صغیر اصفهانیشمارهٔ ۲۶ - تضمین غزل خواجه حافظ علیه‌الرحمه
این چه غوغاست که در ملک بشر می‌بینم
عالمی را همه پرخوف‌وخطر می‌بینم
همه را کینه‌به‌دل، فتنه‌به‌سر می‌بینم
این چه شور است که در دور قمر می‌بینم
همه آفاق پر از فتنه و شر می‌بینم
وه چه دنیا همه رنج و غم و درد و آلام
وه چه دنیا خطر خاص و فریبنده عام
با وجودی که ندیده‌ست کس از دور انکام
هرکسی روز بهی می‌طلبد از ایام
عجب آن است که هر روز بتر می‌بینم
زاغ در گلشن و بلبل به قفس در بند است
صالح طرفه غمین، طالح دون خرسند است
یارب این سفله‌نوازی ز فلک تا چند است
ابلهان را همه شربت ز گلاب و قند است
قوت دانا همه از خون جگر می‌بینم
خوش جلودار فلک از کف خود داده عنان
مشت حیوان به هم آویخته و خود نگران
وانگهی شیوه ناعدلی او بین که چه سان
اسب تازی شده مجروح به زیر پالان
طوق زرین همه در گردن خر می‌بینم
نه پسر غیرتی از ذلت مادر دارد
نه برادر غمی از خفت خواهر دارد
زن به دل کینه دیرینه ز شوهر دارد
هیچ رحمی نه برادر به برادر دارد
هیچ شفقت نه پدر را به پسر می‌بینم
وه که آفاق شده رزمگه انفس لشگر
طرفه کاین فتنه و آشوب به بحر است و به بر
طرفه‌تر اینکه به هر خانه ز سیر اختر
دختران را همه جنگ است و جدل با مادر
پسران را همه بدخواه پدر می‌بینم
گریه چون شمع صغیر از غم تاریکی کن
فربه از کبر مشو خوی به باریکی کن
دور از خود به خدا کوشش نزدیکی کن
پند حافظ بشنو خواجه برو نیکی کن
که من این پند به از دروگهر می‌بینم
شمارهٔ ۲۵ - أیضاً تضمین غزل خواجه حافظ علیه‌الرحمه: ای نشسته بغلط یاد ز استاده کنیشمارهٔ ۲۷ - تضمین غزل خواجه حافظ علیه‌الرحمه: سرشگ دیده دو صد درد را دوا بکند
اطلاعات
وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: ترکیب بند
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
این چه غوغاست که در ملک بشر می‌بینم
عالمی را همه پرخوف‌وخطر می‌بینم
هوش مصنوعی: این چه هیاهویی است که در جهان انسان‌ها مشاهده می‌کنم؟ به نظر می‌رسد که همه جا مملو از ترس و خطر است.
همه را کینه‌به‌دل، فتنه‌به‌سر می‌بینم
این چه شور است که در دور قمر می‌بینم
هوش مصنوعی: همه را با دل‌های پر از کینه و سرهای پراز فتنه می‌بینم. این چه حالتی است که در دور قمر مشاهده می‌کنم؟
همه آفاق پر از فتنه و شر می‌بینم
هوش مصنوعی: من در همه جا فتنه و فساد را مشاهده می‌کنم.
وه چه دنیا همه رنج و غم و درد و آلام
وه چه دنیا خطر خاص و فریبنده عام
هوش مصنوعی: این دنیا پر از درد و رنج است و مشکلات زیادی برای همه دارد. همچنین، خطرات خاصی نیز در آن وجود دارد که ممکن است افراد را فریب دهد.
با وجودی که ندیده‌ست کس از دور انکام
هرکسی روز بهی می‌طلبد از ایام
هوش مصنوعی: با اینکه هیچ‌کس از دور مرا ندیده، هر فردی در روزهای خوب به دنبال بهبود وضعیت خود است.
عجب آن است که هر روز بتر می‌بینم
هوش مصنوعی: عجب این است که هر روز وضعیت بدتری را مشاهده می‌کنم.
زاغ در گلشن و بلبل به قفس در بند است
صالح طرفه غمین، طالح دون خرسند است
هوش مصنوعی: زاغ در باغ آزاد است و بلبل در قفس گرفتار. انسان خوب و شایسته غمناک و ناراحت است، در حالی که انسان بد و پست خوشحال و راضی از وضع خود است.
یارب این سفله‌نوازی ز فلک تا چند است
ابلهان را همه شربت ز گلاب و قند است
هوش مصنوعی: ای خدای بزرگ، تا چه زمانی باید این دنبا‌نوازی و ستم بر بندگان بی‌خبر ادامه داشته باشد؟ چرا نادانان همیشه از خوشی‌ها و شیرینی‌های زندگی بهره‌مندند؟
قوت دانا همه از خون جگر می‌بینم
هوش مصنوعی: من به وضوح می‌بینم که قدرت دانشم از درد و رنج و تلاش‌های عمیق به دست آمده است.
خوش جلودار فلک از کف خود داده عنان
مشت حیوان به هم آویخته و خود نگران
هوش مصنوعی: آسمان زیبا و پرجلا، کنترل را از دست داده و نگران است، زیرا موجودات مختلف در تلاشند تا به هم نزدیک شوند و اوضاع را به هم بریزند.
وانگهی شیوه ناعدلی او بین که چه سان
اسب تازی شده مجروح به زیر پالان
هوش مصنوعی: سپس به طرز ناعادلانه‌ای نگاه کن که چگونه اسب تازی، جراحت برداشته و زیر بار فشاری که به آن وارد می‌شود، قرار دارد.
طوق زرین همه در گردن خر می‌بینم
هوش مصنوعی: من می‌بینم که گردن خر هم با طوق زرین پوشیده شده است.
نه پسر غیرتی از ذلت مادر دارد
نه برادر غمی از خفت خواهر دارد
هوش مصنوعی: نه پسری از خواری مادرش ناراحت است و نه برادری از خفت خواهرش غمگین می‌شود.
زن به دل کینه دیرینه ز شوهر دارد
هیچ رحمی نه برادر به برادر دارد
هوش مصنوعی: زنی که از شوهرش کینه‌ای قدیمی در دل دارد، هیچ رحمی نسبت به او ندارد، مانند برادری که نسبت به برادرش رحمی نشان نمی‌دهد.
هیچ شفقت نه پدر را به پسر می‌بینم
هوش مصنوعی: هیچ محبت و مهربانی را بین پدر و پسر نمی‌بینم.
وه که آفاق شده رزمگه انفس لشگر
طرفه کاین فتنه و آشوب به بحر است و به بر
هوش مصنوعی: نگاهی به جهان نشان می‌دهد که هر سمت و سو، میدان جنگی شده است و انسان‌ها درگیر فتنه و آشوبی هستند که در خشکی و دریا وجود دارد.
طرفه‌تر اینکه به هر خانه ز سیر اختر
دختران را همه جنگ است و جدل با مادر
هوش مصنوعی: این جالب است که در هر خانواده به خاطر مواضع و افکار مختلف، دختران با مادرانشان در حال نزاع و مشاجره هستند.
پسران را همه بدخواه پدر می‌بینم
هوش مصنوعی: من می‌بینم که همه پسران نسبت به پدران خود حسادت و دشمنی دارند.
گریه چون شمع صغیر از غم تاریکی کن
فربه از کبر مشو خوی به باریکی کن
هوش مصنوعی: گریه کن مانند شمع کوچک که از غم تیره‌زبان است و از بزرگی و خودخواهی دوری کن و به لطافت و نازکی رفتار خود بپرداز.
دور از خود به خدا کوشش نزدیکی کن
پند حافظ بشنو خواجه برو نیکی کن
هوش مصنوعی: از خود دور شو و برای نزدیک شدن به خدا تلاش کن. پند حافظ را بشنو و ای دوست، تلاش کن تا کارهای نیکو انجام دهی.
که من این پند به از دروگهر می‌بینم
هوش مصنوعی: من این نصیحت را از کلامی که در درونم به من الهام می‌شود بهتر می‌بینم.
حاشیه ها
1402/05/07 09:08
Sang Cast
این شعر تضمین کدام غزل حافظ است و کدام ابیات سروده حافظ هستند؟