گنجور

شمارهٔ ۵۲

آدمی را ز شرف تاج کرامت بسر است
حیف و صد حیف که بیچاره ز خود بیخبر است
بنگر انسان و مقامش که بود محرم راز
خلوتی را که فلک حلقه بیرون در است
هست انسان بمثل آینهٔی در بر دوست
او بخود ناظر از این آینه پا تا بسر است
مطلع طلعت صانع شده مصنوع بلی
اندر آئینه عیان طلعت آئینه گر است
همه ذرات بخورشید وجود آینه‌اند
روشن این آینه سان در بر هر با بصر است
اختلاف صور افکنده جدائی ورنه
متحد معنی اشیا همه با یکدیگر است
گر چو نرگس به چمن دیده‌گشائی بینی
زاب بیرنک دوصد رنک گل اندر نظر است
خار و گل هر دو ز یک شاخ برآیند ولی
این یکی مرهم جان وان دگری نیشتر است
ره بخلوتگه وحدت برو معنی دریاب
بگذر از عالم صورت که نزاع صور است
هر بد و نیک به نسبت بود البته صغیر
باشد از بحر وجود آنچه خزف یا گهر است

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

آدمی را ز شرف تاج کرامت بسر است
حیف و صد حیف که بیچاره ز خود بیخبر است
هوش مصنوعی: انسانی که به مقام و شرافت بالا دست یافته، ولی متأسفانه از ارزش‌ها و شخصیت واقعی خود بی‌خبر است، واقعاً تأسف‌بار است.
بنگر انسان و مقامش که بود محرم راز
خلوتی را که فلک حلقه بیرون در است
هوش مصنوعی: به انسان و مقام او نگاه کن، که چه جایگاهی دارد و چه رازهایی در دلش نهفته است، در حالی که جهان بیرونی تنها حلقه‌ای در اطراف اوست.
هست انسان بمثل آینهٔی در بر دوست
او بخود ناظر از این آینه پا تا بسر است
هوش مصنوعی: انسان مانند آینه‌ای است که در مقابل دوست خود قرار دارد و با دیدن او، به خود و ویژگی‌هایش آگاه می‌شود. این آینه به او کمک می‌کند تا به خوبی خود را درک کند.
مطلع طلعت صانع شده مصنوع بلی
اندر آئینه عیان طلعت آئینه گر است
هوش مصنوعی: طلعت پدیدآورنده آشکار شده است، بله، در آینه نمایان است. اگر آینه نیز به نوعی نقشی در نمایش آن دارد.
همه ذرات بخورشید وجود آینه‌اند
روشن این آینه سان در بر هر با بصر است
هوش مصنوعی: تمامی اجزای وجود انسان مانند آینه‌ای هستند که نور خورشید را منعکس می‌کنند. این آینه‌وارگی باعث می‌شود که جلوه‌ای از وجود در هر نگریسته‌ای نمایان شود.
اختلاف صور افکنده جدائی ورنه
متحد معنی اشیا همه با یکدیگر است
هوش مصنوعی: اختلاف شکل‌ها و ظاهرها باعث جدایی و دوری میان آنها شده است، اما در واقع، معنای واقعی اشیاء همه یکسان و مرتبط با یکدیگر است.
گر چو نرگس به چمن دیده‌گشائی بینی
زاب بیرنک دوصد رنک گل اندر نظر است
هوش مصنوعی: اگر مانند نرگس، در باغ به تماشای چمن بایستی، دو صد رنگ گل در نظر تو نمایان خواهد شد.
خار و گل هر دو ز یک شاخ برآیند ولی
این یکی مرهم جان وان دگری نیشتر است
هوش مصنوعی: خار و گل هر دو از یک ریشه رشد می‌کنند، اما یکی از آن‌ها درمان و آسایش می‌آورد و دیگری درد و زحمت به همراه دارد.
ره بخلوتگه وحدت برو معنی دریاب
بگذر از عالم صورت که نزاع صور است
هوش مصنوعی: به دنیای تنهایی و یگانگی راه برو و عمق معنی را درک کن، از دنیای ظاهری و صورت‌ها عبور کن که در آنجا اختلاف شکل‌ها و ظاهرها وجود دارد.
هر بد و نیک به نسبت بود البته صغیر
باشد از بحر وجود آنچه خزف یا گهر است
هوش مصنوعی: هر چیز خوب و بدی که وجود دارد، به نسبت و اندازه‌ای خود را نشان می‌دهد و در واقع، همه‌ی اینها حقیقتی بزرگ‌تر از خود دارند. هر آنچه که به نظر بی‌ارزش یا باارزش است، همگی بخشی از این حقیقت بزرگ‌تر هستند.