گنجور

شمارهٔ ۱۶

گر نبینم روزی آن مهر جهان افروز را
تیره تر از شب ببیند چشم من آن روز را
دل به شوق تیر مژگانش کشد از دیده سر
تا مگر گردد هدف آن ناوک دل دوز را
خواست تا خلق جهانش بندهٔ فرمان شوند
زان خدایش داد این حسن جهان افروز را
شد سر نالایقم خاک ره پیر مغان
اختر مسعود بین و طالع فیروز را
دایمم در نیستی رغبت فزاید آنچنانک
حرص افزاید حریص سیم و زراندوز را
چنگ از من یاد دارد این خروش دلخراش
نی ز من آموخته این نالهٔ جان سوز را
کس به عالم کی شود استاد در کاری صغیر
تا نکو شد خدمت استاد کارآموز را

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

گر نبینم روزی آن مهر جهان افروز را
تیره تر از شب ببیند چشم من آن روز را
هوش مصنوعی: اگر نتوانم یک روز آن خورشید روشنی‌بخش جهان را ببینم، چشمانم آن روز را تاریک‌تر از شب خواهند دید.
دل به شوق تیر مژگانش کشد از دیده سر
تا مگر گردد هدف آن ناوک دل دوز را
هوش مصنوعی: دل به شوق و رغبت به سوی تیر مژگانش می‌کشد، از چشمانش اشک می‌ریزد تا شاید هدف آن تیر دل‌فریب قرار بگیرد.
خواست تا خلق جهانش بندهٔ فرمان شوند
زان خدایش داد این حسن جهان افروز را
هوش مصنوعی: خواست تا انسان‌ها به پرستش و بندگی او روی آورند، به همین منظور خداوند این زیبایی‌های جهان را به وجود آورد تا چشم و دل مردم متوجه او شود.
شد سر نالایقم خاک ره پیر مغان
اختر مسعود بین و طالع فیروز را
هوش مصنوعی: سر نالایق من، به خاک مسیر عارفان افتاد، ستاره‌ی خوشبختی را ببین و طالع نیکو را نیز مشاهده کن.
دایمم در نیستی رغبت فزاید آنچنانک
حرص افزاید حریص سیم و زراندوز را
هوش مصنوعی: همواره در حالت عدم وجود، تمایل و اشتیاق افزایش می‌یابد، به‌گونه‌ای که مانند حرص و طمع در فردی که به دنبال جمع‌آوری طلا و نقره است، شدت پیدا می‌کند.
چنگ از من یاد دارد این خروش دلخراش
نی ز من آموخته این نالهٔ جان سوز را
هوش مصنوعی: این ساز، صدای دل‌خراشی را از من می‌داند و ناله‌ای که جانم را می‌سوزاند، از من یاد گرفته است.
کس به عالم کی شود استاد در کاری صغیر
تا نکو شد خدمت استاد کارآموز را
هوش مصنوعی: هیچ‌کس در این دنیا به محض ورود به یک حرفه به استاد آن کار تبدیل نمی‌شود؛ اجرا و یادگیری نکات کار نیاز به زمان دارد و تنها در صورتی که شاگرد با تلاش خود به مهارت برسد، می‌تواند به مقام استادی نائل شود.