سلیم تهرانیشمارهٔ ۶۴۸
در قید محبت دل ناشاد نباشد
یک صید ندیدیم که آزاد نباشد
دل محکم اگر نیست، چه از دست گشاید
تیغ از چه توان ساخت چو فولاد نباشد
از آه اسیران بود این گردش افلاک
کشتی نرود راه، اگر باد نباشد
نازم به دبستان تو ای عشق که خود را
تعلیم دهد طفل، گر استاد نباشد
بر گفته ی احباب بسی گوش نهادیم
حرفی نشنیدیم که در یاد نباشد
انکار بت و عشق برهمن نتوان کرد
حسنی نبرد دل که خداداد نباشد
بی عشق چه از ناخن تدبیر گشاید
کاری نکند تیشه چو فرهاد نباشد
دل را که سلیم از غم عشق است خرابی
بهتر همه آن است که آباد نباشد
اطلاعات
وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
در قید محبت دل ناشاد نباشد
یک صید ندیدیم که آزاد نباشد
هوش مصنوعی: اگر کسی در دام عشق گرفتار باشد، نمی‌تواند دلش شاد باشد. ما هیچ صیدی را نمی‌شناسیم که از قید و بند آزاد باشد.
دل محکم اگر نیست، چه از دست گشاید
تیغ از چه توان ساخت چو فولاد نباشد
هوش مصنوعی: اگر دل انسان قوی نباشد، نمی‌تواند در برابر چالش‌ها مقاومت کند. مانند اینکه اگر تیغی وجود داشته باشد ولی از ماده‌ای قوی ساخته نشده باشد، هیچ کارایی نخواهد داشت.
از آه اسیران بود این گردش افلاک
کشتی نرود راه، اگر باد نباشد
هوش مصنوعی: سرنوشت و تغییرات آسمان‌ها نتیجه‌ی غم و ناله‌ی آسیب‌دیده‌هاست؛ کشتی نمی‌تواند مسیرش را طی کند، مگر اینکه بادی در کار باشد.
نازم به دبستان تو ای عشق که خود را
تعلیم دهد طفل، گر استاد نباشد
هوش مصنوعی: به یادگیری تو، ای عشق، افتخار می‌کنم که حتی یک کودک نیز می‌تواند خود را بدون نیاز به معلم، از تو بیاموزد.
بر گفته ی احباب بسی گوش نهادیم
حرفی نشنیدیم که در یاد نباشد
هوش مصنوعی: ما به حرف‌های دوستان خیلی گوش دادیم، ولی هیچ چیز جدیدی نشنیدیم که در خاطر نماند.
انکار بت و عشق برهمن نتوان کرد
حسنی نبرد دل که خداداد نباشد
هوش مصنوعی: انکار عشق و زیبایی کسی که معشوق است، کاری غیرممکن است. زیرا اگر دلی توانایی حس و عشق را نداشته باشد، نمی‌تواند زیبایی‌های خدا داده را درک کند.
بی عشق چه از ناخن تدبیر گشاید
کاری نکند تیشه چو فرهاد نباشد
هوش مصنوعی: بی عشق، هیچ تلاشی نتیجه نخواهد داد. اگر عشق و اراده‌ای همچون فرهاد وجود نداشته باشد، هیچ ابزاری نمی‌تواند به کار آید.
دل را که سلیم از غم عشق است خرابی
بهتر همه آن است که آباد نباشد
هوش مصنوعی: دل‌هایی که به خاطر عشق دچار غم و ناراحتی شده‌اند، بهتر است خراب و ویران باشند تا آنکه در ظاهر خوب و آباد به نظر برسند اما در حقیقت خالی از احساس و شادابی باشند.