گنجور

شمارهٔ ۴۱

گر خرد سنجد مه روی تو را با آفتاب
آنقدر بیند تفاوت کز سهابا آفتاب
ماه دوشت دیده مهر امروز شرمش باد اگر
باز طالع گردد امشب ماه و فردا آفتاب
آفتاب و سرو می گفتم تو را گر داشتی
عارض تابنده سرو و قدر عنا آفتاب
هر شب اندازد سپر از تیر آه من بلی
چون تو کی دارد دلی از سنگ خارا آفتاب؟
گفتمش: چون بینمت پنهان شوی گفتا: بلی
چون (سحاب) آید نگردد آشکارا آفتاب
آفتاب از آفتاب عارضت روشن چنانک
ز آفتاب چتر شاهنشاه دنیا آفتاب
آفتاب سلطنت فتحعلی شه آن که سود
بر درش هر شام روی عالم آرا آفتاب

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

گر خرد سنجد مه روی تو را با آفتاب
آنقدر بیند تفاوت کز سهابا آفتاب
هوش مصنوعی: اگر عقل و اندیشه به زیبایی چهره‌ات را با خورشید مقایسه کند، به قدری تفاوت خواهد دید که این اختلاف را نمی‌توان با هیچ شکلی از نور خورشید مقایسه کرد.
ماه دوشت دیده مهر امروز شرمش باد اگر
باز طالع گردد امشب ماه و فردا آفتاب
هوش مصنوعی: امشب که ماه زیبا در آسمان است، اگر دوباره شب بیفتد و ماه باز هم پیدا شود، باید به خاطر زیبایی‌اش کمی شرمنده باشد. فردا که خورشید می‌تابد، دیگر نوبت اوست که درخشش کند.
آفتاب و سرو می گفتم تو را گر داشتی
عارض تابنده سرو و قدر عنا آفتاب
هوش مصنوعی: اگر سرشار از زیبایی و درخشش بودی، همچون آفتاب و سرو، من به تو می‌گفتم که چقدر روحانی و تابناک هستی. برای تو اگر جمال و زیبایی را داشتی، مانند عارضی روشن و زیبا می‌شدی.
هر شب اندازد سپر از تیر آه من بلی
چون تو کی دارد دلی از سنگ خارا آفتاب؟
هوش مصنوعی: هر شب، تیرهای غم و اندوه من را متوقف می‌کند، اما آیا کسی مانند تو دلش سنگ گونه و سخت است که این دردها را احساس نکند؟
گفتمش: چون بینمت پنهان شوی گفتا: بلی
چون (سحاب) آید نگردد آشکارا آفتاب
هوش مصنوعی: به او گفتم: وقتی تو را می‌بینم، پنهان می‌شوی. او پاسخ داد: بله، مانند ابر که می‌آید و خورشید را ناپدید می‌کند.
آفتاب از آفتاب عارضت روشن چنانک
ز آفتاب چتر شاهنشاه دنیا آفتاب
هوش مصنوعی: چهره تو به اندازه‌ای درخشان است که مانند آفتاب، نورش همه جا را روشن می‌کند، مانند اینکه چتر پادشاه دنیا از آفتاب محافظت می‌کند.
آفتاب سلطنت فتحعلی شه آن که سود
بر درش هر شام روی عالم آرا آفتاب
هوش مصنوعی: خورشید سلطنت فتحعلی‌شاه است، که هر شب در برابرش، روشنایی و زیبایی عالم به او مراجعه می‌کند.