گنجور

شمارهٔ ۶۲ - در مدح شاه انس و جان مولی الموالی امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام

مظهر کبریا علی است علی
خالق ماسوی علی است علی
کبریائی یکی خجسته رداست
و اندرون ردا علی است علی
گر بری در سرای وحدت راه
بینی اندر سرا علی است علی
به لقاء الله ار که معتقدی
معنی آن لقا علی است علی
همه ذرات بر قضا محکوم
حکمران بر قضا علی است علی
با کسی کو طریق حق جوید
گو حق و حق نما علی است علی
هر کجا شد لوای حق بر پا
صاحب آن لوا علی است علی
جمله قرآن شنیدهٔی درباست
نقطه تحت با علی است علی
مقصد از قل کفی بدون سخن
در کلام خدا علی است علی
آنکه پوشید بر قد رعنا
خلعت انما علی است علی
یاور انبیا به سر و علن
سرور اولیا علی است علی
کشتی نوح را به بحر بلا
بخدا نا خدا علی است علی
آنکه بر او میان آتش برد
مر خلیل التجا علی است علی
آنکه از جان و دل ذبیح الله
گشت او را فدا علی است علی
آنکه از قعر چاه یوسف را
داد بر تخت جا علی است علی
موسی از غیب هر ندا بشنید
صاحب آن ندا علی است علی
آنکه از بهر او پدید آورد
اژد‌ها از عصا علی است علی
آنکه برد از زمین مسیحا را
به چهارم سما علی است علی
آنکه همدم به احمد مرسل
بود صبح و مسا علی است علی
دوش خضرم بگوش جان میگفت
عین آب بقا علی است علی
آنکه بر درگهش غلامانند
جمله شاه و گدا علی است علی
ملک و جن و انس را یکسر
رهبر و پیشوا علی است علی
به مه و مهر و ثابت و سیار
آنکه بخشد ضیا علی است علی
آنکه از خاک مقدمش زینت
جسته عرش علا علی است علی
یک بنا بیش نیست هر دو جهان
بانی آن بنا علی است علی
آنکه هر سال میکند تبدیل
فصل صیف و شتا علی است علی
غنچه را آنکه میکند خندان
از نسیم صبا علی است علی
آنکه در لاله‌زار بنماید
لاله را دلربا علی است علی
آنکه از لطف خویشتن سازد
سبزه را غمزدا علی است علی
بر سلونی به عرشه منبر
آنکه کرد ادعا علی است علی
آنکه فرمود من به ارض و سما
خالقم بر ملا علی است علی
آنکه از نور او صفا گیرد
دل اهل صفا علی است علی
کعبه و زمزم و دگر مشعر
رکن و خیف و منی علی است علی
میر مرحب شکاف عنتر کش
شاه خیبر گشا علی است علی
آنکه از پا فکند در میدان
صد چو عمر و دغا علی است علی
آنکه در عهد مهد سر تا دم
بر درید اژدها علی است علی
ای که دنبال آشنا گردی
بهترین آشنا علی است علی
ای که محبوب باوفا خواهی
کان مهر و وفا علی است علی
هر بلا را بنام او کن دفع
دافع هر بلا علی است علی
بهر هر درد خواه از او درمان
دردها را دوا علی است علی
بر مریضان ظاهر و باطن
آنکه بخشد شفا علی است علی
منبع لطف و قلزم احسان
بحر جود و سخا علی است علی
آنکه از یک نظر تواند کرد
خاک را کیمیا علی است علی
آنکه بد شاد از تفقد او
دل هر بینوا علی است علی
آنکه در عرصه جزا بدهد
نیک و بد را جزا علی است علی
آنکه در نامهٔ محبانش
نیست خط خطا علی است علی
دل باو دار و پس دعا میکن
سامع هر دعا علی است علی
رو باو آر و پس عطا میجوی
معطی هر عطا علی است علی
آنکه بهر مدیح او نبود
آخر و انتها علی است علی
آنکه مستغنی است حضرت او
از مدیح و ثنا علی است علی
آنکه در وصف او سخن بالطبع
میشود جانفزا علی است علی
آنکه بر من ز مرحمت داده است
نطق مدحت سرا علی است علی
آنکه هست اوسط و بود آخر
و آنکه بود ابتدا علی است علی
آنکه بر او بود امید صغیر
گفته‌ام بارها علی است علی

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

مظهر کبریا علی است علی
خالق ماسوی علی است علی
هوش مصنوعی: علی نماد عظمت و بزرگی است و او خالق تمام موجودات است.
کبریائی یکی خجسته رداست
و اندرون ردا علی است علی
هوش مصنوعی: عظمت و بزرگی خداوند مانند یک لباس زیبا و خوش‌دوخت است و در زیر این لباس، وجود علی (علی علیه السلام) قرار دارد.
گر بری در سرای وحدت راه
بینی اندر سرا علی است علی
هوش مصنوعی: اگر به خانه‌ی اتحاد و یگانگی بروی، در آنجا می‌بینی که تنها یک صاحب خانه هست و آن علی است.
به لقاء الله ار که معتقدی
معنی آن لقا علی است علی
هوش مصنوعی: اگر به دیدار خداوند معتقدی، معنای آن ملاقات با علی است.
همه ذرات بر قضا محکوم
حکمران بر قضا علی است علی
هوش مصنوعی: تمامی ذرات وجود تحت سرپرستی و فرمان علی هستند و همه چیز در این عالم بر اساس تقدیر و سرنوشت او رقم خورده است.
با کسی کو طریق حق جوید
گو حق و حق نما علی است علی
هوش مصنوعی: کسی را که به دنبال حقیقت است دیدن کن، زیرا حقیقت و نماینده آن علی است.
هر کجا شد لوای حق بر پا
صاحب آن لوا علی است علی
هوش مصنوعی: هر جا که پرچم حق برقرار شود، آنجا کسی جز علی نیست که صاحب این پرچم باشد.
جمله قرآن شنیدهٔی درباست
نقطه تحت با علی است علی
هوش مصنوعی: تمام قرآن به علی وابسته است و نقطه‌گذاری در عالم وجود به وجود علی مربوط می‌شود.
مقصد از قل کفی بدون سخن
در کلام خدا علی است علی
هوش مصنوعی: هدف از این جمله این است که بدون هیچ حرف و گفتگو، می‌توان به سادگی دریافت که مقصود در کلام خدا علی (علی بن ابی‌طالب) است. یعنی، در واقعیت و حقیقت، وجود علی به‌عنوان یک نماد و الگو در دین و اندیشه‌های اسلامی به‌طور واضح و مشخص نشان داده شده است.
آنکه پوشید بر قد رعنا
خلعت انما علی است علی
هوش مصنوعی: آن کسی که بر قامت زیبا لباس و جلال پوشانده است، همان علی است.
یاور انبیا به سر و علن
سرور اولیا علی است علی
هوش مصنوعی: علی، یاری‌گر پیامبران و پیشوای اولیای الهی است.
کشتی نوح را به بحر بلا
بخدا نا خدا علی است علی
هوش مصنوعی: کشتی نوح در وسط دریاهای پر از بلا و سختی‌ها، به خدایی که بی‌نظیر است، به وجود علی متکی است.
آنکه بر او میان آتش برد
مر خلیل التجا علی است علی
هوش مصنوعی: کسی که در آتش قرار گرفت و تنها به علی پناه آورد، واقعاً در سختی و تنگنا به او اعتماد کرده است.
آنکه از جان و دل ذبیح الله
گشت او را فدا علی است علی
هوش مصنوعی: او که با جان و دل خود را وقف خدا کرد، فدای علی است.
آنکه از قعر چاه یوسف را
داد بر تخت جا علی است علی
هوش مصنوعی: کسی که یوسف را از ته چاه نجات داد و او را به مقام رفیع رسانید، همان علی است که جایگاه بلندی دارد.
موسی از غیب هر ندا بشنید
صاحب آن ندا علی است علی
هوش مصنوعی: موسی از عالم غیب صدایی را شنید و آن صدا از آنِ علی است.
آنکه از بهر او پدید آورد
اژد‌ها از عصا علی است علی
هوش مصنوعی: کسی که به خاطر او اژدها از عصا نمایان شد، علی است.
آنکه برد از زمین مسیحا را
به چهارم سما علی است علی
هوش مصنوعی: کسی که مسیحا را از زمین بالا برد، علی است که در آسمان چهارم مقام دارد.
آنکه همدم به احمد مرسل
بود صبح و مسا علی است علی
هوش مصنوعی: کسی که در صبح و عصر با احمد، پیامبر، همنشین بود، همان علی است.
دوش خضرم بگوش جان میگفت
عین آب بقا علی است علی
هوش مصنوعی: شب گذشته، سبزه به گوش جانم می‌گفت که مانند آب حیات، علی وجود دارد.
آنکه بر درگهش غلامانند
جمله شاه و گدا علی است علی
هوش مصنوعی: هر که به درگاه او برود، چه شاه باشد و چه گدا، در حقیقت بندگی و غلامی او را دارند، و آن شخص کسی جز علی نیست.
ملک و جن و انس را یکسر
رهبر و پیشوا علی است علی
هوش مصنوعی: علی، پیشوا و رهبر همه موجودات، از فرشتگان و جن‌ها تا انسان‌هاست.
به مه و مهر و ثابت و سیار
آنکه بخشد ضیا علی است علی
هوش مصنوعی: به ماه و آفتاب و ستاره‌های ثابت و سیار که نور را می‌بخشند، آن کسی که این روشنی را عطا کرده، علی است.
آنکه از خاک مقدمش زینت
جسته عرش علا علی است علی
هوش مصنوعی: کسی که از خاک پایش زیبایی و زینت گرفته شده، به یقین در مقام و عظمتش در آسمان‌ها قرار دارد.
یک بنا بیش نیست هر دو جهان
بانی آن بنا علی است علی
هوش مصنوعی: تنها یک سازنده وجود دارد که همه جهان به وسیله او بنا شده است و آن سازنده، علی است.
آنکه هر سال میکند تبدیل
فصل صیف و شتا علی است علی
هوش مصنوعی: کسی که هر سال فصل تابستان و زمستان را تغییر می‌دهد، علی است.
غنچه را آنکه میکند خندان
از نسیم صبا علی است علی
هوش مصنوعی: علی کسی است که غنچه را با نسیم صبحگاهی می‌خنداند و شاداب می‌کند.
آنکه در لاله‌زار بنماید
لاله را دلربا علی است علی
هوش مصنوعی: آنکه در باغ لاله به زیبایی لاله‌ها جلوه‌گری می‌کند، همانا علی است.
آنکه از لطف خویشتن سازد
سبزه را غمزدا علی است علی
هوش مصنوعی: کسی که با لطف و محبت خود، سبزه و زیبایی را می‌آفریند، علی است.
بر سلونی به عرشه منبر
آنکه کرد ادعا علی است علی
هوش مصنوعی: از من بپرسید درباره کسی که ادعا می‌کند علی است و بر روی منبر بلند نشسته است.
آنکه فرمود من به ارض و سما
خالقم بر ملا علی است علی
هوش مصنوعی: آن کسی که گفت من خالق زمین و آسمان هستم، در حقیقت اشاره به مقام و عظمت علی دارد.
آنکه از نور او صفا گیرد
دل اهل صفا علی است علی
هوش مصنوعی: کسی که از نور او دل‌های پاک و باصفا روشن شود، علی است.
کعبه و زمزم و دگر مشعر
رکن و خیف و منی علی است علی
هوش مصنوعی: علی به عنوان نماد و مرکزیت در تمام مکان‌های مقدس و مذهبی شناخته می‌شود، مانند کعبه، زمزم، مشعر، رکن، خیف و منی.
میر مرحب شکاف عنتر کش
شاه خیبر گشا علی است علی
هوش مصنوعی: این بیت به معرفی شخصیت علی (ع) به عنوان قهرمان و فاتح می‌پردازد. او را به عنوان کاشف و نیروی قدرتمند در مقابل دشمنان توصیف می‌کند، که در میدان نبرد همانند دلاوری بزرگ و شکست‌ناپذیر ظاهر می‌شود. همچنین به قدرت و شجاعت او در مبارزه با کسانی که تهدیدی برای اسلام و مسلمانان بودند، اشاره دارد.
آنکه از پا فکند در میدان
صد چو عمر و دغا علی است علی
هوش مصنوعی: کسی که در میدان نبرد می‌تواند به راحتی عمر و فریب را از پا درآورد، همان کسی است که علی نام دارد.
آنکه در عهد مهد سر تا دم
بر درید اژدها علی است علی
هوش مصنوعی: کسی که در زمان ظهور مهدی (عج) با شجاعت و قدرت تمام به مقابله با دشمنان و موانع برمی‌خیزد، همان علی (ع) است که نهایت جسارت و دلاوری را از خود نشان می‌دهد.
ای که دنبال آشنا گردی
بهترین آشنا علی است علی
هوش مصنوعی: ای کسی که به دنبال یک همراه خوب هستی، بدان که بهترین همراه تو علی است.
ای که محبوب باوفا خواهی
کان مهر و وفا علی است علی
هوش مصنوعی: ای کسی که دنبال محبوبی با وفا هستی، بدان که عشق و وفا در وجود علی است.
هر بلا را بنام او کن دفع
دافع هر بلا علی است علی
هوش مصنوعی: هر مشکلی که برایت پیش می‌آید را با نام او حل کن؛ زیرا علی، برطرف کننده‌ی هر مشکل و سختی است.
بهر هر درد خواه از او درمان
دردها را دوا علی است علی
هوش مصنوعی: برای هر دردی که باشد، برای رفع آن تنها یک درمان وجود دارد و آن هم علی است.
بر مریضان ظاهر و باطن
آنکه بخشد شفا علی است علی
هوش مصنوعی: در بین بیماران، کسی که هم در ظاهر و هم در باطن درمان می‌کند و شفا می‌بخشد، علی است.
منبع لطف و قلزم احسان
بحر جود و سخا علی است علی
هوش مصنوعی: علی، سرچشمه مهربانی و بزرگواری است و مانند دریایی از سخاوت و بخشش، انوار لطفش به دیگران می‌تابد.
آنکه از یک نظر تواند کرد
خاک را کیمیا علی است علی
هوش مصنوعی: کسی که با یک نگاه می‌تواند خاک را به طلا تبدیل کند، علی است.
آنکه بد شاد از تفقد او
دل هر بینوا علی است علی
هوش مصنوعی: کسی که از محبت و توجه او دل هر نیازمند شاد می‌شود، همان علی است.
آنکه در عرصه جزا بدهد
نیک و بد را جزا علی است علی
هوش مصنوعی: کسی که در روز حساب و پاداش، خوبی‌ها و بدی‌ها را مورد قضاوت قرار می‌دهد، علی است.
آنکه در نامهٔ محبانش
نیست خط خطا علی است علی
هوش مصنوعی: کسی که در نامهٔ عاشقانش هیچ اشتباهی وجود ندارد، علی است.
دل باو دار و پس دعا میکن
سامع هر دعا علی است علی
هوش مصنوعی: دل را به او بسپار و پس از آن دعا کن که شنونده هر دعایی علی است.
رو باو آر و پس عطا میجوی
معطی هر عطا علی است علی
هوش مصنوعی: صورت خود را به خداوند بده و پس از آن، بخشش را از او طلب کن، زیرا بخشنده‌ی هر نعمت و عطایی، علی است.
آنکه بهر مدیح او نبود
آخر و انتها علی است علی
هوش مصنوعی: کسی که برای ستایش او پایان و حدی نیست، علی است، علی.
آنکه مستغنی است حضرت او
از مدیح و ثنا علی است علی
هوش مصنوعی: کسی که نیازی به ستایش و تعریف ندارد، امام علی (ع) است.
آنکه در وصف او سخن بالطبع
میشود جانفزا علی است علی
هوش مصنوعی: هر که درباره او سخن بگوید، سخنش به طور طبیعی دل‌انگیز و روح‌افزا خواهد بود، او علی است.
آنکه بر من ز مرحمت داده است
نطق مدحت سرا علی است علی
هوش مصنوعی: کسی که به من لطف و مهربانی کرده و مرا به بیان خوبی‌ها و صفات علی ترغیب کرده، خود علی است.
آنکه هست اوسط و بود آخر
و آنکه بود ابتدا علی است علی
هوش مصنوعی: آنکه در میان است و آخرین بخش وجود دارد و آنکه در آغاز بود، علی است.
آنکه بر او بود امید صغیر
گفته‌ام بارها علی است علی
هوش مصنوعی: کسی که امید و آرزوها بر او است، بارها گفته‌ام او علی است.

حاشیه ها

1402/02/18 04:05
Hassan Ganjei

آنکه کرده ز لطف شعر صغیر 

اینچنین دلربا علی است علی