گنجور

شمارهٔ ۱۰۶ - در تعریف سخن و اهل سخن

از سخن اهل سخن کار مسیحا کردند
بس دل مرده کزین معجزه احیا کردند
از طبیبان بدن علت تن شد زایل
وین طبیبان مرض روح مداوا کردند
تا بفکر تو رسانند سخن‌های دقیق
فکرها کرده پس آنگه سخن انشا کردند
خسروان ملک گرفتند به نیروی سیاه
شاعران فتح جهان با تن تنها کردند
در همه دور زمان رهبر مردم گشتند
از همه کار جهان حل معما کردند
این چه سحر است و چه اعجاز که از روزن گوش
همره گفتهٔ خود جای به دلها کردند
عمر خود را به محلی گذراندند ولی
جا پس از رحمت خود در همه دنیا کردند
تا نگرداندشان چشمهٔ خورشید تباه
قطرهٔ هستی خود وصل بدریا کردند
نیست این وصف زهر یاوه سر از انقوم است
که تکلم ز زبان دل دانا کردند
افتخاری چوندیدند از این بیش صغیر
با تخلص رقم خود همه‌امضا کردند

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

از سخن اهل سخن کار مسیحا کردند
بس دل مرده کزین معجزه احیا کردند
هوش مصنوعی: سخنان عالمانه و حکیمانه به قدری تأثیرگذار است که باعث حیات و جوان شدن دل‌های خسته و ناامید می‌شود.
از طبیبان بدن علت تن شد زایل
وین طبیبان مرض روح مداوا کردند
هوش مصنوعی: از پزشکان جسم، علل و مشکلات بدن برطرف شد، ولی این پزشکان روح هستند که به درمان دردهای روان می‌پردازند.
تا بفکر تو رسانند سخن‌های دقیق
فکرها کرده پس آنگه سخن انشا کردند
هوش مصنوعی: سخنان عمیق و دقیق درباره تو را آماده کرده و سپس شروع به نوشتن و بیان آن‌ها کردند.
خسروان ملک گرفتند به نیروی سیاه
شاعران فتح جهان با تن تنها کردند
هوش مصنوعی: پادشاهان با قدرت خود سلطنت را به دست آوردند و شاعران با کلام و هنرشان به تنهایی جهان را تحت تأثیر قرار دادند.
در همه دور زمان رهبر مردم گشتند
از همه کار جهان حل معما کردند
هوش مصنوعی: در طول تاریخ، افراد برجسته و رهبری نقش مهمی در هدایت جامعه‌ها ایفا کرده‌اند و توانسته‌اند معماهای زندگی و مسائل پیچیده را حل کنند.
این چه سحر است و چه اعجاز که از روزن گوش
همره گفتهٔ خود جای به دلها کردند
هوش مصنوعی: این چه جادو و شگفتی است که از طریق گوش، کلام و سخن همراه به دل‌ها راه یافته و تاثیر گذاشته است؟
عمر خود را به محلی گذراندند ولی
جا پس از رحمت خود در همه دنیا کردند
هوش مصنوعی: آنها عمر خود را در مکانی سپری کردند، اما پس از رحلت خود، آثار خیر و محبتی در تمام دنیا باقی گذاشتند.
تا نگرداندشان چشمهٔ خورشید تباه
قطرهٔ هستی خود وصل بدریا کردند
هوش مصنوعی: چشمۀ خورشید نمی‌تواند قطره‌های زندگی را نابود کند، بنابراین آن‌ها خود را با دریا پیوند دادند.
نیست این وصف زهر یاوه سر از انقوم است
که تکلم ز زبان دل دانا کردند
هوش مصنوعی: این توصیف، سخن زهرآلود و بی‌موردی نیست که از زبان مردم جاهل و نادان بیان شده باشد؛ بلکه این گفتار از عمق دل فردی دانا و آگاه سرچشمه می‌گیرد.
افتخاری چوندیدند از این بیش صغیر
با تخلص رقم خود همه‌امضا کردند
هوش مصنوعی: یک گروه از افراد با افتخار و به خاطر سن کم خود، نام مستعارشان را به عنوان امضا بر این موضوع قرار دادند.