سحاب اصفهانیشمارهٔ ۱۹۳
سوی قد سرو و رخ گل چون نگرد کس
چون آن قد زیبا رخ گلگون نگرد کس
صیاد به گلشن ننهادی قفسم را
گرداشت شکافی که به بیرون نگرد کس
با خلق جفائی تو ستم پیشه نکردی
کز شرم تواند که به گردون نگرد کس
از یک نگهت بیش ندیدم که نه آنروست
روی تو که از یک نگه افزون نگرد کس
از مردن بیگانه بود سهل گر او را
روزی دو سه با خاطر محزون نگرد کس
نبود پری آن ماه پریوش که پری را
گاهی نگرد گرچه به افسون نگرد کس
بیند همه کس آنچه من از روی تو دیدم
گر روی تو زین دیده ی پر خون نگرد کس
آری به نظر جلوه ی حسن رخ لیلی
وقتی است که با دیده ی مجنون نگرد کس
دانی که کجا جنت و طوبای (سحاب) است؟
آنجا که تو را با قد موزون نگرد کس
اطلاعات
وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
سوی قد سرو و رخ گل چون نگرد کس
چون آن قد زیبا رخ گلگون نگرد کس
هوش مصنوعی: هیچ‌کس نمی‌تواند به پای قامت بلند سرو و چهره زیبا و گلگونش برسد.
صیاد به گلشن ننهادی قفسم را
گرداشت شکافی که به بیرون نگرد کس
هوش مصنوعی: در این بیت، شاعر به تصویری از آزادی و دوری از قید و بند اشاره دارد. او از صیادی صحبت می‌کند که قفسش را در گلستان نمی‌نهد، بلکه شکافی در آن ایجاد می‌کند که هیچ کس نمی‌تواند از آن خارج شود. این تصویر نشان‌دهنده حس عدم آزادی و زندانی بودن در جایی است که باید آزاد باشد. شاعر به نوعی به تضاد بین زیبایی گلستان و محدودیت‌های قفس اشاره دارد.
با خلق جفائی تو ستم پیشه نکردی
کز شرم تواند که به گردون نگرد کس
هوش مصنوعی: شما با مردم بدرفتاری نکردید، زیرا از شرم نمی‌توانید به آسمان نگاه کنید.
از یک نگهت بیش ندیدم که نه آنروست
روی تو که از یک نگه افزون نگرد کس
هوش مصنوعی: من تنها از یک نگاه تو بیشتر چیزی ندیدم و نمی‌بینم که آیا زیبایی تو فقط در همان نگاه است یا نه. از این رو هرگز کسی نمی‌تواند به اندازه همان یک نگاه زیبایی تو را درک کند.
از مردن بیگانه بود سهل گر او را
روزی دو سه با خاطر محزون نگرد کس
هوش مصنوعی: مردن برای کسی که با غم و اندوه زندگی می‌کند، آسان نیست، حتی اگر روزی چند بار به فکر او بیفتند و احساس ناراحتی کنند.
نبود پری آن ماه پریوش که پری را
گاهی نگرد گرچه به افسون نگرد کس
هوش مصنوعی: شاید گاهی اوقات به خاطر جاذبه و زیبایی، کسی نتواند به راحتی به آن موجود زیبا نزدیک شود، اما این به معنای عدم وجود او نیست.
بیند همه کس آنچه من از روی تو دیدم
گر روی تو زین دیده ی پر خون نگرد کس
هوش مصنوعی: هر کسی آنچه را که من از چهره تو مشاهده کردم، می‌بیند؛ اما اگر چهره تو از این دیده‌ی پر از اشک پنهان بماند، کسی نخواهد توانست آن را ببیند.
آری به نظر جلوه ی حسن رخ لیلی
وقتی است که با دیده ی مجنون نگرد کس
هوش مصنوعی: به راستی، زیبایی چهره لیلی وقتی به بهترین شکل دیده می‌شود که از دیدگاه مجنون به آن نگریسته شود و هیچ‌کس نمی‌تواند این زیبایی را مانند او درک کند.
دانی که کجا جنت و طوبای (سحاب) است؟
آنجا که تو را با قد موزون نگرد کس
هوش مصنوعی: می‌دانی کجا بهشت و درخت طوبا قرار دارد؟ آنجا که هیچ‌کس به زیبایی قامت تو نمی‌رسد.