گنجور

شمارهٔ ۱۱ - در منقبت امام المتقین امیرالمؤمنین اسدالله الغالب علی علیه‌السلام

نقاش نقش بی‌عدد ما سوا یکی است
قدرت فزون تر از حد و قدرت‌نما یکیست
بر برگ هر گیاه که میروید از زمین
بنوشته است خامه قدرت خدا یکیست
گر از هزار نای نوا آیدت بگوش
باری بهوش باش که صاحب نوا یکیست
از صد هزار آینه یک روی جلوه‌گر
از حسن دلبران جهان دلربا یکیست
هست آفریده در طلب آفریده‌گار
در دیر و در کنشت و حرم مدعا یکیست
گلها بباغ در نگری صدهزار رنگ
با اینکه بهر آن همه آب و هوا یکیست
گر بشمری هزار عدد در قفای هم
چون نیک بنگری همه از هم جدا یکیست
آنسان که بحر و دجله و شط است اتصال
چون بر خوری من و تو و ما و شما یکیست
در مشکلات جز به علی التجا مبر
منت مکش ز خلق که مشکل‌گشا یکیست
در ماسوی الله آنکه ز فرط جلال و جاه
بوده است مولدش حرم کبریا یکیست
در بستر رسول (ص) خدا گاه بذل نفس
آنکس که خفت تا که کند جان فدا یکیست
هرگز کسی نگفته سلونی بجز علی
در روزگار صاحب این ادعا یکیست
در حرب مرحب آنکه شنید از فرشتگان
بر دست و تیغ خود ز سما مرحبا یکیست
آن فارس یلی که به چوگان تیغ تیز
بر بود سر چو گوی ز عمر و دغا یکیست
شاهان عالمند فزون از شمار لیک
سلطان اتقیا و شه اولیاء یکیست
بهر رضای حضرت معبود در رکوع
شاهی که داد خاتم خود بر گدا یکیست
گو بهر خود کنند معین دوصد ولی
منصوص نص وافیه انما یکیست
آنکسکه سود در شب معراج دست مهر
بر شانه رسول (ص) بعرش علا یکیست
با دست قدرت از پی بشکستن بتان
بر دوش احمد آنکه فروهشته پا یکیست
آنکس که در غدیرخم از بهر نصب او
امر مؤکد آمده بر مصطفا یکیست
تنها علی (ع) امیر بود بهر مؤمنین
آنکسکه یافت این شرف و اعتلا یکیست
پنهان ز خلق رو غم دل گوی با علی
بیگانه‌اند آن همه و آشنا یکیست
بهر ثبات دین خداوند و نفی شرک
تیغی چو ذوالفقار علی شکل لا یکیست
هر پیشوا طریق علی را نشان دهد
زین رو صغیر در دو جهان پیشوا یکیست

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

نقاش نقش بی‌عدد ما سوا یکی است
قدرت فزون تر از حد و قدرت‌نما یکیست
هوش مصنوعی: نقاشی که بی‌نهایت زیبایی و هنر خلق می‌کند، تنها یک نفر است. توانایی او فراتر از حد تصور است و نمایش دادن این قدرت نیز تنها از او برمی‌آید.
بر برگ هر گیاه که میروید از زمین
بنوشته است خامه قدرت خدا یکیست
هوش مصنوعی: هر برگ از هر گیاه که بر روی زمین می‌روید، نشان‌دهنده‌ی این است که قدرت خداوند در همه جا یکی و یکتا است.
گر از هزار نای نوا آیدت بگوش
باری بهوش باش که صاحب نوا یکیست
هوش مصنوعی: اگر هزار صدا و نوا به گوشت برسد، حتماً با دقت گوش کن، زیرا همه این نواها از یک منبع و صاحب نشأت می‌گیرند.
از صد هزار آینه یک روی جلوه‌گر
از حسن دلبران جهان دلربا یکیست
هوش مصنوعی: از میان هزاران آینه، تنها یک تصویر از زیبایی معشوقان دنیا وجود دارد که دل را می‌رباید.
هست آفریده در طلب آفریده‌گار
در دیر و در کنشت و حرم مدعا یکیست
هوش مصنوعی: در هر مکانی، چه در معبد و چه در خانه خدا، همه موجودات در جستجوی خالق خود هستند و در واقع همه به سوی یک هدف واحد تمایل دارند.
گلها بباغ در نگری صدهزار رنگ
با اینکه بهر آن همه آب و هوا یکیست
هوش مصنوعی: به باغ گل‌ها نگاه کن؛ آنها با وجود اینکه همه از یک آب و هوا بهره‌مند هستند، صدها هزار رنگ و زیبایی متنوع دارند.
گر بشمری هزار عدد در قفای هم
چون نیک بنگری همه از هم جدا یکیست
هوش مصنوعی: اگر هزار عدد را بشماری و آن‌ها را پشت سر هم قرار دهی، وقتی به دقت نگاه کنی، متوجه خواهی شد که همه آن‌ها از یکدیگر جدا هستند و در نهایت، همه به یک چیز مرتبط می‌شوند.
آنسان که بحر و دجله و شط است اتصال
چون بر خوری من و تو و ما و شما یکیست
هوش مصنوعی: مانند اینکه دریا و دجله و رودخانه به هم متصل هستند، وقتی که ما با هم ارتباط داریم، ما همه یکی هستیم.
در مشکلات جز به علی التجا مبر
منت مکش ز خلق که مشکل‌گشا یکیست
هوش مصنوعی: در زمانه‌ای که با مسائل و چالش‌ها روبه‌رو هستی، تنها به علی پناه ببر و از دیگران توقع نداشته باش که مشکلاتت را حل کنند. مشکل‌گشا فقط یک نفر است.
در ماسوی الله آنکه ز فرط جلال و جاه
بوده است مولدش حرم کبریا یکیست
هوش مصنوعی: در میان مخلوقات، کسی که به خاطر عظمت و شأنش به وجود آمده، محل زایشش یکی از مکان‌های بسیار با ارزش و مقدس است.
در بستر رسول (ص) خدا گاه بذل نفس
آنکس که خفت تا که کند جان فدا یکیست
هوش مصنوعی: در لام‌های رسول خدا (ص) گاهی شخصی که خوابیده، جانش را فدای او می‌کند و این نشان از یکسانی و یکدلی در عشق و فداکاری است.
هرگز کسی نگفته سلونی بجز علی
در روزگار صاحب این ادعا یکیست
هوش مصنوعی: هیچ کس جز علی در دوران خود نخواسته که از دیگران سوال کنند، چرا که تنها اوست که به این مقام و ادعا دست یافته است.
در حرب مرحب آنکه شنید از فرشتگان
بر دست و تیغ خود ز سما مرحبا یکیست
هوش مصنوعی: در جنگ مرحب، کسی که از فرشتگان شنیده بر دست و شمشیر خود مستحق تحسین و احترام است، همان یک نفر است.
آن فارس یلی که به چوگان تیغ تیز
بر بود سر چو گوی ز عمر و دغا یکیست
هوش مصنوعی: آن شخص ایرانی که همچون یلی قوی و نیرومند در میدان بازی چوگان با تیزی خنجر می‌جنگد، مانند یک توپ در دایره عمر و فریب یکسان است.
شاهان عالمند فزون از شمار لیک
سلطان اتقیا و شه اولیاء یکیست
هوش مصنوعی: در دنیا پادشاهان زیادی وجود دارند، اما در میان آنها فقط یک سلطان از پرهیزگاران و یکی از بزرگترین اولیا وجود دارد.
بهر رضای حضرت معبود در رکوع
شاهی که داد خاتم خود بر گدا یکیست
هوش مصنوعی: برای خشنودی خداوند، در حالتی که شاهی انگشترش را به یک گدا می‌دهد، هیچ تفاوتی وجود ندارد.
گو بهر خود کنند معین دوصد ولی
منصوص نص وافیه انما یکیست
هوش مصنوعی: اگرچه برای خود معین‌های زیادی وجود دارد، اما حقیقت این است که در نهایت همه بر یک اصل مشخص تأکید دارند.
آنکسکه سود در شب معراج دست مهر
بر شانه رسول (ص) بعرش علا یکیست
هوش مصنوعی: آن کسی که در شب معراج، دست محبت بر شانه پیامبر (ص) گذاشت و به اعلیٰ ترین مقام رسید، همان یک نفر است که از این موضوع بهره‌مند شده است.
با دست قدرت از پی بشکستن بتان
بر دوش احمد آنکه فروهشته پا یکیست
هوش مصنوعی: این عبارت به این معناست که با قدرتی که در دست داریم، می‌خواهیم بت‌ها را بشکنیم، و این کار بر دوش احمد (پیامبر اسلام) که پایشان به زمین افتاده است، انجام می‌شود. در واقع، این اشاره به اقداماتی است که با یاری و حمایت او انجام می‌گیرد.
آنکس که در غدیرخم از بهر نصب او
امر مؤکد آمده بر مصطفا یکیست
هوش مصنوعی: آن کسی که در روز غدیرخم به خاطر تعیین او، فرمانی قطعی به پیامبر داده شد، تنها یک نفر است.
تنها علی (ع) امیر بود بهر مؤمنین
آنکسکه یافت این شرف و اعتلا یکیست
هوش مصنوعی: تنها علی (ع) بود که برای مؤمنان امیر و رهبر شد، و کسی که این مقام و عظمت را به دست آورد، فقط اوست.
پنهان ز خلق رو غم دل گوی با علی
بیگانه‌اند آن همه و آشنا یکیست
هوش مصنوعی: احساسات درونی‌ات را از دیگران مخفی نگه‌دار، زیرا بسیاری از مردم به مشکلاتت اهمیت نمی‌دهند و تنها یک نفر است که با تو همدردی و ارتباط واقعی دارد.
بهر ثبات دین خداوند و نفی شرک
تیغی چو ذوالفقار علی شکل لا یکیست
هوش مصنوعی: برای حفظ دین خدا و نفی شرک، شمشیری همچون ذوالفقار علی وجود دارد که به معنای وحدت و یکپارچگی است.
هر پیشوا طریق علی را نشان دهد
زین رو صغیر در دو جهان پیشوا یکیست
هوش مصنوعی: هر رهبری که مسیر امام علی (ع) را نشان بدهد، در این حالت در دو جهان (دنیا و آخرت) تنها یک پیشوا وجود دارد.