گنجور

شمارهٔ ۵۷ - مولودیه در مدح مظهر العجائب علی ابن ابیطالب «علیه السلام»

ای عاشقان خسته‌جان‌ یار آمد یار آمده
از خلوت آن‌ جان جهان اینک به بازار آمده
آن طلعت زیبنده را آن عارض‌ رخشنده را
آن اختر تابنده را هنگام دیدار آمده
طی سیزده‌ روز از رجب گردیده و طرزی عجب
در خانهٔ رب وجه رب ناگه پدیدار آمده
ساقی بزم کبریا بودند یک‌ دور انبیا
ساقی کوثر حالیا با جام سرشار آمده
بد حسن کل‌ را کو به کو این عشق کل در جستجو
حالی پی دیدار او با شور بسیار آمده
ور نه بد امانش چرا آن سرالله اشتری
بگشوده چشمان و ورا حیران به رخسار آمده
قد افلحش ذکر زبان گویی که آن قدسی‌بیان
از داستان عاشقان اینجا به گفتار آمده
تا حق‌پرستان بر ملا بینند یزدان را لقا
ز اطلاقِ غیب و اختفا در قید اظهار آمده
رفتم خطا این راه را او مظهر است الله را
کی رفته تا آن شاه را گویم دگر بار آمده
در دور گیتی از وفا در هر زمان در هر کجا
بر انبیاء و اولیاء یار و مددکار آمده
تنها نه در دوران ما شد جلوه‌گر جانان ما
در دیدهٔ حیران ما از راه تکرار آمده
چون وصف او را بر شئون از عهده کس نامد برون
اوصاف خود را خود کنون از بهر تذکار آمده
عون الهی پشت او قدرت همه در مشت او
جواله انگشت او این چرخ دوار آمده
حق خواسته جل علا اثبات خود را بر ملا
با ذوالفقاری شکل لا بر نفی کفار آمده
بر آستانش رو ز سر وز چشم‌ دل بنما نظر
کز مسکنت چون بوالبشر نوحش به دربار آمده
از نعمت خاص علی در مدح آن شاه ولی
اینک گهرهای جلی در بحر اشعار آمده
سازد صغیر از جان رقم اوصاف او را دم به دم
کز لطف آن بحر کرم طبعش گهربار آمده

اطلاعات

وزن: مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن (رجز مثمن سالم)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای عاشقان خسته‌جان‌ یار آمد یار آمده
از خلوت آن‌ جان جهان اینک به بازار آمده
هوش مصنوعی: ای دل‌های عاشق و رنج‌کشیده، محبوب شما آمده است. او که جان جهان است، اکنون از تنهایی‌اش به میان مردم آمده است.
آن طلعت زیبنده را آن عارض‌ رخشنده را
آن اختر تابنده را هنگام دیدار آمده
هوش مصنوعی: آن چهره زیبا و آن صورت درخشان و آن ستاره درخشان اکنون در زمان ملاقات حاضر شده‌اند.
طی سیزده‌ روز از رجب گردیده و طرزی عجب
در خانهٔ رب وجه رب ناگه پدیدار آمده
هوش مصنوعی: در مدت سیزده روز از ماه رجب، تغییراتی عجیب در خانهٔ خدا به وقوع پیوسته و ناگهان چهرهٔ خداوند نمایان شده است.
ساقی بزم کبریا بودند یک‌ دور انبیا
ساقی کوثر حالیا با جام سرشار آمده
هوش مصنوعی: ای ساقی، در میخانه بزرگ آسمانی، انبیا به گرد تو هستند و حالا تو با جام پُر از نعمت آمده‌ای.
بد حسن کل‌ را کو به کو این عشق کل در جستجو
حالی پی دیدار او با شور بسیار آمده
هوش مصنوعی: در جستجوی دیدار محبوبش، همه جا را با شوق و هیجان فراوان می‌گردد.
ور نه بد امانش چرا آن سرالله اشتری
بگشوده چشمان و ورا حیران به رخسار آمده
هوش مصنوعی: اگر نگوید که چرا، پس چگونه ممکن است که آن سرپرست بزرگ، چشمانش را به روی او گشوده و او را در حیرت و شگفتی به تماشا نشسته است؟
قد افلحش ذکر زبان گویی که آن قدسی‌بیان
از داستان عاشقان اینجا به گفتار آمده
هوش مصنوعی: شخصی که به یاد معشوقش زبان به صحبت باز کرده، به راستی موفق و پیروز شده است. مانند این که داستان‌های عشق و محبت از زبان یک فرد مقدس و فرهیخته به اینجا منتقل شده است.
تا حق‌پرستان بر ملا بینند یزدان را لقا
ز اطلاقِ غیب و اختفا در قید اظهار آمده
هوش مصنوعی: تا زمانی که حق‌پرستان، خداوند را در ملاقات یافته و درک کنند، رازهای پنهان و نامشخص از حالت نهان خارج شده و به صورت آشکار درآمده است.
رفتم خطا این راه را او مظهر است الله را
کی رفته تا آن شاه را گویم دگر بار آمده
هوش مصنوعی: من در مسیر اشتباهی قدم گذاشتم، او که نشان‌دهنده‌ی خداست، کی پیش از این به سوی آن شاه رفته است؟ بگذار بگویم که بار دیگر بازگشته است.
در دور گیتی از وفا در هر زمان در هر کجا
بر انبیاء و اولیاء یار و مددکار آمده
هوش مصنوعی: در طول تاریخ و در هر مکان، در هر زمانی، یاران و کمک‌کنندگان برای پیامبران و امامان الهی وجود داشته‌اند که بر وفای آنها تأکید می‌کند.
تنها نه در دوران ما شد جلوه‌گر جانان ما
در دیدهٔ حیران ما از راه تکرار آمده
هوش مصنوعی: جانان ما که در دوران ما جلوه‌گر شده است، تنها در این زمان نیست؛ او در چشمان حیران ما به دلیل تکرار آمدن خود نمایان شده است.
چون وصف او را بر شئون از عهده کس نامد برون
اوصاف خود را خود کنون از بهر تذکار آمده
هوش مصنوعی: از آنجا که هیچ‌کس نمی‌تواند وصف او را به درستی بیان کند، برای یادآوری او، خود او به میان آمده است تا صفاتش را معرفی کند.
عون الهی پشت او قدرت همه در مشت او
جواله انگشت او این چرخ دوار آمده
هوش مصنوعی: یاری الهی پشتوانه اوست و تمام قدرت‌ها در اختیار او قرار دارد. این دنیا و گردش‌های آن به دست او آمده است.
حق خواسته جل علا اثبات خود را بر ملا
با ذوالفقاری شکل لا بر نفی کفار آمده
هوش مصنوعی: خداوند حق را با توانایی‌های خود اثبات کرده و به وسیله قدرتش، بر نفی کافران و بازدارندگی از آن‌ها تأکید دارد.
بر آستانش رو ز سر وز چشم‌ دل بنما نظر
کز مسکنت چون بوالبشر نوحش به دربار آمده
هوش مصنوعی: در آستانه او به خاک بیفت و با چشم دل نگاه کن، چرا که از سر نیاز و فقری مانند نوح، به درگاه خداوند آمده‌ای.
از نعمت خاص علی در مدح آن شاه ولی
اینک گهرهای جلی در بحر اشعار آمده
هوش مصنوعی: به برکت وجود علی، اشعار زیبا و گرانبهایی به دنیا آمده که شایسته ستایش است.
سازد صغیر از جان رقم اوصاف او را دم به دم
کز لطف آن بحر کرم طبعش گهربار آمده
هوش مصنوعی: کودک به تدریج با لطف و مهربانی بی‌پایان یک شخص، ویژگی‌های او را در می‌یابد و این ویژگی‌ها مانند جواهری با ارزش از عمق زیبایی‌های او به دست می‌آید.

حاشیه ها

1402/11/29 14:01
بهداد ایزدیار

گنجور عزیز، 

لطفا واژگان را ویرایش کنید؛ حرف‌های بعضی واژگان به واژه پیشین و پسین چسبیده و خوانش شعر را دشوار می‌کند.