گنجور

شمارهٔ ۲۱۲

رود ز جانم اگر بنگرم بر آن عارض
هزار عارضه ام گر بود به جان عارض
به عشق تا نزند طعنه ناصحم چه شود؟
که یک رهش بنمایی به امتحان عارض
بیفتد از نظر عندلیب عارض گل
دهد چو جلوه گل من به گلستان عارض
نگار سرو قدم داشت نسبتی آری
به سرو و ماه از آن قامت و از آن عارض
نه سرو داشت اگر ماه آسمان قامت
نه ماه داشت اگر سرو بوستان عارض
عنان بلبل و قمری گهی ز دست شدی
که سرو داشتی آن قامت و گل آن عارض
(سحاب) داشت نهان عارضت ز غیر و دریغ
که او کنون کند از روی تو نهان عارض

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

رود ز جانم اگر بنگرم بر آن عارض
هزار عارضه ام گر بود به جان عارض
هوش مصنوعی: اگر به چهره‌ی تو نگاه کنم، از جانم چون رود جاری می‌شود و اگر هزار مشکل و درد هم داشته باشم، باز هم شوق دیدن تو را خواهم داشت.
به عشق تا نزند طعنه ناصحم چه شود؟
که یک رهش بنمایی به امتحان عارض
هوش مصنوعی: اگر عشق بر من طعنه بزند، ناصح من چه فایده‌ای دارد؟ بهتر است که یک بار او را در آزمون خود نشان دهی.
بیفتد از نظر عندلیب عارض گل
دهد چو جلوه گل من به گلستان عارض
هوش مصنوعی: اگر آن گل سینه‌زنی از دید پرنده پنهان شود، باز هم هنگام زیبایی‌اش، من به باغ گل می‌زنم.
نگار سرو قدم داشت نسبتی آری
به سرو و ماه از آن قامت و از آن عارض
هوش مصنوعی: دختر زیبا و خوش قد و قامت، به نوعی با سرو و ماه شباهت دارد؛ چرا که این چهره و اندامش او را شبیه به آنها کرده است.
نه سرو داشت اگر ماه آسمان قامت
نه ماه داشت اگر سرو بوستان عارض
هوش مصنوعی: اگر در آسمان ماهی وجود نداشت، سرو زیبایی هم در بوستان نمی‌نمود؛ و اگر آن سرو در بوستان نبود، زیبایی ماه هم به چشم نمی‌آمد.
عنان بلبل و قمری گهی ز دست شدی
که سرو داشتی آن قامت و گل آن عارض
هوش مصنوعی: پرنده‌ای که می‌خواند و پرنده‌ای دیگر، گاهی از کنجکاوی یا شگفتی، از دست می‌روند. تو در زیبایی‌ات مانند سرو بلند و گلی شگفت‌انگیز بودی.
(سحاب) داشت نهان عارضت ز غیر و دریغ
که او کنون کند از روی تو نهان عارض
هوش مصنوعی: ابرها چهره‌ی تو را از چشم دیگران پنهان کرده‌اند و افسوس که اکنون خودت نیز چهره‌ات را از دیگران پنهان می‌کنی.