آن بهار، بوی هوایی دمید
هوش مصنوعی: در اینجا گفته شده است که دل و جان انسان به شدت تحت تأثیر زیبایی و خوشی های زندگی قرار دارد و از این رو، هیچ چیزی نمی‌تواند از شوق و لذت زندگی در بهار و هوای خوش جلوگیری کند. به عبارت دیگر، انسان‌ها به طراوت و روحیهٔ مثبت بهار و خوشی‌ها توجه دارند و در آن غوطه‌ور هستند.
مقصد و مقصود دل، جز دهن تنگ او
نیست دریغا که هست، مقصد دل ناپدید!
هوش مصنوعی: دل تنها به دنبال خواسته‌های خود و عشق واقعی‌اش است، اما دریغ که این خواسته‌ها سرابی بیش نیستند و در واقعیت، آنچه به دنبالش می‌گردد، نامشخص و ناپیدا است.
گر تو چو شمعم کشی، از تو نخواهم نشست
ور تو به تیغم زنی، از تو نخواهم برید
هوش مصنوعی: اگر تو مانند شمع مرا در آتش بسوزانی، هرگز از تو دور نخواهم شد و اگر با شمشیر به من حمله کنی، از تو جدا نخواهم گشت.
از می و مطرب مکن، مدعیا منع من
تا غزلی تر بود، قول تو خواهم شنید
هوش مصنوعی: نزدیک شدن به لذت‌های زندگی را کنار بگذار و به آنچه که به تو نمی‌چسبد، توجه نکن. زمانی که عشق و شعرهای زیبا بیشتر جلوه کرده باشد، با کمال میل به صحبت‌هایت گوش می‌دهم.
بر در ارباب دل، از در رحمت در آی
کانکه به جایی رسید، از در رحمت رسید
هوش مصنوعی: به خانه‌ی محبوب دل، از درِ رحمت وارد شو، زیرا که آنجا به جایی خواهی رسید که تنها با درِ رحمت می‌توان وارد شد.
فتح رفیق کلید، دانی سلمان چراست؟
کز بن دندان کند، خدمت در چون کلید
هوش مصنوعی: دوست و یار، کلید پیروزی است. آیا می‌دانی چرا سلمان این‌گونه است؟ چون او از دل خود و با تمام وجود، خدمت می‌کند مانند کلیدی که قفل را می‌گشاید.
حاشیه ها
1388/08/15 21:11
mareshtani
beide panjom tas heh shawad
mesraje awale beide haftom(darai)1
---
پاسخ: با تشکر، مورد دوم تصحیح شد، در مورد اول پیشنهاد دوستان؟
1388/09/27 15:11
mareshtani
khedmate azizan arz konamke agar mesraje awale beide panjom intor tahrir shawad behtar khwahadbud(garto tscho shamam koshi)1
---
پاسخ: با تشکر، مطابق پیشنهاد شما تصحیح شد.
1391/04/12 20:07
سیاوش
در مصرع دوم بیت دوم «ز» غلط و «از» صحیح است «جست برون از میان...»
مصرع اول بیت سوم به این صورت صحیح است «هر دو جهان دل به باد داد که حواهد مگر ...»
در مصرع دوم بیت پنجم «نخاوهم» غلط و «نخواهم» درست است
1395/05/09 08:08
امیر
بدان مدینه علم خداست پیغمبر (ص)
در مدینه علم رسول (ص) هم حیدر (ع)
بیا و خدمت راه علی عمران کن
کلید فتح دلست این و رحمت اکبر
1399/10/13 16:01
محمد
سلام
بیت پنجم دچار اشتباه تایپی است
مصرع دوم: نخاوهم