شمارهٔ ۴۵
دل بدست آر دلا کعبهٔ مقصود دل است
حرم محترم حضر معبود دل است
نیست در دسترست گر حرم و دیر و کنشت
رو بدل کن که تو را قبله موجود دل است
ای که ار اختر مسعود سعادت طلبی
کوکب میمنت و اختر مسعود دل است
آن بزرگ آینه کز آن ببر اهل شهود
طلعت شاهد غیبی شده مشهود دل است
زاهدا حور و قصور از تو که ما رندان را
قصر فردوس دل و جنت موعود دل است
احترام گل آدم ز دل آدم بود
نه بگل کرد ملک سجده که مسجود دل است
آنچه از نکهت با میمنتش بهر خلیل
شد بگلزار بدل آتش نمرود دل است
گر شنیدی اثر نغمه داودی را
آنچه برخواست از آن نغمه داود دل است
از خداوند پی رهبری نوع بشر
مهبط وحی پیام آور محمود دل است
چیست جام جم و مرآت سکندر دانی
غیردل هیچ مپندار که مقصود دل است
تا مقام شه مردان اسدالله علیست
عرش رحمان دل و خلوتگه معبود دل است
هر چه می بایدت از صاحب دل جوی صغیر
مخزن عاطفت و مکرمت و جود دل است
اطلاعات
وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
دل بدست آر دلا کعبهٔ مقصود دل است
حرم محترم حضر معبود دل است
هوش مصنوعی: ای دل، عشق را به دست آور که کعبه، مقصد دل است و مکان مقدس، محلی است که معبود دل در آن قرار دارد.
نیست در دسترست گر حرم و دیر و کنشت
رو بدل کن که تو را قبله موجود دل است
هوش مصنوعی: اگر حرم و معبد و کلیسا هم در دسترسات نیست، اشکالی ندارد؛ چون قبله واقعی تو در دل تو قرار دارد.
ای که ار اختر مسعود سعادت طلبی
کوکب میمنت و اختر مسعود دل است
هوش مصنوعی: ای کسی که اگر به دنبال موفقیت و خوشبختی هستی، بدان که ستاره شگون و سعادت در دل تو نهفته است.
آن بزرگ آینه کز آن ببر اهل شهود
طلعت شاهد غیبی شده مشهود دل است
هوش مصنوعی: این بیت اشاره به این دارد که یک آیینه بزرگ وجود دارد که از طریق آن، افراد با بصیرت میتوانند رازهای پنهان و زیباییهای غیبی را مشاهده کنند. در واقع، این آیینه نمادی از درک عمیق و بینش معنوی است که به دلها و روحها آگاهی میدهد.
زاهدا حور و قصور از تو که ما رندان را
قصر فردوس دل و جنت موعود دل است
هوش مصنوعی: ای زاهد، تو به حوریها و قصرها فکر میکنی، اما ما رندان به قصرهای دل و بهشت درونیمان اهمیت میدهیم.
احترام گل آدم ز دل آدم بود
نه بگل کرد ملک سجده که مسجود دل است
هوش مصنوعی: احترام به انسان برمیگردد به احساسات و دل او، نه اینکه به خاطر زیبایی ظاهری او باشد. پس سجده بر گل و زیبایی آن ارزشی ندارد، زیرا ارزش اصلی از درون انسان ناشی میشود.
آنچه از نکهت با میمنتش بهر خلیل
شد بگلزار بدل آتش نمرود دل است
هوش مصنوعی: هر چیزی که به دلیل خوشحالی و خوشبویی برای خلیل به وجود آمد، در واقع در دل آتشسوزی نمرود به گلزار تبدیل شده است.
گر شنیدی اثر نغمه داودی را
آنچه برخواست از آن نغمه داود دل است
هوش مصنوعی: اگر شنیدی که صدای دلانگیز داوود چه تأثیری دارد، بدان که آنچه از آن آواز ناشی میشود، دل انسان است.
از خداوند پی رهبری نوع بشر
مهبط وحی پیام آور محمود دل است
هوش مصنوعی: از خداوند درخواست میشود که هدایتگری برای انسانها را بفرستد، که این هدایتگر، مکان دریافت وحی و پیامآور خوبیها و ارزشهاست.
چیست جام جم و مرآت سکندر دانی
غیردل هیچ مپندار که مقصود دل است
هوش مصنوعی: جام جم و آینه سکندر نمادهایی هستند که تصور میشود قدرت و شناخت را به ارمغان میآورند. اما در واقع، این مقاصد ظاهری هستند و نباید آنها را به عنوان هدف اصلی در نظر گرفت. هدف واقعی، شناخت دل و روح انسان است که فراتر از چیزهای ظاهری قرار دارد.
تا مقام شه مردان اسدالله علیست
عرش رحمان دل و خلوتگه معبود دل است
هوش مصنوعی: مقام و جایگاه بزرگترین قهرمانان و مردان الهی، همان علی (ع) است. دل آرامگاه خداوند رحمان و مکان خلوت اوست.
هر چه می بایدت از صاحب دل جوی صغیر
مخزن عاطفت و مکرمت و جود دل است
هوش مصنوعی: هر آنچه نیاز داری، از دلهای اهل معرفت بخواه؛ زیرا که در دلهای آنان محجر محبت، بزرگواری و سخاوت وجود دارد.

صغیر اصفهانی