گنجور

شمارهٔ ۱۱۶

ساقی بیار باده که ایام دی رسید
گر دی رسید شکر خدا را که می رسید
تا کی درنگ می به قدح کن زخم ببین
انگور رفت کی به خم و باده کی رسید
یار آمد و رقیب رسید از قفای او
آمد اگر چه عمر اجل هم ز پی رسید
آمد بهار و رفت بهار من از کنار
یعنی بهار عمر مرا فصل دی رسید
دامان وصل وی نرسد گر بدست من
گیرم که پای من به سر کوی وی رسید
شیرین و لیلی است چو مطلب دگر چه سود
خسرو به ار من آمد و مجنون به حی رسید
مائیم و شوق او که به سر منزل وصال
هر کس که کرد مرحله ی شوق طی رسید
چون من (سحاب) زار چرا نالد این قدر
گرنه حدیث درد دل من به نی رسید

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ساقی بیار باده که ایام دی رسید
گر دی رسید شکر خدا را که می رسید
هوش مصنوعی: ای ساقی، باده بیاور چون روزهای دی (دی‌ماه) فرا رسیده است. اگر دی آمده، شکر خدا را به‌جا آور که حالا وقت نوشیدن می‌باشد.
تا کی درنگ می به قدح کن زخم ببین
انگور رفت کی به خم و باده کی رسید
هوش مصنوعی: تا کی می‌خواهی درنگ کنی؟ شراب را در جام بریز و زخم‌های دل را فراموش کن. هرگز نمی‌دانی انگور چه زمانی به شراب تبدیل می‌شود و چه زمانی به خم می‌رسد.
یار آمد و رقیب رسید از قفای او
آمد اگر چه عمر اجل هم ز پی رسید
هوش مصنوعی: دوست آمد و رقیب هم از دنبالش رسید، هرچند که سرانجام عمر هم به دنبال او آمده است.
آمد بهار و رفت بهار من از کنار
یعنی بهار عمر مرا فصل دی رسید
هوش مصنوعی: بهار آمد و عمر من در کنار بهار سپری شد، حالا فصل سرما و پیری به زندگی‌ام رسیده است.
دامان وصل وی نرسد گر بدست من
گیرم که پای من به سر کوی وی رسید
هوش مصنوعی: اگرچه نتوانم به وصال او دست یابم، اما همین که پایم به کوچه او برسد، برایم کافی است.
شیرین و لیلی است چو مطلب دگر چه سود
خسرو به ار من آمد و مجنون به حی رسید
هوش مصنوعی: شیرین و لیلی موجوداتی خاص و دلنشین هستند. بنابراین، چه فایده‌ای دارد اگر خسرو به من نزدیک شود یا مجنون به حیات برسد؟
مائیم و شوق او که به سر منزل وصال
هر کس که کرد مرحله ی شوق طی رسید
هوش مصنوعی: ما در حال تجربه عشق و اشتیاق به او هستیم. هر کسی که بتواند این راه پرشور را طی کند، به مقصد وصال می‌رسد.
چون من (سحاب) زار چرا نالد این قدر
گرنه حدیث درد دل من به نی رسید
هوش مصنوعی: چرا من که مانند ابر غمگین و پریشان هستم، این‌قدر ناله کنم؟ اگر غیر از این بود، نباید داستان دردهای درونم به نی برسد.