صغیر اصفهانیشمارهٔ ۷۱ - در مدح ثامن الائمه علی ابن موسی‌الرضا «علیه‌السلام»
آئینهٔ ایزد نما هو یا علی موسی الرضا
گنجینه علم خدا هو یا علی موسی الرضا
سبط رسول مؤتمن آرام جان بوالحسن
نور دل خیرالنسا هو یا علی موسی الرضا
مخدوم جبریل امین سرحلقهٔ اهل یقین
سلطان اقلیم صفا هو یا علی موسی الرضا
ای داور دنیا و دین ای پیشوای مسلمین
ای مقتدای ما سوا هو یا علی موسی الرضا
هم حق نما هم حق تویی فرمانده مطلق تویی
هم بر قدر هم بر قضا هو یا علی موسی الرضا
هم دین و هم ایمان تویی هم جان و هم جانان تویی
بر عاشقان مبتلا هو یا علی موسی الرضا
ذرات عالم سر بسر از بیش و کم از خشک و تر
گویند هر صبح و مسا هو یا علی موسی الرضا
خورشید گردون کاین چنین تابد بر اقطاع زمین
از گنبدت گیرد ضیا هو یا علی موسی الرضا
دانای اسرار قدم فرمانده لوح و قلم
دارنده ارض و سما هو یا علی موسی الرضا
بر مردمان سنک سیه با یاد پایت بوسه گه
کام از تو آهو را روا هو یا علی موسی الرضا
از معجزت ای ذوفنون در مجلس مأمون دون
ماتست موسی با عصا هو یا علی موسی الرضا
با اینکه از حکمت قدر همچون قضا نبود بدر
بر هر قضا دادی رضا هو یا علی موسی الرضا
ای مخزن فضل و کرم ای معدن بذل و نعم
ای منبع جود و سخا هو یا علی موسی الرضا
تو شاه و شاهان بنده‌ات پیش کف بخشنده‌ات
خلق جهان یکسر گدا هو یا علی موسی الرضا
چون اسم اعظم بی‌سخن نام تو دافع بر محن
یاد تو رافع بر بلا هو یا علی موسی الرضا
خاک خراسان تا شده منزلگهت پهلوزده
از رتبه بر عرش علا هو یا علی موسی الرضا
بر کعبه خلق از چار سودایم نماز آرندو او
کرده بکویت اقتدا هو یا علی موسی الرضا
بر ایمنی آن ره برد کز هر دو عالم آورد
بر آستانت التجا هو یا علی موسی الرضا
ای بیکسان را جمله کس ایعاصیان را دادرس
ای شافع روز جزا هو یا علی موسی الرضا
در هر دو کون از هر جهت باشد تو را بر مکرمت
چشم صغیر بی‌نوا هو یا علی موسی الرضا
شمارهٔ ۷۰ - در مدح ولی‌الله اعظم امیرالمؤمنین «علیه‌السلام»: ولی خالق اکبر علی هو علی حقشمارهٔ ۷۲ - قصیده عشقیه: مسجود ملک آدم عشقست جمالت را
اطلاعات
وزن: مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن (رجز مثمن سالم)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
آئینهٔ ایزد نما هو یا علی موسی الرضا
گنجینه علم خدا هو یا علی موسی الرضا
هوش مصنوعی: این جمله به ویژگی‌های بارز و علم بی‌نظیر امام رضا (ع) اشاره دارد. او مانند آینه‌ای از علم و حکمت الهی است و به عنوان گنجینه‌ای از دانش شناخته می‌شود. این فراز به ارتباط عمیق بین آن حضرت و دانش الهی تأکید دارد و از جایگاه والای او در نزد خداوند سخن می‌گوید.
سبط رسول مؤتمن آرام جان بوالحسن
نور دل خیرالنسا هو یا علی موسی الرضا
هوش مصنوعی: بیت اشاره به شخصیت والای امام رضا (علیه‌السلام) دارد که از نسل پیامبر اسلام (صلى الله علیه وآله) است. او به عنوان فردی مورد اعتماد و آرامش‌بخش و نور روشنی برای خیرالنسا شناخته می‌شود. این عبارت به احترام و عظمت امام رضا و جایگاه ویژه او در دل مؤمنان اشاره دارد.
مخدوم جبریل امین سرحلقهٔ اهل یقین
سلطان اقلیم صفا هو یا علی موسی الرضا
هوش مصنوعی: بیت به توصیف و معرفی مقام و شخصیت ویژه‌ای اشاره دارد که به عنوان سرپرست و رهبر اهل یقین شناخته می‌شود. او شخصیتی بزرگ و مقدس است که به عنوان راهنما و محور صفا و پاکی در نظر گرفته می‌شود. نام او علی موسی الرضا است و این بیانگر جایگاه والای او در آموزه‌های دینی و معنوی است.
ای داور دنیا و دین ای پیشوای مسلمین
ای مقتدای ما سوا هو یا علی موسی الرضا
هوش مصنوعی: ای خداوند جهان و دین، ای رهبر مسلمانان، ای پیشوای ما، جز تو هیچ کس دیگری وجود ندارد، ای علی بن موسی الرضا.
هم حق نما هم حق تویی فرمانده مطلق تویی
هم بر قدر هم بر قضا هو یا علی موسی الرضا
هوش مصنوعی: تو هم حق هستی و هم حق‌نما، فرمانده‌ای مطلق و بی‌چون و چرا. تو بر اندازه‌ها و تقدیرها تسلط داری. هو علی موسی الرضا.
هم دین و هم ایمان تویی هم جان و هم جانان تویی
بر عاشقان مبتلا هو یا علی موسی الرضا
هوش مصنوعی: تو هم دین و هم ایمان من هستی، تو جان و محبوب من همی. در دل عاشقان درگیر، فقط یاد توست، ای علی موسی الرضا.
ذرات عالم سر بسر از بیش و کم از خشک و تر
گویند هر صبح و مسا هو یا علی موسی الرضا
هوش مصنوعی: تمامی موجودات جهان، چه بزرگ و چه کوچک، چه خشک و چه تر، هر صبح و شام، با صدای بلند نام علی و موسی الرضا را فریاد می‌زنند.
خورشید گردون کاین چنین تابد بر اقطاع زمین
از گنبدت گیرد ضیا هو یا علی موسی الرضا
هوش مصنوعی: خورشید آسمان که این‌گونه بر بخش‌های زمین می‌تابد، از گنبد تو نور می‌گیرد. هو، یا علی موسی الرضا.
دانای اسرار قدم فرمانده لوح و قلم
دارنده ارض و سما هو یا علی موسی الرضا
هوش مصنوعی: این بیت به درک عمیق و دانش گسترده‌ای اشاره دارد که شخصیتی بزرگ و مورد احترام، همچون علی موسی الرضا، از آن برخوردار است. او به عنوان سرپرست و راهنمایی در عالم علم و دانش مطرح می‌شود و به نوعی روابط ما با عالم را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این مضمون به عظمت و مقام والای این شخصیت اشاره دارد.
بر مردمان سنک سیه با یاد پایت بوسه گه
کام از تو آهو را روا هو یا علی موسی الرضا
هوش مصنوعی: مردم بر زمین سیاه، به یاد تو با محبت و احترام می‌نشینند و بوسه‌ای بر آن می‌زنند، زیرا خواسته‌ها و آرزوهایشان از تو، چون آهو برای آب باران است. ای علی، تو موسی رضا هستی.
از معجزت ای ذوفنون در مجلس مأمون دون
ماتست موسی با عصا هو یا علی موسی الرضا
هوش مصنوعی: ای دارای معجزات فراوان، در محفل مأمون، با عصا موسی چه می‌کنی؟ ای علی موسی الرضا.
با اینکه از حکمت قدر همچون قضا نبود بدر
بر هر قضا دادی رضا هو یا علی موسی الرضا
هوش مصنوعی: با وجود اینکه حکمت الهی مانند سرنوشت و تقدیر مشخص نیست، اما تو به هر تقدیری رضایت دادی. ای علی، تو موسی الرضا هستی.
ای مخزن فضل و کرم ای معدن بذل و نعم
ای منبع جود و سخا هو یا علی موسی الرضا
هوش مصنوعی: ای سرچشمه‌ی فضیلت و بخشش، ای منبع گذشت و نیکوکار بودن، ای نماد سخاوت و generosity، ای علی موسی الرضا.
تو شاه و شاهان بنده‌ات پیش کف بخشنده‌ات
خلق جهان یکسر گدا هو یا علی موسی الرضا
هوش مصنوعی: تو پادشاه و سلطان‌ها بندهٔ تو هستند. در برابر بخشندگی تو، تمام آفرینش، گدای تو به شمار می‌آیند. هو علی، موسی الرضا.
چون اسم اعظم بی‌سخن نام تو دافع بر محن
یاد تو رافع بر بلا هو یا علی موسی الرضا
هوش مصنوعی: به یاد تو، مانند نام بزرگ الهی که بی‌کلام است، همه مشکلات زایل می‌شود و یاد تو مانع از بلاهاست. ای علی موسی الرضا، این نام بزرگ تو را می‌خوانم.
خاک خراسان تا شده منزلگهت پهلوزده
از رتبه بر عرش علا هو یا علی موسی الرضا
هوش مصنوعی: خاک خراسان به مقصد تو تبدیل شده و در کنار مقام‌های عالی قرار گرفته است. ای علی، موسی الرضا!
بر کعبه خلق از چار سودایم نماز آرندو او
کرده بکویت اقتدا هو یا علی موسی الرضا
هوش مصنوعی: بندگان خدا به دلیل چهار آرزو به من نماز می‌خوانند و او (علی بن موسی الرضا) به سوی تو اقتدا کرده است.
بر ایمنی آن ره برد کز هر دو عالم آورد
بر آستانت التجا هو یا علی موسی الرضا
هوش مصنوعی: برای ایمنی و امنیت به آن راه خواهم رفت که از هر دو جهان، در آستان تو، ای مولا علی موسی الرضا، به تو دعا می‌کنم.
ای بیکسان را جمله کس ایعاصیان را دادرس
ای شافع روز جزا هو یا علی موسی الرضا
هوش مصنوعی: ای خدایی که همه خلق به تو پناه می‌آورند، ای پشتیبان گناهکاران، ای شفاعت کننده در روز جزا، یا علی، ای موسی الرضا.
در هر دو کون از هر جهت باشد تو را بر مکرمت
چشم صغیر بی‌نوا هو یا علی موسی الرضا
هوش مصنوعی: در هر دو دنیا از هر طرف، همیشه به خوبی و بزرگواری تو نگاه می‌کنم، ای علی، فرزند موسی رضا.
حاشیه ها
1402/05/24 01:07
سید مصطفی سامع
شعر شماره ۵۸
علی موسی الرضا شاه خراسان
یم جود و سخا ای کان احــــسان
سلام ای زاده ختم رسولان
سلام ای ضامن آهو رضا جان
تویی یار ومددگار غریبان
طبیب درد بی درمان مایان
علی موسی الرضا شاه خراسان
یم جود و سخا ای کان احــــسان
پرد مرغ دلم سوی حریمت
حریم با صفا ودل پذیرت
بود بر سر هوای خاک کویت
طلب بمنا مرا ای شاه خوبان
علی موسی الرضا شاه خراسان
یم جود و سخا ای کان احــــسان
بود نام خوشت ورد زبانم
تویی شاها امام مهربانم
تهی دست و حزین و دل فگارم
نما لطف و کرم ای اهل احسان
علی موسی الرضا شاه خراسان
یم جود و سخا ای کان احــــسان
مرا مهرو ولای توست در جان
به مهرت فاخرم ای ماه تابان
گهی جان دادنم چشم انتظارت
بیامولا رضا جانم رضا جان
علی موسی الرضا شاه خراسان
یم جود و سخا ای کان احــــسان
به سامع کن نگاه ای جان جانان
ندارد جز خطا و کوهِ عصیان
تویی ضامن به آهویِ بیابان
بشو شافع پشیمان است پشیمان
علی موسی الرضا شاه خراسان
یم جود و سخا ای کان احــــسان
مفاعیلن مفاعیلن فعولن
تاریخ ۲۷-۱۲-۱۴۰۱