گنجور

شمارهٔ ۲۹

گردون همیشه پست کند ارجمند را
اینست رسم و قاعده چرخ بلند را
باشد به گردن همه محکم کمند آز
مرد آن بود که میگسلد این کمند را
بس سرکش است جان برادر سمند نفس
هان تا عنان رها نکنی این سمند را
خوی طمع ز خویش نما دور ای عزیز
کاین خوی خوار کرده عزیزان چند را
ای خودپسند خود چه نمائی باین و آن
مشگل کسی پسند کند خودپسند را
تسلیم شو که صید چو خواهد جهد ز بند
صیاد سخت تر کند البته بند را
آن خواه بهر غیر که خواهی برای خویش
خود هم صغیر گوش کن این طرفه پند را

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

گردون همیشه پست کند ارجمند را
اینست رسم و قاعده چرخ بلند را
هوش مصنوعی: جهان همیشه به افراد برجسته آسیب می‌زند، این‌گونه است که گردش روزگار عمل می‌کند.
باشد به گردن همه محکم کمند آز
مرد آن بود که میگسلد این کمند را
هوش مصنوعی: این شعر به مفهوم سختی‌ها و محدودیت‌هایی اشاره دارد که بر گردن انسان‌هاست. کسی که از این بندها رهایی می‌یابد و می‌تواند آنها را بگسلد، واقعاً انسانی آزاده و قوی است. به عبارت دیگر، آزادگی و توانایی در غلبه بر مشکلات و موانع، نشانه‌ای از مردانگی و شجاعت است.
بس سرکش است جان برادر سمند نفس
هان تا عنان رها نکنی این سمند را
هوش مصنوعی: جان برادر همچون یک اسب سرکش است، مراقب باش که اگر عنان این اسب را رها کنی، به سوی بی‌دروپیکره‌ای خواهد رفت.
خوی طمع ز خویش نما دور ای عزیز
کاین خوی خوار کرده عزیزان چند را
هوش مصنوعی: ای عزیز، دوری گزین از خوی طمع؛ چرا که این خصلت باعث شده که بسیاری از عزیزان به ذلت و خواری بیفتند.
ای خودپسند خود چه نمائی باین و آن
مشگل کسی پسند کند خودپسند را
هوش مصنوعی: ای خودپسند، به خودت چه می‌کنی؟ در این دنیا هیچ‌کس خودپسند را نمی‌پسندد.
تسلیم شو که صید چو خواهد جهد ز بند
صیاد سخت تر کند البته بند را
هوش مصنوعی: تسلیم شو، زیرا زمانی که صید (شکار) بخواهد فرار کند، تلاشش برای خارج شدن از بند صیاد، قطعاً باعث محکم‌تر شدن آن بند می‌شود.
آن خواه بهر غیر که خواهی برای خویش
خود هم صغیر گوش کن این طرفه پند را
هوش مصنوعی: هر طور که می‌خواهی برای دیگران تلاش کن، اما فراموش نکن که خودت هم باید به گوش‌سپردن به نکته‌های مهم توجه کنی.