گنجور

شمارهٔ ۲۱۳

بهر بر چیدن چو چیدند این بساط
طبع دانا زان نیابد انبساط
جان پاکان ست خاک این سرا
جسم شاهان ست خشت این رباط
با وفا الفت نیابد طبع دهر
آب و آتش را نشاید اختلاط
زانبساط اندوه چون آورد؟
انبساط اندوه و اندوه انبساط
روح را ز اندیشه ی هجرش الم
طبع را زافسانه ی وصلش نشاط
میل رفعت خواجه را در سر هنوز
گرچه قامت کرد میل انحطاط
کیست دانی گمره اندر کیش عشق؟
هر که از پا منحرف شد زین صراط
راه عشقش بس خطر دارد (سحاب)
پا در این وادی منه بی‌احتیاط

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بهر بر چیدن چو چیدند این بساط
طبع دانا زان نیابد انبساط
هوش مصنوعی: وقتی که برای چیدن ثمره‌ها و لذت‌ها تلاش می‌شود، دلی که از دانش و خرد برخوردار است، نمی‌تواند از این امر خوشحال و راضی باشد.
جان پاکان ست خاک این سرا
جسم شاهان ست خشت این رباط
هوش مصنوعی: روح نیکان و پاکان در این مکان است و بدن پادشاهان مثل دیوارهای این خانه است.
با وفا الفت نیابد طبع دهر
آب و آتش را نشاید اختلاط
هوش مصنوعی: زمانه به هیچ‌وجه به دو چیز متناقض مانند آب و آتش اجازه‌ی اختلاط نمی‌دهد، بنابراین نمی‌توان به دوستی پایدار و وفادار در این دنیا امید داشت.
زانبساط اندوه چون آورد؟
انبساط اندوه و اندوه انبساط
هوش مصنوعی: از کجا این خوشحالی و رهایی از اندوه به وجود آمده است؟ آیا واقعا این خوشحالی همان اندوه است که به شکل دیگری نمایان شده؟
روح را ز اندیشه ی هجرش الم
طبع را زافسانه ی وصلش نشاط
هوش مصنوعی: روح انسان از فکر کردن به جدایی او نابود می‌شود و دردش را احساس می‌کند، اما داستان وصالش به او شادابی و نشاط می‌بخشد.
میل رفعت خواجه را در سر هنوز
گرچه قامت کرد میل انحطاط
هوش مصنوعی: خواسته‌های بلندپروازانه و آرزوی عظمت در قلب او هنوز وجود دارد، هرچند که خودش در حال حاضر به سمت سقوط و کاهش ارزش پیش می‌رود.
کیست دانی گمره اندر کیش عشق؟
هر که از پا منحرف شد زین صراط
هوش مصنوعی: کیست را می‌شناسی که در عشق دچار سردرگمی شده است؟ هر کسی که از این مسیر مستقیم منحرف شود.
راه عشقش بس خطر دارد (سحاب)
پا در این وادی منه بی‌احتیاط
هوش مصنوعی: عشق او مسیر پرخطری دارد؛ پس بدون احتیاط وارد این راه نشو.