شمارهٔ ۵۰
زنده نبود آنکه او را معرفت در کار نیست
مرده پندارش که هیچ از عمر برخوردار نیست
معرفت موقوف دیدار است و بس یا للعجب
چو نشود عرفان حق حاصل اگر دیدار نیست
عالم ایجاد از روی مثل آئینه ایست
واندر آن آئینه پیدا جز جمال یار نیست
سرمهٔ تحقیقت ار بخشد بچشم دل ضیاء
غیر او بینی در این دیر کهن دیار نیست
دفع پندار من و ما کن ز خود او را ببین
کاین من و ما در حقیقت هیچ جز پندار نیست
راستی کیفیت منصور ثابت می کند
اینکه جای حرف حق جز بر فراز دار نیست
بذل جان کردند مردان بهر حرف حق صغیر
بیخودان را ترک جان بهر خدا دشوار نیست
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
زنده نبود آنکه او را معرفت در کار نیست
مرده پندارش که هیچ از عمر برخوردار نیست
هوش مصنوعی: کسی که درک و شناختی از زندگی و مسائل آن ندارد، مانند مرده است؛ هرچند که شاید از عمرش بهرهمند باشد، اما از نظر معنوی مرده حساب میشود.
معرفت موقوف دیدار است و بس یا للعجب
چو نشود عرفان حق حاصل اگر دیدار نیست
هوش مصنوعی: معرفت و آگاهی واقعی به دیدار و مشاهده بستگی دارد و جالب اینجاست که اگر دیدار نباشد، چگونه میتوان به درک حقیقی از خداوند رسید؟
عالم ایجاد از روی مثل آئینه ایست
واندر آن آئینه پیدا جز جمال یار نیست
هوش مصنوعی: جهان خلقت مانند آئینهای است و در آن آئینه تنها زیبایی محبوب دیده میشود.
سرمهٔ تحقیقت ار بخشد بچشم دل ضیاء
غیر او بینی در این دیر کهن دیار نیست
هوش مصنوعی: اگر با چشم دل به جستجوی حقیقت بپردازی، به روشنی خواهید دید که غیر از او در این دنیای قدیمی چیزی وجود ندارد.
دفع پندار من و ما کن ز خود او را ببین
کاین من و ما در حقیقت هیچ جز پندار نیست
هوش مصنوعی: فکر فردی و جمعی را از خود دور کن و فقط او را ببین، زیرا در واقع، این من و ما چیزی جز یک خیال و تصور نیستند.
راستی کیفیت منصور ثابت می کند
اینکه جای حرف حق جز بر فراز دار نیست
هوش مصنوعی: این جمله میگوید که حقیقت و صداقت، مانند سرنوشت منصور، نشان میدهد که جایی برای بیان حق و حقیقت وجود ندارد جز در موقعیتهای بسیار خطرناک و پر ریسک. در واقع، ممکن است برای بیان حقیقت، فرد مجبور شود تا به شدیدترین و دشوارترین شرایط تن دهد.
بذل جان کردند مردان بهر حرف حق صغیر
بیخودان را ترک جان بهر خدا دشوار نیست
هوش مصنوعی: مردان بزرگ برای بیان حق، جان خود را فدای آن کردند. اگر کسی به خاطر خدا جانش را بدهد، کار دشواری نیست.

صغیر اصفهانی