گنجور

شمارهٔ ۱۱۸

که با آن شاه خوبان شمه‌ای از حال من گوید
به ماه مصر حال ساکن بیت‌الحزن گوید
ز بس گوید حدیث غیر اگر حرفی به من گوید
نمی‌خواهم که آن شیرین‌زبان با من سخن گوید
به من هرگه رسد ز آن پیش کآرم شکوه‌ای بر لب
سخن‌هایی که باید من بگویم او به من گوید
نگویم تا به آن نامهربان راز دل خود را
همان ناگفته در هر محفل و هر انجمن گوید
به سوی دام مرغان چمن بی‌خود روند از بس
ز من وصف گرفتاری به مرغان چمن گوید
رود نام بت و افسانهٔ بتخانه از یادش
ز وصف آن بت ار کس شمه‌ای با برهمن گوید
(سحاب) آن لعل لب و آن در دندان را ستم باشد
که لعل بدخشان خواند و در عدن گوید

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

که با آن شاه خوبان شمه‌ای از حال من گوید
به ماه مصر حال ساکن بیت‌الحزن گوید
هوش مصنوعی: کسی که با آن عزیزان زیبا آشنا است، حقیقت احوال من را به ماه مصر بگوید، همانطور که ساکنان بیت‌الحزن از حال و روز خود صحبت می‌کنند.
ز بس گوید حدیث غیر اگر حرفی به من گوید
نمی‌خواهم که آن شیرین‌زبان با من سخن گوید
هوش مصنوعی: از بس که او در مورد دیگران صحبت می‌کند، اگر چیزی به من بگوید، نمی‌خواهم آن فرد خوش‌زبان با من صحبت کند.
به من هرگه رسد ز آن پیش کآرم شکوه‌ای بر لب
سخن‌هایی که باید من بگویم او به من گوید
هوش مصنوعی: هر وقت که فرصتی برای شکایت کردن برایم پیش می‌آید، او پیش از من آنچه را که باید بگویم، به زبان می‌آورد.
نگویم تا به آن نامهربان راز دل خود را
همان ناگفته در هر محفل و هر انجمن گوید
هوش مصنوعی: نمی‌گویم تا آن بی‌مهری که در دل دارم، در هر جمع و محفل، همان راز را بدون گفتن من بیان کند.
به سوی دام مرغان چمن بی‌خود روند از بس
ز من وصف گرفتاری به مرغان چمن گوید
هوش مصنوعی: پرندگان چمن به سمت دام می‌روند، زیرا از شدت بی‌خبری و احساسی که درباره‌ی گرفتاری من دارند، در مورد من صحبت می‌کنند.
رود نام بت و افسانهٔ بتخانه از یادش
ز وصف آن بت ار کس شمه‌ای با برهمن گوید
هوش مصنوعی: اگر کسی به برهمن بگوید کمی دربارهٔ آن بت و افسانهٔ معبد بت‌ها بگوید، او هیچ چیز از یادش نمی‌رود و فقط نام آن بت را به خاطر می‌آورد.
(سحاب) آن لعل لب و آن در دندان را ستم باشد
که لعل بدخشان خواند و در عدن گوید
هوش مصنوعی: آن باران است که بر لب‌های سرخ و دندان‌های درشت ما ظلم می‌کند که در جای دیگری آن را لعل بدخشان می‌نامند و در بهشت عدن به آن اشاره می‌شود.