گنجور

شمارهٔ ۴۳

ز خشم و جنگ تو جان بس ملول و دلتنگ است
از آن به بخت بدم دل همیشه در جنگ است
ز زنده دل بفریبد به مرده جان بخشد
لب ترا گهی ااعجازو گاه نیرنگ است
مرا چه فرق که گشتم هلاک در ره عشق؟
به مقصد ار دو سه گام از هزار فرسنگ است
ز عیش کنج قناعت چه آگهی دارند؟
شهان که مسکنشان بر فراز اورنگ است
صفا به جز می صافی غم زدا ندهد
مرا که آئینه ی دل ز غصه در زنگ است
بیا و لب به لب جام نه که مطرب را
دهان نی به دهان، زلف چنگ در چنگ است
چو سنگ خاره در آن دل چرا اثر نکند؟
فغان و ناله ی من گر دل تو از سنگ است
ز نقش عارض زیبا نگار من حیران
نگار خانه ی ما نی و نقش ارژنگ است
صفای لعل اثر باده رنگ گل دارد
دو لعل یار که مانند باده گلرنگ است
تو نو گل چمن و بیوفا و لیک (سحاب)
به گلستان وفا بلبل خوش آهنگ است

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ز خشم و جنگ تو جان بس ملول و دلتنگ است
از آن به بخت بدم دل همیشه در جنگ است
هوش مصنوعی: از خشم و جنگ تو، جانم بسیار ناراحت و دلگیر است، به همین دلیل همیشه بخت بدی دارم و دلم در حال جنگ و درگیری است.
ز زنده دل بفریبد به مرده جان بخشد
لب ترا گهی ااعجازو گاه نیرنگ است
هوش مصنوعی: زندگی و جذبه‌ی یک فرد می‌تواند دیگران را به خود جلب کند و بر آنها تأثیر بگذارد. گاهی این تأثیر نشان‌دهنده‌ی واقعیات و معجزاتی است که از دل یک فرد زنده و پرانرژی سرچشمه می‌گیرد و گاهی هم ممکن است نوعی فریب و نیرنگ باشد.
مرا چه فرق که گشتم هلاک در ره عشق؟
به مقصد ار دو سه گام از هزار فرسنگ است
هوش مصنوعی: برای من چه اهمیتی دارد که در مسیر عشق هلاک شوم؟ حتی اگر به مقصدم فقط دو یا سه قدم نزدیک‌تر باشد، در حالی که فاصله‌ام تا آنجا هزار فرسنگ است.
ز عیش کنج قناعت چه آگهی دارند؟
شهان که مسکنشان بر فراز اورنگ است
هوش مصنوعی: از لذت‌های ساده و قناعت چه خبری دارند؟ پادشاهانی که در بالای تخت‌های سلطنت نشسته‌اند و زندگی مجلل دارند.
صفا به جز می صافی غم زدا ندهد
مرا که آئینه ی دل ز غصه در زنگ است
هوش مصنوعی: تنها چیزی که می‌تواند مرا از غم و اندوه نجات دهد، نوشیدن شراب خالص است؛ زیرا دل من به خاطر درد و مصیبت‌ها زرد و کثیف شده است.
بیا و لب به لب جام نه که مطرب را
دهان نی به دهان، زلف چنگ در چنگ است
هوش مصنوعی: بیا و با هم از جام شراب بنوشیم، که مطرب هم در اینجا حرفی برای گفتن ندارد. زلف تو همچون چنگ به دست گرفته شده است.
چو سنگ خاره در آن دل چرا اثر نکند؟
فغان و ناله ی من گر دل تو از سنگ است
هوش مصنوعی: چطور ممکن است سنگی سخت بر دل تو تأثیری نداشته باشد؟ اگر دل تو مانند سنگ است، پس شکایت و گریه من چرا بر تو اثر نگذارد؟
ز نقش عارض زیبا نگار من حیران
نگار خانه ی ما نی و نقش ارژنگ است
هوش مصنوعی: بی‌حالی و شگفتی من از زیبایی چهره نگارم است، که همچون نقشی در خانه ما به تصویر کشیده شده و مانند رنگین‌کمانی زیباست.
صفای لعل اثر باده رنگ گل دارد
دو لعل یار که مانند باده گلرنگ است
هوش مصنوعی: رنگ و زیبایی لعل (گوهری قرمز) که تحت تأثیر باده قرار گرفته، شبیه به رنگ گل است. همچنان که دو لعل از یار نیز چون باده، رنگ و جلا دارند و زیبایی آن‌ها منحصر به فرد است.
تو نو گل چمن و بیوفا و لیک (سحاب)
به گلستان وفا بلبل خوش آهنگ است
هوش مصنوعی: تو جوان و زیبا هستی، اما در وفاداری ثابت قدم نیستی. با این حال، مانند بارانی که بر بستان نیکو می‌بارد، آواز خوش بلبل نشان‌دهنده وفاداری است.