گنجور

شمارهٔ ۳۶ - حسن و مال

دوش ز من کرد عزیزی سئوال
از بهی و برتری حسن و مال
گفتمش ارمال بدست سخی است
بهر سخی ماحصلش فرخی است
خاصه چو اکرام کند او به جا
هست معزز بر خلق خدا
در اثر بخشش و بذل نعم
خلق پرستند ورا چون صنم
یابد از این مال چو حسن مآل
به بود این مال ز حسن جمال
ور که شود حسن به عصمت قرین
نعمت خاصی است بنعمت قرین
زر بر این حسن ندارد بها
حسن چو خورشید بود زر سها
یوسف از اینحسن چو رأیت فراشت
داد زلیخا به رهش هرچه داشت
ایندو گه از عام و گه از خاص بین
برتری هر دو در اشخاص بین
مختصر ار گفت صغیر این جواب
فکر کن و باقی مطلب بیاب

اطلاعات

وزن: مفتعلن مفتعلن فاعلن (سریع مطوی مکشوف)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

دوش ز من کرد عزیزی سئوال
از بهی و برتری حسن و مال
هوش مصنوعی: دیشب یکی از عزیزانم از من درباره زیبایی و برتری ثروت و خوبی‌ها سوال کرد.
گفتمش ارمال بدست سخی است
بهر سخی ماحصلش فرخی است
هوش مصنوعی: به او گفتم اگر کسی به مغازه‌ی سخاوتمند برود، در حقیقت برای سخاوتمند سودی حاصل می‌شود که در نهایت خوشحالی و بهره‌مندی را به همراه دارد.
خاصه چو اکرام کند او به جا
هست معزز بر خلق خدا
هوش مصنوعی: زمانی که کسی به درستی احترام و کرامت به دیگران بگذارد، همواره در میان مردم عزیز و محترم خواهد بود.
در اثر بخشش و بذل نعم
خلق پرستند ورا چون صنم
هوش مصنوعی: بخشش و کمک به دیگران باعث می‌شود که مردم فرد بخشنده را بسیار مورد احترام و محبت قرار دهند، مانند اینکه او را همچون یک معبود یا بت بپرستند.
یابد از این مال چو حسن مآل
به بود این مال ز حسن جمال
هوش مصنوعی: از این دارایی که آراستگی خاصی دارد، نتیجه‌ای خوب به دست می‌آید. این مال که با زیبایی و جلوه خاصی همراه است، از زیبایی و جذابیت بیشتری برخوردار است.
ور که شود حسن به عصمت قرین
نعمت خاصی است بنعمت قرین
هوش مصنوعی: اگر کسی زیبایی را با پاکی و عصمت ترکیب کند، به نعمت خاصی دست می‌یابد که نمی‌تواند همانندش را پیدا کند.
زر بر این حسن ندارد بها
حسن چو خورشید بود زر سها
هوش مصنوعی: این خوبرویی که زیبایی‌اش به خورشید می‌ماند، هیچ قیمتی ندارد که زر و زیور برابر آن باشد.
یوسف از اینحسن چو رأیت فراشت
داد زلیخا به رهش هرچه داشت
هوش مصنوعی: یوسف به زیبایی خود شهرت پیدا کرد و زلیخا برای جذب او تمام دارایی‌اش را در راهش خرج کرد.
ایندو گه از عام و گه از خاص بین
برتری هر دو در اشخاص بین
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که در موارد مختلف، باید هر دو گروه عموم و خاص را بررسی کرد و در نهایت برتری و ویژگی‌های هر یک از آن‌ها را در افراد مختلف مورد توجه قرار داد.
مختصر ار گفت صغیر این جواب
فکر کن و باقی مطلب بیاب
هوش مصنوعی: اگر کودک به صورت مختصر چیزی بگوید، تو به آن فکر کن و ادامه را خودت پیدا کن.