گنجور

۱۲- آیات ۱۰۳ تا ۱۰۸

خُذْ مِنْ أَمْوٰالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَ تُزَکِّیهِمْ بِهٰا وَ صَلِّ عَلَیْهِمْ إِنَّ صَلاٰتَکَ سَکَنٌ لَهُمْ وَ اَللّٰهُ‌ سَمِیعٌ عَلِیمٌ (۱۰۳) أَ لَمْ یَعْلَمُوا أَنَّ اَللّٰهَ هُوَ یَقْبَلُ اَلتَّوْبَةَ عَنْ عِبٰادِهِ وَ یَأْخُذُ اَلصَّدَقٰاتِ وَ أَنَّ اَللّٰهَ هُوَ اَلتَّوّٰابُ اَلرَّحِیمُ (۱۰۴) وَ قُلِ اِعْمَلُوا فَسَیَرَی اَللّٰهُ عَمَلَکُمْ وَ رَسُولُهُ وَ اَلْمُؤْمِنُونَ وَ سَتُرَدُّونَ إِلیٰ عٰالِمِ اَلْغَیْبِ وَ اَلشَّهٰادَةِ فَیُنَبِّئُکُمْ بِمٰا کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (۱۰۵) وَ آخَرُونَ مُرْجَوْنَ لِأَمْرِ اَللّٰهِ إِمّٰا یُعَذِّبُهُمْ وَ إِمّٰا یَتُوبُ عَلَیْهِمْ وَ اَللّٰهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ (۱۰۶) وَ اَلَّذِینَ اِتَّخَذُوا مَسْجِداً ضِرٰاراً وَ کُفْراً وَ تَفْرِیقاً بَیْنَ اَلْمُؤْمِنِینَ وَ إِرْصٰاداً لِمَنْ حٰارَبَ اَللّٰهَ وَ رَسُولَهُ مِنْ قَبْلُ وَ لَیَحْلِفُنَّ إِنْ أَرَدْنٰا إِلاَّ اَلْحُسْنیٰ وَ اَللّٰهُ یَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَکٰاذِبُونَ (۱۰۷) لاٰ تَقُمْ فِیهِ أَبَداً لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَی اَلتَّقْویٰ مِنْ أَوَّلِ یَوْمٍ أَحَقُّ أَنْ تَقُومَ فِیهِ فِیهِ رِجٰالٌ یُحِبُّونَ أَنْ یَتَطَهَّرُوا وَ اَللّٰهُ یُحِبُّ اَلْمُطَّهِّرِینَ (۱۰۸)

بگیر از مالهاشان صدقه که پاک سازی ایشان را و پاکیزه گردانی بصدقه و دعا کن بایشان بدرستی که دعای تو مایه آرام است مر ایشان را و خدا شنوای داناست (۱۰۳) آیا ندانسته‌اند که خدا اوست که می‌پذیرد توبه را از بندگانش و می‌گیرد صدقه‌ها را و بدرستی که خدا اوست توبه‌پذیر مهربان (۱۰۴) و بگو بکنید پس بزودی می‌بیند خدا عمل شما را و رسولش و گروندگان و زود باشد که باز گردانیده شوید بسوی دانای نهان و آشکار پس بیاگاهاند شما را بآنچه بودید که می‌کردید (۱۰۵) و دیگران موقوفانند مر فرمان خدا را یا عذاب می‌کند ایشان را و یا توبه بپذیرد ازیشان و خدا دانای درست کار است (۱۰۶) و آنان که گرفتند مسجدی را برای ضرر رسانیدن و کفر و جدایی افکندن میان گروندگان و انتظار مر کسی را که حرب کرد خدا و رسولش را از پیش و هر آینه سوگند خواهند خورد که نمی‌خواستیم مگر خوبی را و خدا گواهی می‌دهد که ایشانند هر آینه دروغگویان (۱۰۷) نایست در آن هرگز هر آینه مسجدی که بنا نهاده شد بر پرهیزکاری از اول روز سزاوارتر است که بایستی در آن در آن باشند مردانی که دوست دارند که پاک شوند و خدا دوست می‌دارد پاک‌شوندگان را (۱۰۸)

آمد آیت که بگیر از مالشان
صدقه بر تطهیر جان و حالشان
بهر آن یعنی که تا گردند پاک
این جماعت از گناه و از هلاک
هم شود نیکویی آنها را زیاد
چون دهند آن صدقه ز اخلاص و وداد
هم دعاء کن بهر ایشان کز دعات
قلبشان ساکن شود در نائبات
حق سمیع است آنچه دارند اعتراف
بر گناه خویش و عصیان و خلاف
هم علیم او بر ندامت هایشان
وآنچه باشد در ضمیر از رایشان
گفته اند از حق به قرآن مجید
ابلغ از این آیه نبود در امید
اغلبی باشند بر این از ثقات
که بود زین صدقه مقصود از زکات
از عباد آیا ندانند آنکه حق
توبه بپذیرد ز فضل ماسَبَق
هم بگیرد صدقه هاشان از کرم
گشته اینسان جاری او را در قلم
یا نمی دانند کآن سلطان جان
باشد او توبه پذیر و مهربان
این ز حق گر بنده را باشد به یاد
غایت لطف است و رحمت بر عباد
گو نمایید ای گروه تائبان
استقامت در عملها همچنان
پس به زودی فعلتان بیند خدا
هم رسول و مؤمنان پارسا
زود برگردیده گردید از قرار
سوی آن دانای غیب و آشکار
پس شما را آگهی از وی رسد
بر هر آنچه کرده اید از نیک و بد
باز دیگر از تخلّف کردگان
که سه تن بودند ایشان از بیان
هر سه گشتند از پیمبر عذر خواه
حکم ایشان یافت تأخیر از اِله
تا که مُرْجُونَ لِأمرِاالله را
بر چه آید حکم و فرمان از خدا
یافت تأخیر امرشان از زشت و خوب
گفت زآن إما یُعَذِّب أو یَتُوب
دائم ار باشند نادم زآن خلاف
هم به دیگر رو نتابند از مصاف
شاید ایشان را ببخشد کردگار
بر عذاب و مغفرت تا چیست کار
حق بود دانا به حال و عاقبت
هم حکیم اندر عذاب و مغفرت

« در بنای مسجد ضرار »

مسجدی کردند نااهلان بنا
نزد آن مسجد که بُد نامش قُبا
تا که بر ضد مسلمانان نماز
اندر آن مسجد گذارند از مجاز
چون ابو عامر کند رجعت ز شام
اندر آن مسجد کنند او را امام
هم بدین مضمون نوشت او نامه ای
نزد ایشان چون بُد او علامه ای
خواستند از احمد(ص) کامل نیاز
کو کند اول در آن مسجد نماز
قصدشان زآن بود اضرار و نفاق
نی که باشند از مصلّین در سیاق
آمد آیت که گرفتند از نقار
مسجدی اهل نفاق اندر ضرار
تا رسانند اهل ایمان را زیان
نیست غیر از کفر و تفریق اندر آن
در میان آرند یعنی تفرقه
با رسول و مؤمنین از زندقه
انتظار آن برند از ناقبول
که نمود از پیش حرب او با رسول
ابن عامر آنکه در بدر و اُحد
حاضر اندر جنگ با کفار بُد
چون کسی گوید که این مسجد بنا
از چه رو کردید نزدیک قُبا
میخورند ایشان قسم کز وی نبود
قصد ما جز خصلت نیک از نمود
خصلت نیکو که آن باشد نماز
توسعه هم بر ضعیفان در نیاز
حق گواهی می دهد کاندر قسم
کاذبند این قوم پُر مکر و ستم
پس تو هرگز اندر آن مسجد مایست
که از آن جز کفر و کین مقصود نیست
پس بر آن مسجد رسول مستطاب
درفکند آتش، نمود آن را خراب
ابن عامر زود هم در شام مُرد
بیکس و مطرود و جز حسرت نبرد
زآنکه چون کرد او جدل با مصطفی(ص)
گفت کاذب را بمیراند خدا
اندر احوالی که او باشد غریب
بی کس و مطرود و از دین بی نصیب
آن دعاء را احمد(ص) آمین گفت زود
ابن عا مر گو تو آن دم مرده بود
مسجدی کآن گشته بر تقوی بنا
از نخستین یوم آن باشد قُبا
هست الیق تا در آن سازی قیام
کاندر آن دارند مردانی مقام
آنکه پاکی را به دل دارند دوست
دوست حق پاکیزگان را هم نکوست
مصطفی(ص) پرسید از اهل قُبا
حق شما را کرده بر پاکی ثنا
چیست باعث گفت مردی در جواب
خویش را بعد از حِجر شوییم ز آب
نزد بعضی شستن قلب از خطاست
وز خصالی کآن خود از نفس و هواست
نزد آن کش عقل و روح افلاکی است
حبّ غیر حق به دل ناپاکی است
قلب باشد مسجد روشندلان
نفس باشد سجده گاه غافلان
طاهرند اهل دل از هر رجس و ریب
و اهل نفس آلوده بر هر شرک و عیب
عقل ویران خواهد این بتخانه را
وز منافق نشنود افسانه را
زآن پیمبر گفت آن را بر کَنید
مسجد نو هِشته را ویران کنید
قصد ایشان زآنکه جز تفریق نیست
هیچشان بر یکدلی توفیق نیست
هِشته اند آن بهر ضرّ مؤمنین
قبله اش نبود به جز آشوب و کین
۱۱- آیات ۹۹ تا ۱۰۲: وَ مِنَ اَلْأَعْرٰابِ مَنْ یُؤْمِنُ بِاللّٰهِ وَ اَلْیَوْمِ اَلْآخِرِ وَ یَتَّخِذُ مٰا یُنْفِقُ قُرُبٰاتٍ عِنْدَ اَللّٰهِ وَ صَلَوٰاتِ اَلرَّسُولِ أَلاٰ إِنَّهٰا قُرْبَةٌ لَهُمْ سَیُدْخِلُهُمُ اَللّٰهُ فِی رَحْمَتِهِ إِنَّ اَللّٰهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ (۹۹) وَ اَلسّٰابِقُونَ‌ اَلْأَوَّلُونَ مِنَ اَلْمُهٰاجِرِینَ وَ اَلْأَنْصٰارِ وَ اَلَّذِینَ اِتَّبَعُوهُمْ بِإِحْسٰانٍ رَضِیَ اَللّٰهُ عَنْهُمْ وَ رَضُوا عَنْهُ وَ أَعَدَّ لَهُمْ جَنّٰاتٍ تَجْرِی تَحْتَهَا اَلْأَنْهٰارُ خٰالِدِینَ فِیهٰا أَبَداً ذٰلِکَ اَلْفَوْزُ اَلْعَظِیمُ (۱۰۰) وَ مِمَّنْ حَوْلَکُمْ مِنَ اَلْأَعْرٰابِ مُنٰافِقُونَ وَ مِنْ أَهْلِ اَلْمَدِینَةِ مَرَدُوا عَلَی اَلنِّفٰاقِ لاٰ تَعْلَمُهُمْ نَحْنُ نَعْلَمُهُمْ سَنُعَذِّبُهُمْ مَرَّتَیْنِ ثُمَّ یُرَدُّونَ إِلیٰ عَذٰابٍ عَظِیمٍ (۱۰۱) وَ آخَرُونَ اِعْتَرَفُوا بِذُنُوبِهِمْ خَلَطُوا عَمَلاً صٰالِحاً وَ آخَرَ سَیِّئاً عَسَی اَللّٰهُ أَنْ یَتُوبَ عَلَیْهِمْ إِنَّ اَللّٰهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ (۱۰۲)۱۳- آیات ۱۰۹ تا ۱۱۱: أَ فَمَنْ أَسَّسَ بُنْیٰانَهُ عَلیٰ تَقْویٰ مِنَ اَللّٰهِ وَ رِضْوٰانٍ خَیْرٌ أَمْ مَنْ أَسَّسَ بُنْیٰانَهُ عَلیٰ شَفٰا جُرُفٍ هٰارٍ فَانْهٰارَ بِهِ فِی نٰارِ جَهَنَّمَ وَ اَللّٰهُ لاٰ یَهْدِی اَلْقَوْمَ اَلظّٰالِمِینَ (۱۰۹) لاٰ یَزٰالُ بُنْیٰانُهُمُ اَلَّذِی بَنَوْا رِیبَةً فِی قُلُوبِهِمْ إِلاّٰ أَنْ تَقَطَّعَ قُلُوبُهُمْ وَ اَللّٰهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ (۱۱۰) إِنَّ اَللّٰهَ اِشْتَریٰ مِنَ اَلْمُؤْمِنِینَ أَنْفُسَهُمْ وَ أَمْوٰالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ اَلْجَنَّةَ یُقٰاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اَللّٰهِ فَیَقْتُلُونَ وَ یُقْتَلُونَ وَعْداً عَلَیْهِ حَقًّا فِی اَلتَّوْرٰاةِ وَ اَلْإِنْجِیلِ وَ اَلْقُرْآنِ وَ مَنْ أَوْفیٰ بِعَهْدِهِ مِنَ اَللّٰهِ فَاسْتَبْشِرُوا بِبَیْعِکُمُ اَلَّذِی بٰایَعْتُمْ بِهِ وَ ذٰلِکَ هُوَ اَلْفَوْزُ اَلْعَظِیمُ (۱۱۱)

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

خُذْ مِنْ أَمْوٰالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَ تُزَکِّیهِمْ بِهٰا وَ صَلِّ عَلَیْهِمْ إِنَّ صَلاٰتَکَ سَکَنٌ لَهُمْ وَ اَللّٰهُ‌ سَمِیعٌ عَلِیمٌ (۱۰۳) أَ لَمْ یَعْلَمُوا أَنَّ اَللّٰهَ هُوَ یَقْبَلُ اَلتَّوْبَةَ عَنْ عِبٰادِهِ وَ یَأْخُذُ اَلصَّدَقٰاتِ وَ أَنَّ اَللّٰهَ هُوَ اَلتَّوّٰابُ اَلرَّحِیمُ (۱۰۴) وَ قُلِ اِعْمَلُوا فَسَیَرَی اَللّٰهُ عَمَلَکُمْ وَ رَسُولُهُ وَ اَلْمُؤْمِنُونَ وَ سَتُرَدُّونَ إِلیٰ عٰالِمِ اَلْغَیْبِ وَ اَلشَّهٰادَةِ فَیُنَبِّئُکُمْ بِمٰا کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (۱۰۵) وَ آخَرُونَ مُرْجَوْنَ لِأَمْرِ اَللّٰهِ إِمّٰا یُعَذِّبُهُمْ وَ إِمّٰا یَتُوبُ عَلَیْهِمْ وَ اَللّٰهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ (۱۰۶) وَ اَلَّذِینَ اِتَّخَذُوا مَسْجِداً ضِرٰاراً وَ کُفْراً وَ تَفْرِیقاً بَیْنَ اَلْمُؤْمِنِینَ وَ إِرْصٰاداً لِمَنْ حٰارَبَ اَللّٰهَ وَ رَسُولَهُ مِنْ قَبْلُ وَ لَیَحْلِفُنَّ إِنْ أَرَدْنٰا إِلاَّ اَلْحُسْنیٰ وَ اَللّٰهُ یَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَکٰاذِبُونَ (۱۰۷) لاٰ تَقُمْ فِیهِ أَبَداً لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَی اَلتَّقْویٰ مِنْ أَوَّلِ یَوْمٍ أَحَقُّ أَنْ تَقُومَ فِیهِ فِیهِ رِجٰالٌ یُحِبُّونَ أَنْ یَتَطَهَّرُوا وَ اَللّٰهُ یُحِبُّ اَلْمُطَّهِّرِینَ (۱۰۸)
هوش مصنوعی: از اموال آنان صدقه‌ای بگیر که باعث پاکی و تزکیه آن‌ها شود و برای آنها دعا کن؛ زیرا دعایت برای آنان مایه آرامش است. خداوند شنوا و دانا است. آیا نمی‌دانند که خداوند توبه بندگانش را می‌پذیرد و صدقات را می‌گیرد و اوست که بسیار توبه‌پذیر و مهربان است؟ بگو عمل کنید که خداوند و پیامبرش و مؤمنان اعمال شما را خواهند دید و به زودی به عالم غیب و شهادت برمی‌گردید و او به شما خواهد گفت که چه می‌کردید. برخی دیگر به امر خدا واگذار شده‌اند؛ یا آنان را عذاب می‌کند و یا بر آنان توبه می‌پذیرد و خداوند دانا و حکیم است. کسانی که مسجدی به عنوان ضرر و کفر و تفرقه بین مؤمنان بنا کرده‌اند و به دنبال کسانی هستند که با خدا و پیامبرش جنگیده‌اند، به راست قسم خواهند خورد که قصدی جز نیکی ندارند، در حالی که خداوند گواهی می‌دهد که آنان دروغگویند. هرگز در آنجا نایست؛ زیرا مسجدی که بر تقوا از روز نخست بنا شده، شایسته‌تر است که در آن بایستی. در آن مردانی هستند که دوست دارند خود را پاکیزه کنند و خداوند مطهران را دوست دارد.
بگیر از مالهاشان صدقه که پاک سازی ایشان را و پاکیزه گردانی بصدقه و دعا کن بایشان بدرستی که دعای تو مایه آرام است مر ایشان را و خدا شنوای داناست (۱۰۳) آیا ندانسته‌اند که خدا اوست که می‌پذیرد توبه را از بندگانش و می‌گیرد صدقه‌ها را و بدرستی که خدا اوست توبه‌پذیر مهربان (۱۰۴) و بگو بکنید پس بزودی می‌بیند خدا عمل شما را و رسولش و گروندگان و زود باشد که باز گردانیده شوید بسوی دانای نهان و آشکار پس بیاگاهاند شما را بآنچه بودید که می‌کردید (۱۰۵) و دیگران موقوفانند مر فرمان خدا را یا عذاب می‌کند ایشان را و یا توبه بپذیرد ازیشان و خدا دانای درست کار است (۱۰۶) و آنان که گرفتند مسجدی را برای ضرر رسانیدن و کفر و جدایی افکندن میان گروندگان و انتظار مر کسی را که حرب کرد خدا و رسولش را از پیش و هر آینه سوگند خواهند خورد که نمی‌خواستیم مگر خوبی را و خدا گواهی می‌دهد که ایشانند هر آینه دروغگویان (۱۰۷) نایست در آن هرگز هر آینه مسجدی که بنا نهاده شد بر پرهیزکاری از اول روز سزاوارتر است که بایستی در آن در آن باشند مردانی که دوست دارند که پاک شوند و خدا دوست می‌دارد پاک‌شوندگان را (۱۰۸)
هوش مصنوعی: از اموال آن‌ها صدقه بگیر تا آنها را پاکسازی کنی و با صدقه آنها را پاک و پاکیزه گردانی. همچنین برای آنها دعا کن، زیرا دعا تو برای آنها مایه آرامش است و خدا هم شنوا و داناست. آیا نمی‌دانند که خداوند، توبه بندگانش را می‌پذیرد و صدقه‌ها را می‌گیرد؟ او توبه‌پذیر و مهربان است. به آن‌ها بگو که عمل کنند و به زودی خدا و رسولش و مؤمنان، اعمال شما را خواهند دید و به زودی به سوی دانای پنهان و آشکار بازگشت داده می‌شوید و آنچه را در گذشته انجام داده‌اید، به شما یادآوری خواهد شد. همچنین افراد دیگری هستند که به فرمان خدا عمل نمی‌کنند؛ خدا آن‌ها را عذاب می‌کند یا توبه‌شان را می‌پذیرد و خداوند همواره به نیات انسان‌ها آگاه است. کسانی که مسجدی بنا کردند تا به دیگران ضرر برسانند و کفر ورزند و از مؤمنان جدایی بیندازند، در حالی که منتظر کسانی هستند که با خدا و رسولش در جنگ هستند؛ این افراد قسم می‌خورند که نیتشان فقط به خیر بوده اما خداوند گواهی می‌دهد که آن‌ها دروغگویان‌اند. نباید در آن مسجد بایستی، بلکه مسجدی که از ابتدا بر اساس تقوا بنا شده، شایسته‌تر است که در آن مردانی حضور داشته باشند که دوست دارند پاک شوند و خداوند نیز پاکان را دوست دارد.
آمد آیت که بگیر از مالشان
صدقه بر تطهیر جان و حالشان
هوش مصنوعی: پیامی آمده که از مال آنها صدقه بگیر تا جان و حالشان پاک شود.
بهر آن یعنی که تا گردند پاک
این جماعت از گناه و از هلاک
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که هدف این است که این گروه از گناه و عذاب رهایی یابند و پاک شوند.
هم شود نیکویی آنها را زیاد
چون دهند آن صدقه ز اخلاص و وداد
هوش مصنوعی: اگر کسی با نیکویی و صداقت صدقه بدهد، نیکویی آن‌ها نیز به طرز چشمگیری افزایش خواهد یافت.
هم دعاء کن بهر ایشان کز دعات
قلبشان ساکن شود در نائبات
هوش مصنوعی: برای آن‌ها دعا کن تا قلب‌هایشان در برابر مشکلات و بلایا آرام بگیرد.
حق سمیع است آنچه دارند اعتراف
بر گناه خویش و عصیان و خلاف
هوش مصنوعی: حق شنوا است؛ هر کسی که به گناهان و نافرمانی‌های خود اعتراف می‌کند، حق او را می‌شنود.
هم علیم او بر ندامت هایشان
وآنچه باشد در ضمیر از رایشان
هوش مصنوعی: او به خوبی بر تمامی کارهای زشت آن‌ها و آنچه در دل‌هایشان می‌گذرد آگاه است.
گفته اند از حق به قرآن مجید
ابلغ از این آیه نبود در امید
هوش مصنوعی: گفته‌اند که در کتاب مقدس قرآن، هیچ آیه‌ای به اندازه این آیه در زمینه امید و انتظار آینده روشن و گویاست.
اغلبی باشند بر این از ثقات
که بود زین صدقه مقصود از زکات
هوش مصنوعی: اکثر اهل علم و قابل اعتماد بر این اعتقاد دارند که هدف از زکات، بهره‌مندی و استفاده از صدقه است.
از عباد آیا ندانند آنکه حق
توبه بپذیرد ز فضل ماسَبَق
هوش مصنوعی: آیا بندگان نمی‌دانند که خداوند با فضل و بخشش خود هر توبه‌ای را می‌پذیرد؟
هم بگیرد صدقه هاشان از کرم
گشته اینسان جاری او را در قلم
هوش مصنوعی: صدقه‌های آن‌ها به خاطر لطافت و بزرگواری‌اش به این شکل در نوشتار او جاری شده است.
یا نمی دانند کآن سلطان جان
باشد او توبه پذیر و مهربان
هوش مصنوعی: این شخص ممکن است ندانند که آن فرمانروای جان، توبه‌پذیر و مهربان است.
این ز حق گر بنده را باشد به یاد
غایت لطف است و رحمت بر عباد
هوش مصنوعی: اگر این بنده به خاطر حق و شکرگزاری از آن یاد کند، نشان‌دهنده بزرگی لطف و رحمت خداوند بر بندگانش است.
گو نمایید ای گروه تائبان
استقامت در عملها همچنان
هوش مصنوعی: ای گروه تائبین، از شما خواسته می‌شود که در اعمال خود استقامت و پایداری داشته باشید.
پس به زودی فعلتان بیند خدا
هم رسول و مؤمنان پارسا
هوش مصنوعی: پس به زودی خداوند اعمال شما را می‌بیند و همچنین پیامبر و مؤمنان با تقوا نیز این را مشاهده خواهند کرد.
زود برگردیده گردید از قرار
سوی آن دانای غیب و آشکار
هوش مصنوعی: او به سرعت به سمت آن دانای پنهان و نمایان بازگشت.
پس شما را آگهی از وی رسد
بر هر آنچه کرده اید از نیک و بد
هوش مصنوعی: پس به زودی از او خبری دریافت می‌کنید که شامل تمام کارهایی است که انجام داده‌اید، چه خوب و چه بد.
باز دیگر از تخلّف کردگان
که سه تن بودند ایشان از بیان
هوش مصنوعی: دوباره از کسانی که تخلف کردند، که آنها سه نفر بودند، سخن می‌گوییم.
هر سه گشتند از پیمبر عذر خواه
حکم ایشان یافت تأخیر از اِله
هوش مصنوعی: هر سه نفر از پیامبر عذرخواهی کردند و با اینکه حکم ایشان مشخص بود، تأخیر آن به خاطر ارادهٔ خداوند بود.
تا که مُرْجُونَ لِأمرِاالله را
بر چه آید حکم و فرمان از خدا
هوش مصنوعی: تا زمانی که امیدواران به امر خدا هستند، حکم و فرمان خدا چگونه صادر می‌شود.
یافت تأخیر امرشان از زشت و خوب
گفت زآن إما یُعَذِّب أو یَتُوب
هوش مصنوعی: تأخیر در اجرای امور آن‌ها به این دلیل است که در نهایت یا عذاب خواهند شد یا مورد بخشش قرار خواهند گرفت.
دائم ار باشند نادم زآن خلاف
هم به دیگر رو نتابند از مصاف
هوش مصنوعی: اگر همواره از خطاهای خود پشیمان باشند، باز هم نمی‌توانند به روی دیگران خرده بگیرند یا به مبارزه با آن‌ها بپردازند.
شاید ایشان را ببخشد کردگار
بر عذاب و مغفرت تا چیست کار
هوش مصنوعی: شاید خداوند ایشان را ببخشد و عذابی را که بر آنهاست برطرف کند، اما این بستگی به کارهای آنها دارد.
حق بود دانا به حال و عاقبت
هم حکیم اندر عذاب و مغفرت
هوش مصنوعی: حق می‌دانست که انسان‌ها چه احوال و سرنوشتی خواهند داشت و همچنین دانای حکیم در مورد عذاب و آمرزش نیز آگاهی دارد.
« در بنای مسجد ضرار »
هوش مصنوعی: مسجد ضرار، که به عنوان یک مکان نویدبخش برای مسلمانان طراحی شده بود، در واقع به عنوان پناهگاهی برای ترویج تشدید تفرقه و نفاق در جامعه اسلامی ایجاد شد. این مسجد به‌طور مخفیانه توسط افرادی بنا شد که قصد داشتند با استفاده از آن بر علیه پیامبر و مسلمانان عمل کنند. هدف اصلی از ساخت این مسجد، تضعیف بنیان‌های اجتماع و ایجاد شکاف میان مسلمانان بود. در نتیجه، پیامبر اسلام دستور داد تا این مسجد تخریب شود تا از نفوذ نفاق و توطئه‌ها جلوگیری به عمل آید.
مسجدی کردند نااهلان بنا
نزد آن مسجد که بُد نامش قُبا
هوش مصنوعی: نااهلان مسجدی ساختند نزدیک آن مسجدی که نامش قبا بود.
تا که بر ضد مسلمانان نماز
اندر آن مسجد گذارند از مجاز
هوش مصنوعی: تا زمانی که علیه مسلمانان در آن مسجد نماز بخوانند، این اقدام نشان‌دهنده‌ی بی‌احترامی به مقدسات است.
چون ابو عامر کند رجعت ز شام
اندر آن مسجد کنند او را امام
هوش مصنوعی: وقتی ابو عامر از شام برگردد، در آن مسجد او را به عنوان امام انتخاب خواهند کرد.
هم بدین مضمون نوشت او نامه ای
نزد ایشان چون بُد او علامه ای
هوش مصنوعی: او نامه‌ای به آن‌ها نوشت و در آن به این موضوع اشاره کرد، زیرا او شخصی عالم و دانشمند بود.
خواستند از احمد(ص) کامل نیاز
کو کند اول در آن مسجد نماز
هوش مصنوعی: احمد (ص) را خواستند تا نشان دهند که چگونه نیازها را به‌طور کامل برآورده می‌کند. ابتدا در آن مسجد نماز خواند تا اهمیت و جدیت این کار را نشان دهد.
قصدشان زآن بود اضرار و نفاق
نی که باشند از مصلّین در سیاق
هوش مصنوعی: هدف آن‌ها از این کار ایجاد آسیب و تفرقه بود، نه اینکه بخواهند از گروه نمازگزاران و نمازخوان‌ها باشند.
آمد آیت که گرفتند از نقار
مسجدی اهل نفاق اندر ضرار
هوش مصنوعی: پیام آمده است که افرادی اهل نفاق و دو رو، به سادگی به مسجد نفوذ کرده و در حال ایجاد تفرقه و آشفتگی هستند.
تا رسانند اهل ایمان را زیان
نیست غیر از کفر و تفریق اندر آن
هوش مصنوعی: ایمان‌داران را به هدفشان می‌رسانند و تنها چیزی که می‌تواند به آن‌ها آسیب بزند، کفر و تفرقه است.
در میان آرند یعنی تفرقه
با رسول و مؤمنین از زندقه
هوش مصنوعی: در بین افرادی که به پیامبر و مؤمنان ایمان دارند، تفرقه و جدایی وجود دارد و گروهی از آنها به زندقه یا انحراف از دین دچار شده‌اند.
انتظار آن برند از ناقبول
که نمود از پیش حرب او با رسول
هوش مصنوعی: آنهایی که به این دنیا نمی‌پذیرند، انتظار دارند که پیامبر از آن‌ها دست بردارد و در جنگ‌هایش با پیامبران دیگر دست از کار بکشد.
ابن عامر آنکه در بدر و اُحد
حاضر اندر جنگ با کفار بُد
هوش مصنوعی: ابن عامر، کسی است که در جنگ‌های بدر و اُحد در کنار مسلمانان و علیه کفار حضور داشته است.
چون کسی گوید که این مسجد بنا
از چه رو کردید نزدیک قُبا
هوش مصنوعی: هرگاه کسی بپرسد که به چه دلیل این مسجد را در نزدیکی قبا ساخته‌اید،
میخورند ایشان قسم کز وی نبود
قصد ما جز خصلت نیک از نمود
هوش مصنوعی: آنها قسم می‌خورند که ما هیچ هدفی نداریم جز نشان دادن ویژگی‌های نیک.
خصلت نیکو که آن باشد نماز
توسعه هم بر ضعیفان در نیاز
هوش مصنوعی: نماز یک ویژگی نیکو است که باید بر قشر ضعیف و نیازمند نیز گسترش یابد و به آنها توجه شود.
حق گواهی می دهد کاندر قسم
کاذبند این قوم پُر مکر و ستم
هوش مصنوعی: خداوند شهادت می‌دهد که این گروه پر از تزویر و ظلم، در قسم‌های دروغین خود فریبکارند.
پس تو هرگز اندر آن مسجد مایست
که از آن جز کفر و کین مقصود نیست
هوش مصنوعی: هرگز در آن مسجد نایست که هدفی جز کفر و دشمنی در آن نیست.
پس بر آن مسجد رسول مستطاب
درفکند آتش، نمود آن را خراب
هوش مصنوعی: پس بر آن مسجد پیامبر بزرگوار آتش افکند و آن را ویران کرد.
ابن عامر زود هم در شام مُرد
بیکس و مطرود و جز حسرت نبرد
هوش مصنوعی: ابن عامر به سرعت در شام فوت کرد و در حالی که تنها و طرد شده بود، جز حسرتی در دل نداشت.
زآنکه چون کرد او جدل با مصطفی(ص)
گفت کاذب را بمیراند خدا
هوش مصنوعی: چون او با پیامبر (ص) به جدل و بحث پرداخت، خداوند خواست شخص دروغگو را از میان بردارد.
اندر احوالی که او باشد غریب
بی کس و مطرود و از دین بی نصیب
هوش مصنوعی: در حالتی که او تنها باشد، بی‌کس و طرد شده و از دین خود بی‌بهره است.
آن دعاء را احمد(ص) آمین گفت زود
ابن عا مر گو تو آن دم مرده بود
هوش مصنوعی: در آن لحظه‌ای که دعای پیامبر(ص) به آمین رسید، ابناء عامر در حال مرگ بود.
مسجدی کآن گشته بر تقوی بنا
از نخستین یوم آن باشد قُبا
هوش مصنوعی: مسجدی که از آغاز بر اساس تقوا و پرهیزگاری ساخته شده، همچون قبه‌ای است که باید مورد توجه و احترام قرار گیرد.
هست الیق تا در آن سازی قیام
کاندر آن دارند مردانی مقام
هوش مصنوعی: اگر در جایی به پا خیزید که لایق است، بدانید که در آن مکان مردانی با مقام و جایگاه عالی هستند.
آنکه پاکی را به دل دارند دوست
دوست حق پاکیزگان را هم نکوست
هوش مصنوعی: کسانی که دلشان از پاکی پر شده، با دوستان خوب و شایسته ارتباط دارند و این نوع دوستی ارزشمند است.
مصطفی(ص) پرسید از اهل قُبا
حق شما را کرده بر پاکی ثنا
هوش مصنوعی: مصطفی(ص) از اهل قُبا در مورد حق شما سؤال کرد و بر پاکی و پاکیزگی شما ستایش و مدح کرد.
چیست باعث گفت مردی در جواب
خویش را بعد از حِجر شوییم ز آب
هوش مصنوعی: چه چیزی باعث می‌شود که مردی در پاسخ به خود، بعد از جدایی، خود را از آب بشوید؟
نزد بعضی شستن قلب از خطاست
وز خصالی کآن خود از نفس و هواست
هوش مصنوعی: برخی بر این باورند که پاک کردن دل از گناه، اشتباه است و این خود را از نقص‌ها و ضعف‌هایی که ناشی از نفس و خواسته‌هاست، نمی‌توان کنار گذاشت.
نزد آن کش عقل و روح افلاکی است
حبّ غیر حق به دل ناپاکی است
هوش مصنوعی: عقل و روح انسان در نزد خدا و عالم بالا قرار دارند و عشق به غیر خدا موجب کثیفی دل می‌شود.
قلب باشد مسجد روشندلان
نفس باشد سجده گاه غافلان
هوش مصنوعی: قلب مانند مسجدی است برای کسانی که آگاه و روشن بین هستند، و نفس همانند جایی برای عبادت کسانی است که غافل و ناآگاهند.
طاهرند اهل دل از هر رجس و ریب
و اهل نفس آلوده بر هر شرک و عیب
هوش مصنوعی: اهل دل افرادی پاک و معصوم هستند که از هرگونه کثافت و تردید مبرا هستند، در حالی که کسانی که به نفس خود آلوده‌اند، دچار هر نوع کفر و نقصی هستند.
عقل ویران خواهد این بتخانه را
وز منافق نشنود افسانه را
هوش مصنوعی: عقل باعث نابودی این معبد بت‌پرستی خواهد شد و فرد ریاکار هیچ‌گاه داستانی از این موضوع نخواهد شنید.
زآن پیمبر گفت آن را بر کَنید
مسجد نو هِشته را ویران کنید
هوش مصنوعی: این سخن، نشانه‌ای از این است که پیامبر فرمودند: آن مسجد تازه ساخته شده را خراب کنید.
قصد ایشان زآنکه جز تفریق نیست
هیچشان بر یکدلی توفیق نیست
هوش مصنوعی: نیت آن‌ها این است که نمی‌توانند در پیوند و همدلی توفیقی بیابند و تنها به جدایی و اختلاف می‌انجامند.
هِشته اند آن بهر ضرّ مؤمنین
قبله اش نبود به جز آشوب و کین
هوش مصنوعی: آنها به خاطر ضرر زدن به مؤمنان، هیچ هدفی جز ایجاد آشوب و دشمنی ندارند.