گنجور

بخش ۲ - مطلع دیوان

مطلع دیوان اسرار قدیم
هست‌ بسم‌ ﷲ الرّحمن‌ الرّحیم
آن کتاب‌ ﷲ که‌ گنج‌ حکمت‌است‌
افتتاح او به‌ باب‌ رحمت‌ است‌
حق‌ چو چنگ‌ آفرینش‌ کرد ساز
باب‌ ایجاد او به‌ رحمت‌ کرد باز
بار الهی‌ حق‌ قرآن بلیغ‌
رحمت‌ خود را مدار از ما دریغ‌
بخش‌ ما را حق‌ قرآن کریم‌
استقامت‌ در صراط مستقیم‌
آن صراطی‌ کز تو آمد راه راست‌
آن رهی‌ کش‌ نعمت‌ ﷲ رهنماست‌
جان ما را اندر آن ره زاختصاص
کُن‌ به‌ رحمت‌ مورد اِنعام خاص
آن عنایت‌ کن‌ در این‌ راه دقیق‌
تا نتابم‌ رخ ز پیران طریق‌
تا صراط مستقیمم‌ طی‌ شود
وین‌ دل مرده به‌ عونت‌ حی‌ شود
بر زبان آرم چو لفظ‌ اهدنا
باشدم دل سوی پیر رهنما
بار،از این‌ ره رسد بر منزلم‌
خوش به‌ عون رهنمای کاملم‌
پیر کبود، فانی‌ اندر ذات‌ حق‌
گشته‌ جانش‌ در صفا مرآت‌ حق‌
آنکه‌ دست‌ او بود دست‌ علی‌
در طریق‌ نعمت‌ ﷲ ولی‌
مذهب‌ اهل‌ رشاد این‌ سلسله‌ است‌
مابقی‌ آن راههای باطله‌ است‌
مجملا در ذهن‌ بسپار این‌ بیان
تا مفصل‌ با تو گویم‌ شرح آن
از زبان مهدی آن شاه و فی
زبدة الاسرار می گوید صفی

یا علی ولی

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: خانم مقصودی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

مطلع دیوان اسرار قدیم
هست‌ بسم‌ ﷲ الرّحمن‌ الرّحیم
هوش مصنوعی: آغاز دفتر اسرار کهن، با نام خداوند رحمان و رحیم است.
آن کتاب‌ ﷲ که‌ گنج‌ حکمت‌است‌
افتتاح او به‌ باب‌ رحمت‌ است‌
هوش مصنوعی: کتاب خداوند که حاوی دانش و حکمت است، با دروازه‌ای از رحمت آغاز می‌شود.
حق‌ چو چنگ‌ آفرینش‌ کرد ساز
باب‌ ایجاد او به‌ رحمت‌ کرد باز
هوش مصنوعی: زمانی که حق، آفرینش را آغاز کرد، ساز و کار خلق را با رحمت خود دوباره فعال کرد.
بار الهی‌ حق‌ قرآن بلیغ‌
رحمت‌ خود را مدار از ما دریغ‌
هوش مصنوعی: خداوندا، رحمت و لطف خود را از ما دریغ نکن و همیشه ما را تحت حمایت قرآن و کلام پرمعنای آن قرار بده.
بخش‌ ما را حق‌ قرآن کریم‌
استقامت‌ در صراط مستقیم‌
هوش مصنوعی: ما به حق قرآن کریم، در راه راست و درست باید ثابت‌قدم و پایدار باشیم.
آن صراطی‌ کز تو آمد راه راست‌
آن رهی‌ کش‌ نعمت‌ ﷲ رهنماست‌
هوش مصنوعی: راه درستی که از سوی تو نشأت گرفته، همان راهی است که نعمت‌های الهی آن را راهنمایی می‌کند.
جان ما را اندر آن ره زاختصاص
کُن‌ به‌ رحمت‌ مورد اِنعام خاص
هوش مصنوعی: جان ما را در آن راه خاص خود به رحمتت مشمول لطف و عنایت ویژه کن.
آن عنایت‌ کن‌ در این‌ راه دقیق‌
تا نتابم‌ رخ ز پیران طریق‌
هوش مصنوعی: در این مسیر، به من توجه کن و کمکم کن تا به خاطر خستگی از راه درست منحرف نشوم.
تا صراط مستقیمم‌ طی‌ شود
وین‌ دل مرده به‌ عونت‌ حی‌ شود
هوش مصنوعی: تا زمانی که راه درست را طی کنم و این دل مرده با کمک تو زنده شود.
بر زبان آرم چو لفظ‌ اهدنا
باشدم دل سوی پیر رهنما
هوش مصنوعی: می‌گوید که وقتی با کلمه «اهدنا» (به معنای راهنمایی کن) بر زبان می‌آورم، قلبم به سوی راهنمایی که تجربه و دانش بیشتری دارد می‌رود.
بار،از این‌ ره رسد بر منزلم‌
خوش به‌ عون رهنمای کاملم‌
هوش مصنوعی: باران از این مسیر به خانه‌ام می‌رسد، خوش به حال راهنمای توانایی که دارم.
پیر کبود، فانی‌ اندر ذات‌ حق‌
گشته‌ جانش‌ در صفا مرآت‌ حق‌
هوش مصنوعی: پیر نابینای دنیا، در وجود حقیقت خود را از دست داده و روحش به واسطه صفای وجود خداوند در آیینه حقیقت منعکس شده است.
آنکه‌ دست‌ او بود دست‌ علی‌
در طریق‌ نعمت‌ ﷲ ولی‌
هوش مصنوعی: کسی که دستش در احسان و بخشش الهی باشد، همانند دست علی (ع) در راه نعمت‌های خداست.
مذهب‌ اهل‌ رشاد این‌ سلسله‌ است‌
مابقی‌ آن راههای باطله‌ است‌
هوش مصنوعی: مذهب کسانی که به راه راست و هدایت رفته‌اند، متعلق به این سلسله است و بقیه مسیرها گمراه‌کننده و نادرست هستند.
مجملا در ذهن‌ بسپار این‌ بیان
تا مفصل‌ با تو گویم‌ شرح آن
هوش مصنوعی: این جمله را به خاطر بسپار تا بعداً با جزئیات بیشتری درباره‌اش صحبت کنیم.
از زبان مهدی آن شاه و فی
زبدة الاسرار می گوید صفی
هوش مصنوعی: مهدی، آن پادشاه بزرگ، درباره رازها و نکات مهم صحبت می‌کند و صفی به او گوش می‌دهد.