گنجور

شمارهٔ ۹

ای ز چشمت خفته در چشم غزالان نازها
بسته رفتار خوشت از کبک، چشم بازها
شعله گردد آشیان ها را گل روی سبد
چون ز شوقت عندلیبان برکشند آوازها
با ملایک ناله ام در شوخی و لرزد سپهر
همچو بام خانه از پای کبوتر بازها
بیخودی از نغمه در محفل مرا بیهوده نیست
می رسد بر گوش، آواز توام از سازها
در هوای نخل قدت می تپد در خون دلم
همچو مرغ بسمل از کوتاهی پروازها
از درون سینه باشد ساده لوحان ترا
همچو خیل ماهیان از آب پیدا رازها
از سرود دل به یاد قامتت گردد بلند
چون صنوبر از سراپایم صدای سازها
می گساران صولتی دارند، ازان گردیده زرد
کز تذرو مست ترسیده ست چشم بازها
غیر خود را چون به من سنجد، که نتوانند زد
با سلیمان لاف همچشمی کبوتربازها
سهل باشد مرده را گر زنده می‌سازد سلیم
همچو عیسی از لب او دیده‌ام اعجازها

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای ز چشمت خفته در چشم غزالان نازها
بسته رفتار خوشت از کبک، چشم بازها
هوش مصنوعی: چشمان تو مانند چشمان غزالان خواب‌آلود است و زیبایی رفتارت به نرمی و لطافت کبک‌ها می‌ماند.
شعله گردد آشیان ها را گل روی سبد
چون ز شوقت عندلیبان برکشند آوازها
هوش مصنوعی: به خاطر عشق و زیبایی گل، خانه‌ها همچون شعله‌ای در می‌آیند و چون بلبلان آهنگ‌های عاشقانه سر می‌دهند.
با ملایک ناله ام در شوخی و لرزد سپهر
همچو بام خانه از پای کبوتر بازها
هوش مصنوعی: من با فرشتگان در حال ناله و گریه هستم و آسمان مانند سقف خانه از پرواز کبوترها لرزان است.
بیخودی از نغمه در محفل مرا بیهوده نیست
می رسد بر گوش، آواز توام از سازها
هوش مصنوعی: صدای تو در جمع به گوشم می‌رسد و این صوت دلنشین از سازها، مرا بی‌دلیل در دنیای دیگری غوطه‌ور می‌کند.
در هوای نخل قدت می تپد در خون دلم
همچو مرغ بسمل از کوتاهی پروازها
هوش مصنوعی: در هوای نخل، که نماد زندگی و سرزندگی است، وجود تو در دل من به شدت احساس می‌شود؛ مثل مرغی که از درد و نقص پروازش رنج می‌برد. این نشان‌دهنده‌ی دل‌تنگی و ناامیدی من است.
از درون سینه باشد ساده لوحان ترا
همچو خیل ماهیان از آب پیدا رازها
هوش مصنوعی: از دل کسانی که ساده‌اندیش هستند، تو را مانند گروهی از ماهی‌ها در آب، می‌توان دید و رازهای‌ت آشکار می‌شود.
از سرود دل به یاد قامتت گردد بلند
چون صنوبر از سراپایم صدای سازها
هوش مصنوعی: به خاطر یادآوری قامت تو، دل من سرود و شوری را می‌سراید؛ همانطور که صنوبر قد بلند و استوار است، من نیز از وجود تو سرشار از احساسات و صداهای موسیقی هستم.
می گساران صولتی دارند، ازان گردیده زرد
کز تذرو مست ترسیده ست چشم بازها
هوش مصنوعی: میگساران حالت خاصی دارند، و از آن‌جا که زرد پوست شده‌اند، به دلیل ترس از مستی، چشم‌های بیدار و آگاهشان را از دست داده‌اند.
غیر خود را چون به من سنجد، که نتوانند زد
با سلیمان لاف همچشمی کبوتربازها
هوش مصنوعی: وقتی کسی غیر از خودم را با من مقایسه کند، نمی‌تواند مانند سلیمان در قدرت و شکوه خود ادعا کند، به‌خصوص که در این میان، کسانی همچون کبوتربازها به دنبال رقابت بی‌اساس هستند.
سهل باشد مرده را گر زنده می‌سازد سلیم
همچو عیسی از لب او دیده‌ام اعجازها
هوش مصنوعی: برای مرده آسان است که زنده شود اگر سلیم، مثل عیسی، از لبش اعجازها را مشاهده کنم.