گنجور

شمارهٔ ۳۱ - قصیده مولودیه ذیل در ماه رجب ۱۳۴۹ هجری

به عتبات مشرف شده بودند در اصفهان سروده شد و ارسال گردید

زمین به عرش برین دارد افتخار امروز
که شد در آن ملک العرش آشکار امروز
بگو بموسی ارنی بس است دیده گشای
پی‌مشاهده طلعت نگار امروز
فرو نهاد ز رخ پرده یار و در حق ما
نکرد هیچ ز رحمت فروگذار امروز
علی‌پرستان ایمان خویش تازه کنید
ز بادهٔ کهن ناب خوشگوار امروز
خورید از کف هم باده بی‌حساب امشب
زنید بر لب هم بوسه بی‌شمار امروز
ببانک چنگ و به آواز تار مگذارید
رها ز چنگ شود تار زلف یار امروز
خورید باده و مستی کنید بی‌پرده
که شد ز پرده پدیدار پرده‌دار امروز
بر غم زاهد خودبین خودنما گردید
بکام باده کشان دور روزگار امروز
به شیخ شهر بگو عذر میکشان بپذیر
که نیست در کف این قوم اختیار امروز
بهار آورد ار صدگل از عدم بوجود
گلی شکفته که آورده صدبهار امروز
سزد ز خاک شود مشک ناب ارزان‌تر
چنین که باد صبا گشته مشگبار امروز
برقص هفت آب و چار‌ام افتد که هست
ولادت آب ذوالمجد هفت و چار امروز
علی (ع) عالی اعلا بکعبه یافت ظهور
حریم کعبه از آن یافت اعتبار امروز
پدید گشت یدالله فوق ایدیهم
محمد (ص) عربی یافت دستیار امروز
بجای دار جهودان به انتقام مسیح
لوای نصر من الله شد استوار امروز
برای کشتن فرعون خصلتان دنی
عصای موسی گردید ذوالفقار امروز
صبا ز ملک صفاهان تو با هزار درود
بسوی یار سفر کرده کن گذار امروز
ببوس خاک قدومش بجای ما آنگاه
بگو که جای تو خالی در این دیار امروز
بباطن ار چه تو داری بدل قرار ولی
بظاهریم ز هجر تو بی‌قرار امروز
بیمن همتت ای شاه صابر اخوان را
ملالتی نبود غیرانتظار امروز
بساط جشن فراهم نموده و خواهند
به عشق مولا سازند جان نثار امروز
بحضرتت همه تبریک گو بویژه صغیر
همان که جز بتو نبود امیدوار امروز

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

به عتبات مشرف شده بودند در اصفهان سروده شد و ارسال گردید
هوش مصنوعی: این شعر در اصفهان سروده شده و به عتبات عالیات فرستاده شده است.
زمین به عرش برین دارد افتخار امروز
که شد در آن ملک العرش آشکار امروز
هوش مصنوعی: امروز زمین به عرش آسمان افتخار می‌کند، زیرا در این سرزمین، مقام والای خداوند به وضوح نمایان شده است.
بگو بموسی ارنی بس است دیده گشای
پی‌مشاهده طلعت نگار امروز
هوش مصنوعی: بگو به موسی که دیدن تو برایم کافی است. چشم‌هایم را باز کن تا امروز چهره زیبا را ببینم.
فرو نهاد ز رخ پرده یار و در حق ما
نکرد هیچ ز رحمت فروگذار امروز
هوش مصنوعی: یار پرده‌اش را کنار زد و ما را فراموش کرد، حتی ذره‌ای از رحمتش را امروز بر ما نازل نکرد.
علی‌پرستان ایمان خویش تازه کنید
ز بادهٔ کهن ناب خوشگوار امروز
هوش مصنوعی: ای کسانی که به علی اعتقاد دارید، ایمان‌تان را با شراب خوش طعم و تازه‌ای که امروز به دست آمده، دوباره زنده کنید.
خورید از کف هم باده بی‌حساب امشب
زنید بر لب هم بوسه بی‌شمار امروز
هوش مصنوعی: امشب از شراب بیدریغ بنوشید و امروز بی‌شمار بر لب یکدیگر بوسه بزنید.
ببانک چنگ و به آواز تار مگذارید
رها ز چنگ شود تار زلف یار امروز
هوش مصنوعی: نغمه و صدای ساز را برپا کنید و بگذارید عشق و محبت آزادانه جریان یابد، چون امروز زلف معشوق از هر زمان دیگری زیباتر و دلرباتر است.
خورید باده و مستی کنید بی‌پرده
که شد ز پرده پدیدار پرده‌دار امروز
هوش مصنوعی: باده بنوشید و به شادی بپردازید بدون هیچ ملاحظه‌ای؛ چرا که امروز، کسی که پرده‌دار عالم است، خود را نمایان کرده است.
بر غم زاهد خودبین خودنما گردید
بکام باده کشان دور روزگار امروز
هوش مصنوعی: زاهدی که به خود مغرور است، در غم‌ها و اندوه‌هایش به شادکامی و لذت‌جویی‌اش می‌پردازد و به دنبال خوشی‌های زودگذر روزگار امروز است.
به شیخ شهر بگو عذر میکشان بپذیر
که نیست در کف این قوم اختیار امروز
هوش مصنوعی: به رئیس شهر بگو که عذر کسانی که شراب می‌نوشند را بپذیرد، چون این افراد امروز هیچ اختیاری از خود ندارند.
بهار آورد ار صدگل از عدم بوجود
گلی شکفته که آورده صدبهار امروز
هوش مصنوعی: بهار اگرچه با صد گل از نیستی به وجود آمده، اما امروز گلی شکفته است که به اندازه صد بهار زیبایی دارد.
سزد ز خاک شود مشک ناب ارزان‌تر
چنین که باد صبا گشته مشگبار امروز
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که بوی خوش و عطر مشک طبیعی از زمین به راحتی و با کمترین هزینه به دست می‌آید، همان‌طور که امروز باد صبا عطر را به‌همراه خود آورده است. این نشان می‌دهد که زیبایی و خوشبوئی ممکن است به سادگی در دسترس باشد و نیازی به صرف هزینه‌های زیاد نیست.
برقص هفت آب و چار‌ام افتد که هست
ولادت آب ذوالمجد هفت و چار امروز
هوش مصنوعی: در این روز، به مناسبت ولادت آب ذوالمجد، هفت و چهار بار شادی و سرور را جشن می‌گیریم.
علی (ع) عالی اعلا بکعبه یافت ظهور
حریم کعبه از آن یافت اعتبار امروز
هوش مصنوعی: علی (علیه‌السلام) در بالاترین مقام، در کعبه دیده شد و حرمت و ارزش کعبه از او نشأت می‌گیرد و امروز نیز بر این اساس اعتبار دارد.
پدید گشت یدالله فوق ایدیهم
محمد (ص) عربی یافت دستیار امروز
هوش مصنوعی: دست خدا با دست‌های آن‌ها نمایان شد، محمد (ص) به عنوان یاری‌دهنده امروز ظهور کرد.
بجای دار جهودان به انتقام مسیح
لوای نصر من الله شد استوار امروز
هوش مصنوعی: به جای دار یهودیان، امروز پرچم پیروزی من از طرف خداوند محکم و استوار است، به خاطر انتقام مسیح.
برای کشتن فرعون خصلتان دنی
عصای موسی گردید ذوالفقار امروز
هوش مصنوعی: امروز، قدرت و اراده‌ای که می‌تواند حاکمان ستمگر را از میان بردارد، همانند عصای موسی است که فرعون را نابود کرد. این قدرت، در واقع ذوالفقار است که نشان‌دهنده مبارزه و مقاومت در برابر ظلم و ستم است.
صبا ز ملک صفاهان تو با هزار درود
بسوی یار سفر کرده کن گذار امروز
هوش مصنوعی: باد خوش از سرزمین صفاهان، با هزاران سلام به سوی یار سفر کرده ببر و او را امروز ملاقات کن.
ببوس خاک قدومش بجای ما آنگاه
بگو که جای تو خالی در این دیار امروز
هوش مصنوعی: ببوس زمین زیر پای او به جای ما و سپس بگو که امروز جای تو در این سرزمین خالی است.
بباطن ار چه تو داری بدل قرار ولی
بظاهریم ز هجر تو بی‌قرار امروز
هوش مصنوعی: اگرچه در درون خود آرامشی داری، اما در ظاهر به خاطر دوری تو امروز بسیار بی‌تاب و بی‌قرار هستم.
بیمن همتت ای شاه صابر اخوان را
ملالتی نبود غیرانتظار امروز
هوش مصنوعی: با کمک اراده تو، ای شاه صابر، برادران من هیچ افسردگی غیر از انتظار امروز نداشتند.
بساط جشن فراهم نموده و خواهند
به عشق مولا سازند جان نثار امروز
هوش مصنوعی: برای جشن و سرور آماده شده‌اند و امروز به خاطر عشق به مولا جان و دل خود را فدای او خواهند کرد.
بحضرتت همه تبریک گو بویژه صغیر
همان که جز بتو نبود امیدوار امروز
هوش مصنوعی: همه به حضورت تبریک می‌گویند، به‌ویژه کسی که کوچک‌تر است و جز تو به کسی امید ندارد.