بخش ۲۱ - در معنی کریمه یا ایها المزمل
احمدا از سر بیفکن دلق را
بر ولای مرتضی(ع) خوان خلق را
هین قُم اللیل ای مه مزّملم
کن بیان وصف ولی کاملم
احمدا از سر بینداز این گلیم
خلق را خوان بر صراط مستقیم
راز کم پوش ای بشیر بینذیر
امر ما را بر صغیر و بر کبیر
گو تو خواه آن رد بود خواهی قبول
گر نگویی نی نبی ای، نی رسول
احمدا اجسام ثابت جان کجاست
بی تولاّی علی ایمان کجاست
احمدا گر مهر او باعث نبود
مر قِدم را سودی از حادث نبود
من نکردم خلق تا سودی کنم
بلکه تا بر بندگان جودی کنم
جود من موقوف مهر مرتضی(ع) است
طالب حیدر رهین جود ماست
گر نبود اظهار فضل حیدرم
در نظر حاجت چه با پیغمبرم
احمدا من بر خلایق مشفقم
هم مر ایشان را ز شفقت خالقم
خلقشان کردم که ربّانی کنم
نی عبث جان بدهم و فانی کنم
اوست ربّانی که حیدر دوده است
ورنه جانش در بدن بیهوده است
احمدا ظاهر نما اسرار عشق
گو نبینند اُعمیان انوار عشق
احمدا کن دعوت دیگر به قوم
قیل و قالست این نماز و حج و صوم
از شریعت این ولایت مقصد است
ورنه شرع بی ولایت مرتد است
بخش ۲۰ - در معنیانا فتحنا لک فتحاً مبینا لیغفر لک ﷲ ما تقدم من ذنبک و ما تأخّر و یتم نعمته علیک و یهدیک صراطاً مستقیماً: بدان ای سالک طریق هدایت و طالب وصول به سر منزل ولایت که چون انسان کامل که مظهر اسمای حسنای الهیه است از مرتبه وجود به عالم ملک و شهود تنزل کند و متلبس به لباس ناسوتی عنصری گردد و به تعینات امکانی که هر یک مرتبهای است از مراتب وجود متعین شود و به تعینات مذکوره او را حجاب مشاهده ذات شود و محققین صاحب شهود این تعینات را ذنب معنوی دانند لهذا سالک را در سلوک من الخلق الی الحق که آن را کهین قوس صعود خوانند حجابات هستی دریده شود و رفع تعینات امکانی گردد و به مقام جمع بعد از فرق که به اصطلاح عرفای حقه مرتبه وصول است فایض گردد از کبایر هستی توبه کند و غرق بحر رحمت خاص الخاص حضرت احدی تعالت سلطنته و جل شأنه و اعظم برهانه شود و در آن مقام تاج ارشاد و هدایت و تکمیل او را بر فرق قابلیت گذارند و او را به دعوت خلق به مقام فرق و صورت عود دهند و این مقام را محققین جمعالجمع و فرق بعد الجمع خوانده اند سالک مجدداً به تعینات مذکوره اضافیه شهودیه متعین و مقید شود اما نه بر وجهی که مغلوب و مقهور آن تعینات گردد و یا آن تعینات اضافیه کثرتیه او را حجاب مشاهده ذات و جمع اسماء و صفات شود این است نکته و ما تأخّر وﷲ العالم به حقایق الامور.بخش ۲۲ - در کریمه الم یجدک یتیماً فآوی: احمدا آور یتیمی را به یاد
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: خانم مقصودی
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
احمدا از سر بیفکن دلق را
بر ولای مرتضی(ع) خوان خلق را
هوش مصنوعی: ای احمق! این لباس را از سر بردار و بر سر ولایت مرتضی (ع) قرار ده و به خلق خدا بگو.
هین قُم اللیل ای مه مزّملم
کن بیان وصف ولی کاملم
هوش مصنوعی: بیدار شو ای ماه، شب را آغاز کن و توصیف ویژگیهای ولی کامل را بیان کن.
احمدا از سر بینداز این گلیم
خلق را خوان بر صراط مستقیم
هوش مصنوعی: احمقانه است که به نادانی و مشکلات دیگران اهمیت ندهیم و از مسیر راست و درست دور شویم. بگذاریم که زندگی دیگران به ما مربوط نباشد و به راه خود ادامه دهیم.
راز کم پوش ای بشیر بینذیر
امر ما را بر صغیر و بر کبیر
هوش مصنوعی: رازهای پنهان را به خوبی بفرما، ای پیامآور بدون مانع، دستور ما را به کوچک و بزرگ برسان.
گو تو خواه آن رد بود خواهی قبول
گر نگویی نی نبی ای، نی رسول
هوش مصنوعی: اگر تو میخواهی چیزی را بپذیری، فرقی ندارد که آن چیز رد شده باشد یا قبول شده؛ اگر سخن نگوئی نه نبی هستی و نه رسول.
احمدا اجسام ثابت جان کجاست
بی تولاّی علی ایمان کجاست
هوش مصنوعی: ای نابخرد، وجودهای ثابت چه فایدهای دارند؟ جان و روح در کجایند، بدون محبت و ولایت علی (علیهالسلام) ایمان و اعتقاد کجاست؟
احمدا گر مهر او باعث نبود
مر قِدم را سودی از حادث نبود
هوش مصنوعی: ای احمق! اگر محبت او نبود، قدمهای من از این حوادث هیچ سودی نداشت.
من نکردم خلق تا سودی کنم
بلکه تا بر بندگان جودی کنم
هوش مصنوعی: من کارهای خود را برای کسب منفعت انجام نمیدهم، بلکه هدفم کمک به بندگان و نیکی کردن به آنهاست.
جود من موقوف مهر مرتضی(ع) است
طالب حیدر رهین جود ماست
هوش مصنوعی: بخشش و کرم من وابسته به محبت و دوستی علی (علیهالسلام) است، و هر کسی که خواهان علی باشد، نیازمند بخشش من خواهد بود.
گر نبود اظهار فضل حیدرم
در نظر حاجت چه با پیغمبرم
هوش مصنوعی: اگر حیدر فضائلش را نمینمود، در دیدگاهها چه نیازی به پیامبر میبود؟
احمدا من بر خلایق مشفقم
هم مر ایشان را ز شفقت خالقم
هوش مصنوعی: من بر مردم دلسوز هستم، زیرا خالق من نیز بر آنان مهربان است.
خلقشان کردم که ربّانی کنم
نی عبث جان بدهم و فانی کنم
هوش مصنوعی: من انسانها را خلق کردم تا به سوی ربانیّت و کمال بروند، نه اینکه بیهوده زندگی کرده و جان خود را نثار امور زودگذر کنند.
اوست ربّانی که حیدر دوده است
ورنه جانش در بدن بیهوده است
هوش مصنوعی: اوست خدای بزرگواری که علی (حیدر) از نسل اوست وگرنه وجود او در این دنیا بیفایده است.
احمدا ظاهر نما اسرار عشق
گو نبینند اُعمیان انوار عشق
هوش مصنوعی: ای احمق، رازهای عشق را آشکار کن، تا بینایان نورهای عشق را نبینند.
احمدا کن دعوت دیگر به قوم
قیل و قالست این نماز و حج و صوم
هوش مصنوعی: ای نابخرد! دیگر به این قوم پرحرف و حدیث دعوت نکن، چرا که نماز و حج و روزه، تنها موضوعاتی هستند که در جمع آنها فقط به بحث و جدل میپردازند.
از شریعت این ولایت مقصد است
ورنه شرع بی ولایت مرتد است
هوش مصنوعی: در اینجا بیان شده که هدف اصلی از شریعت و قوانین دینی، دستیابی به یک مقام و حقیقت معنوی است. در واقع، اگر شریعت بدون وجود یک ولی و راهنما باشد، به نوعی بیارزش و نادرست محسوب میشود.