گنجور

شمارهٔ ۴۱۴

کسی کز عاشقی دم زد، چه باک از دشمنی دارد
که مور این بیابان دعوی شیرافکنی دارد
به اهل عشق، آفت می رسد از دور او دایم
فلک چون آسیا با سینه چاکان دشمنی دارد
کرم، صد عیب اگر باشد کسی را، باز می پوشد
ز همت ابر نیسان پرده ی تر دامنی دارد
غلط انداز شو در عاشقی، تحصیل این معنی
ز قمری کن که در گلشن لباس گلخنی دارد
توانگر آشنای عشق چون شد، دشمن خویش است
حذر ز آتش به آن را کو لباس روغنی دارد
خدا از نیش آن شاعر، عزیزان را نگه دارد
که بر اندام او هر مو تخلص سوزنی دارد!
حریم خلوت ما شب سلیم از شمع مستغنی‌ست
که آب خانهٔ مستان چو آتش روشنی دارد

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

کسی کز عاشقی دم زد، چه باک از دشمنی دارد
که مور این بیابان دعوی شیرافکنی دارد
هوش مصنوعی: هر که در مسیر عشق قدم گذاشته باشد، از دشمنی‌ها نمی‌هراسد، زیرا همچون موری که در بیابان زندگی می‌کند، به داشتن شیر در دل‌اش افتخار می‌کند.
به اهل عشق، آفت می رسد از دور او دایم
فلک چون آسیا با سینه چاکان دشمنی دارد
هوش مصنوعی: عاشقان همواره از دوری محبوب خود آسیب می‌بینند، زیرا سرنوشت و زمان مانند آسیابی هستند که با سینه زدن و آزار دادن به عاشقان، به آنها آسیب می‌رسانند.
کرم، صد عیب اگر باشد کسی را، باز می پوشد
ز همت ابر نیسان پرده ی تر دامنی دارد
هوش مصنوعی: اگر کسی صد عیب هم داشته باشد، باز هم مهربانی و پاکی او می‌تواند این عیوب را بپوشاند؛ مانند اینکه ابرهای بهاری با بارش خود جلوی مشکلات را می‌گیرند و لطافتی به زمین می‌بخشند.
غلط انداز شو در عاشقی، تحصیل این معنی
ز قمری کن که در گلشن لباس گلخنی دارد
هوش مصنوعی: در عشق، خود را به شکلی گمراه‌کننده نشان بده و از قمری بیاموز که در باغ، به‌گونه‌ای در لباس گلی می‌گردد.
توانگر آشنای عشق چون شد، دشمن خویش است
حذر ز آتش به آن را کو لباس روغنی دارد
هوش مصنوعی: وقتی که ثروتمند به عشق آشنا شود، به خودش آسیب می‌زند. باید از آتش دوری کند؛ زیرا او مانند کسی است که لباسی چرب و روغنی دارد.
خدا از نیش آن شاعر، عزیزان را نگه دارد
که بر اندام او هر مو تخلص سوزنی دارد!
هوش مصنوعی: خداوند عزیزان را از آسیب‌های آن شاعر حفظ کند، زیرا هر مویی از بدن او مانند سوزنی تخلص و زخم را به خود می‌گیرد.
حریم خلوت ما شب سلیم از شمع مستغنی‌ست
که آب خانهٔ مستان چو آتش روشنی دارد
هوش مصنوعی: فضای خصوصی ما به نور شمع نیاز ندارد، چراکه عشق و شور و شوق در دل‌های ما به اندازه‌ای روشنی دارند که خودشان می‌توانند محیط را روشن کنند.