سلمان ساوجیغزل شمارهٔ ۱۶۹
باد سحر از بوی تو دم زد، همه جان شد
آب خضر از لعل تو جان یافت، روان شد
بی بوی خوشت بر دل من باد بهاری
حقا که بسی سردتر از باد خزان شد
خاک از نفس باد صبا بوی خوشت یافت
بر بوی خوشت روی هوا رقص کنان شد
تا بر در میخانه جان، لعل تو زد مهر
در مصطبه‌ها رطل می لعل گران شد
سر چشمه حیوان به دهان تو تشبه
کرد از نظر مردم از آن روی نهان شد
ماه از نظر مهر رخت یافت نشانی
زان روی جهانی به جمالش نگران شد
گفتم به دل: ای دل مرو اندر پی زلفش
نشنید سخن، عاقبت اندر سر آن شد
جان بر سر بازار غمش دادم و رستم
نقدی سره باید که بدان رسته توان شد
غزل شمارهٔ ۱۶۸: می‌کشم خود را و بازم دل بسویش می‌کشد غزل شمارهٔ ۱۷۰: آن جان عزیز نیست که در کار ما نشد
اطلاعات
وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ساوه‌سرا
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
باد سحر از بوی تو دم زد، همه جان شد
آب خضر از لعل تو جان یافت، روان شد
هوش مصنوعی: در صبحگاهی که باد می‌وزید، بوی دل‌انگیز تو به مشام رسید و همه چیز زنده شد. آب خضر، که نماد زندگی و شفا است، به خاطر زیبایی و جواهر تو جان گرفت و جان تازه‌ای پیدا کرد.
بی بوی خوشت بر دل من باد بهاری
حقا که بسی سردتر از باد خزان شد
هوش مصنوعی: بوی شیرین تو بر دل من مثل هوای بهاری است، اما واقعاً که این احساس خیلی سردتر از باد پاییزی شده است.
خاک از نفس باد صبا بوی خوشت یافت
بر بوی خوشت روی هوا رقص کنان شد
هوش مصنوعی: خاک به لطف نسیم صبحگاهی بویی خوش از تو دریافت کرد و به خاطر این بوی خوش، در آسمان به رقص درآمد.
تا بر در میخانه جان، لعل تو زد مهر
در مصطبه‌ها رطل می لعل گران شد
هوش مصنوعی: تا زمانی که در میخانه عشق، تو را بیندازند بر در، زیبایی و جذابیت تو سبب شد که در جاهای مختلف، می (شراب) گرانبها عرضه شود.
سر چشمه حیوان به دهان تو تشبه
کرد از نظر مردم از آن روی نهان شد
هوش مصنوعی: حیوان به خاطر تو به شکل دهان تو درآمد و از دید مردم پنهان شد.
ماه از نظر مهر رخت یافت نشانی
زان روی جهانی به جمالش نگران شد
هوش مصنوعی: ماه به زیبایی چهره‌ات اشاره‌ای پیدا کرد و به همین خاطر، جهانیان به تماشای زیبایی‌ات مشغول شدند.
گفتم به دل: ای دل مرو اندر پی زلفش
نشنید سخن، عاقبت اندر سر آن شد
هوش مصنوعی: به دل گفتم که از دنبال موهای او نرود، اما دل حرفم را نشنید و در نهایت دچار مشکل شد.
جان بر سر بازار غمش دادم و رستم
نقدی سره باید که بدان رسته توان شد
هوش مصنوعی: من تمام وجودم را در راه عشق و غمش فدای کردم و اکنون باید زحماتم را ببینم تا بتوانم به نتیجه‌ای خوب و ارزشمند دست یابم.
حاشیه ها
1388/08/14 16:11
mareshtani
mesraje dowome beide sowom(barbuje khoshat ruje hawa)mesraje awalede haftom(eidelmaro)
---
پاسخ: با تشکر، مطابق پیشنهاد شما در مورد اول «تو» با «خوشت» جایگزین شد. در مورد دوم هم طبق فرموده عمل شد.
1392/09/06 02:12
درود...
بنا به همان مرجع قبل که عرض شد برای غزل قبل مصرع دوم بیت سوم هم بر بوی تو درست است نه بر بوی خوشت...
بنده گمان میکنم تمامی نظارتی که mareshtani داده است اشتباه هستن حداقل در این دوغزل که کاملا مبرهن است.
لطفا اقدام لازم را مبذول دارید.
بدرود
1398/10/22 02:12
در مصطبه ها لعل می،رطل گران شد----درست است ---می را به لعل تشبیه کرده و رطل گران هم که صفت مئی است که سخت گیرنده است. بهر حال می و رطل بستگی درست ومنطقی با هم دارندولی لعل و گران معنا را منحرف میکند