گنجور

۹- آیات ۴۰ تا ۴۱

أَ لَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اَللّٰهَ لَهُ مُلْکُ اَلسَّمٰاوٰاتِ وَ اَلْأَرْضِ یُعَذِّبُ مَنْ یَشٰاءُ وَ یَغْفِرُ لِمَنْ یَشٰاءُ وَ اَللّٰهُ عَلیٰ کُلِّ شَیْ‌ءٍ قَدِیرٌ (۴۰) یٰا أَیُّهَا اَلرَّسُولُ لاٰ یَحْزُنْکَ اَلَّذِینَ یُسٰارِعُونَ فِی اَلْکُفْرِ مِنَ اَلَّذِینَ قٰالُوا آمَنّٰابِأَفْوٰاهِهِمْ وَ لَمْ تُؤْمِنْ قُلُوبُهُمْ وَ مِنَ اَلَّذِینَ هٰادُوا سَمّٰاعُونَ لِلْکَذِبِ سَمّٰاعُونَ لِقَوْمٍ آخَرِینَ لَمْ یَأْتُوکَ یُحَرِّفُونَ اَلْکَلِمَ مِنْ بَعْدِ مَوٰاضِعِهِ یَقُولُونَ إِنْ أُوتِیتُمْ هٰذٰا فَخُذُوهُ وَ إِنْ لَمْ تُؤْتَوْهُ فَاحْذَرُوا وَ مَنْ یُرِدِ اَللّٰهُ فِتْنَتَهُ فَلَنْ تَمْلِکَ لَهُ مِنَ اَللّٰهِ شَیْئاً أُولٰئِکَ اَلَّذِینَ لَمْ یُرِدِ اَللّٰهُ أَنْ یُطَهِّرَ قُلُوبَهُمْ لَهُمْ فِی اَلدُّنْیٰا خِزْیٌ وَ لَهُمْ فِی اَلْآخِرَةِ عَذٰابٌ عَظِیمٌ (۴۱)

آیا ندانستی که خدا مر او راست پادشاهی آسمانها و زمین عذاب می‌کند آن را که خواهد و می‌آمرزد آن را که خواهد و خدا بر همه چیز تواناست (۴۰) ای پیغمبر اندوهناک نکند ترا آنان که می‌شتابند در کفر از آنان که گفتند گرویدیم بدهنهاشان و نه گرویدند بدلهاشان و از آنان که یهود شدند شنوندگانند مر دروغ را شنوندگانند مر گروهی دیگر نیامدندت می‌گرداندند سخن را از پس جایهای او می‌گویند اگر داده شوید این را پس بگیریدش و اگر نه دادندتان آن را پس بترسید و آنکه خواهد خدا آزمایش او را پس مالک نشوید مر او را از خدا چیزی آن گروه‌اند آنان که نخواسته خدا که پاک گرداند دلهای ایشان را مر ایشان‌راست در دنیا خواری و مر ایشان‌راست در آخرت عذابی بزرگ (۴۱)

این ندانی کز خدا باشد یقین
پادشاهی سماوات و زمین
می کند بر هر که می خواهد عذاب
همچنین آمرزد و بدهد ثواب
هم توانا باشد او بر کلّ شیء
بر عذاب و عفو قادر پی به پی
ای رسول مستطاب اندوهناک
می مباش از کفر ارباب هلاک
کز عناد ت میشتابند آن کسان
سوی کفر و هست دینشان بر لسان
بر زبان گفتند امَنَّا و هیچ
نیستشان ایمان به قلب اندر بسیج
وز کسانی هم که هستند از یهود
منکر اسلام و دینند از جحود
بشنوند از بهر تکذیب تو حرف
از دروغی تا مگر بندند طرف
بشنوند از تو کلامی با فروغ
تا بر او پیرایه بندند از دروغ
آنچه تو ناگفته باشی پس به سهل
نسبتش بر تو دهند از کفر و جهل
لِلْکِذْب باشند سَماعُون چنین
باز سَماعُون لِقَومٍ اخَرِینَ
یعنی آنچه بشنوند از تو همان
بازگو سازند بهر دیگران
نامدستند آن جماعت پیش تو
هستشان از دور نفی از کیش تو
میدهند از میل تغییر کلام
بعد از آنکه وضع شد در هر مقام
وآن بُد از تورات در رجم زناء
که یهود از وی نمودندی اِباء
بودشان دعوی که در تورات نیست
حکم رجم این بل به موسی افتری است
تازیانه تا چهل باید زدن
زانی و زانیه را در انجمن
زآنکه بر تفصیل شایع گشته بود
این عمل مابین اشراف یهود
شد زنائی اندر اشراف یهود
گفتگو در حکم آن بسیار بود
پس ز خیبر بر یهود یثرب آن
عرضه کردند از پی نظم و نشان
تا بِپُرسند از رسول معتمد
که چه باشد حکم آن از رجم و حد
مصطفی(ص) بر رجم فرمان داد زود
شد پدید انکار این حکم از یهود
که نباشد حکم رجم اندر کتاب
گفت ز امر حق ، رسول مستطاب
کاندر این معنی به ابن صوریا
کوست دانا بر کتاب اندر شما
میکنیم این امر خواهید ار رجوع
تا نماند اختلاف اندر وقوع
پس بگفتند آنچه او گوید بجاست
واقف از تورات و حکم مامضی است
حاضر آمد گفت پس پیغمبرش
آنکه داری بر خدایی باورش
حاضر آور کز تو پرسم یک سخن
صدق آن گویی اگر دانی به من
هست در تورات و ز آن نبود شکی
بهر آن کش نیست در دین مسلکی
گفت چون شد که یهودا ن را اِباء
می نمایند از تجاهل در زناء
گفت بهر آنکه ز اشراف یهود
این عمل سر زد نشد حکمی که بود
داشتند از خوف یا از رشوتی
مکتتم از بهر پاس حرمتی
تا زنائی ز ابن عم ّ پادشاه
شد عیان هم گشت پامال آن گناه
عذری آمد پس اواسط را به دست
کز چه پوشید ار که آن حکم حق است
از چه بر ما منحصر شد حکم حق
بر اعالی نیست این نظم و نسق
تا نگردد ابن عم ّ شاه رجم
بعد از این در ما ندارد راه، رجم
پس بپوشیدیم آن حکم از کتاب
رجم بر حد شد مبد ّل در عِقاب
تا که باشد عام حکم اندر حصول
بر کسی عذری نباشد در قبول
آمد این آیت که تحریف کلام
مینمایند این جماعت از مقام
این چنین گویند گر داده شوید
حکم ز او بر جَلد و تحمیم از امید
پس بگیرید و به فعل آرید آن
ور نماید حکم رجم آن بی گمان
پس نمایید از قبول آن حذر
زآنکه ندهد بر مراد ما ثمر
خواهد ار حق فتنه ای از بهر کس
فتنه می باشد عقوبت هر نَفَس
پس بنتوانی شدن مالک به کار
بهر او چیزی ز حق در رفع ضار
یعنی ار خواهد عقوبت بر کس او
تو نهای قادر به دفعش یک تسو
چون زمام اختیار اندر امور
نیست بر دست تو از نزدیک و دور
هر چه او خواهد شود از بیش و کم
از اراده و علم و اسرار قدم
نقشها بر پرده زد نقاش غیب
نقش کی داند رموز حُسن و عیب
تا تواند داد تغییری به رنگ
یا کند با کلک آن نقاش جنگ
آن کسان را هیچ علام الغیوب
مینخواهد تا شود طاهر قلوب
پاکی دل چون نخواهند از هلاک
هم نخواهد حق بر ایشان قلب پاک
هستشان رسوایی ای در این جهان
جزیه و خواری و ترس از مال و جان
هم مر ایشان راست در دیگر سرای
مر عذابی بس بزرگ از خُبث رای
۸- آیات ۳۸ تا ۳۹: وَ اَلسّٰارِقُ وَ اَلسّٰارِقَةُ فَاقْطَعُوا أَیْدِیَهُمٰا جَزٰاءً بِمٰا کَسَبٰا نَکٰالاً مِنَ اَللّٰهِ وَ اَللّٰهُ عَزِیزٌ حَکِیمٌ (۳۸) فَمَنْ تٰابَ مِنْ بَعْدِ ظُلْمِهِ وَ أَصْلَحَ فَإِنَّ اَللّٰهَ یَتُوبُ عَلَیْهِ إِنَّ اَللّٰهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ (۳۹)۱۰- آیات ۴۲ تا ۴۵: سَمّٰاعُونَ لِلْکَذِبِ أَکّٰالُونَ لِلسُّحْتِ فَإِنْ جٰاؤُکَ فَاحْکُمْ بَیْنَهُمْ أَوْ أَعْرِضْ عَنْهُمْ وَ إِنْ تُعْرِضْ عَنْهُمْ فَلَنْ‌ یَضُرُّوکَ شَیْئاً وَ إِنْ حَکَمْتَ فَاحْکُمْ بَیْنَهُمْ بِالْقِسْطِ إِنَّ اَللّٰهَ یُحِبُّ اَلْمُقْسِطِینَ (۴۲) وَ کَیْفَ یُحَکِّمُونَکَ وَ عِنْدَهُمُ اَلتَّوْرٰاةُ فِیهٰا حُکْمُ اَللّٰهِ ثُمَّ یَتَوَلَّوْنَ مِنْ بَعْدِ ذٰلِکَ وَ مٰا أُولٰئِکَ بِالْمُؤْمِنِینَ (۴۳) إِنّٰا أَنْزَلْنَا اَلتَّوْرٰاةَ فِیهٰا هُدیً وَ نُورٌ یَحْکُمُ بِهَا اَلنَّبِیُّونَ اَلَّذِینَ أَسْلَمُوا لِلَّذِینَ هٰادُوا وَ اَلرَّبّٰانِیُّونَ وَ اَلْأَحْبٰارُ بِمَا اُسْتُحْفِظُوا مِنْ کِتٰابِ اَللّٰهِ وَ کٰانُوا عَلَیْهِ شُهَدٰاءَ فَلاٰ تَخْشَوُا اَلنّٰاسَ وَ اِخْشَوْنِ وَ لاٰ تَشْتَرُوا بِآیٰاتِی ثَمَناً قَلِیلاً وَ مَنْ لَمْ یَحْکُمْ بِمٰا أَنْزَلَ اَللّٰهُ فَأُولٰئِکَ هُمُ اَلْکٰافِرُونَ (۴۴) وَ کَتَبْنٰا عَلَیْهِمْ فِیهٰا أَنَّ اَلنَّفْسَ بِالنَّفْسِ وَ اَلْعَیْنَ بِالْعَیْنِ وَ اَلْأَنْفَ بِالْأَنْفِ وَ اَلْأُذُنَ بِالْأُذُنِ وَ اَلسِّنَّ بِالسِّنِّ وَ اَلْجُرُوحَ قِصٰاصٌ فَمَنْ تَصَدَّقَ بِهِ فَهُوَ کَفّٰارَةٌ لَهُ وَ مَنْ لَمْ یَحْکُمْ بِمٰا أَنْزَلَ اَللّٰهُ فَأُولٰئِکَ هُمُ اَلظّٰالِمُونَ (۴۵)

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

أَ لَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اَللّٰهَ لَهُ مُلْکُ اَلسَّمٰاوٰاتِ وَ اَلْأَرْضِ یُعَذِّبُ مَنْ یَشٰاءُ وَ یَغْفِرُ لِمَنْ یَشٰاءُ وَ اَللّٰهُ عَلیٰ کُلِّ شَیْ‌ءٍ قَدِیرٌ (۴۰) یٰا أَیُّهَا اَلرَّسُولُ لاٰ یَحْزُنْکَ اَلَّذِینَ یُسٰارِعُونَ فِی اَلْکُفْرِ مِنَ اَلَّذِینَ قٰالُوا آمَنّٰابِأَفْوٰاهِهِمْ وَ لَمْ تُؤْمِنْ قُلُوبُهُمْ وَ مِنَ اَلَّذِینَ هٰادُوا سَمّٰاعُونَ لِلْکَذِبِ سَمّٰاعُونَ لِقَوْمٍ آخَرِینَ لَمْ یَأْتُوکَ یُحَرِّفُونَ اَلْکَلِمَ مِنْ بَعْدِ مَوٰاضِعِهِ یَقُولُونَ إِنْ أُوتِیتُمْ هٰذٰا فَخُذُوهُ وَ إِنْ لَمْ تُؤْتَوْهُ فَاحْذَرُوا وَ مَنْ یُرِدِ اَللّٰهُ فِتْنَتَهُ فَلَنْ تَمْلِکَ لَهُ مِنَ اَللّٰهِ شَیْئاً أُولٰئِکَ اَلَّذِینَ لَمْ یُرِدِ اَللّٰهُ أَنْ یُطَهِّرَ قُلُوبَهُمْ لَهُمْ فِی اَلدُّنْیٰا خِزْیٌ وَ لَهُمْ فِی اَلْآخِرَةِ عَذٰابٌ عَظِیمٌ (۴۱)
هوش مصنوعی: آیا نمی‌دانی که خداوند مالک آسمان‌ها و زمین است؟ او هر که را بخواهد عذاب می‌کند و هر که را بخواهد می‌بخشد و خدا بر هر چیزی قادر است. ای پیامبر، نگران کسانی نباش که در کفر شتاب می‌کنند، از جمله کسانی که با زبانشان می‌گویند ایمان آورده‌ایم اما قلب‌هایشان ایمان را نمی‌پذیرد، و نیز از کسانی که یهودی هستند و به دروغ گوش می‌دهند و برای گروه‌های دیگر نیز به دروغ گوش می‌دهند، در حالی که به تو نیامده‌اند. آنها کلمات را از پسِ موقعیت‌هایش تحریف می‌کنند و می‌گویند اگر این (وحی) به شما داده شود، بپذیرید و اگر داده نشود، احتیاط کنید. و هر که را خدا بخواهد که دچار فتنه شود، تو نمی‌توانی برایش از خداوند چیزی به دست آوری. اینها کسانی هستند که خدا نخواسته تا قلب‌هایشان را پاک کند. برای آنها در دنیا ذلت است و در آخرت عذابی بزرگ خواهند داشت.
آیا ندانستی که خدا مر او راست پادشاهی آسمانها و زمین عذاب می‌کند آن را که خواهد و می‌آمرزد آن را که خواهد و خدا بر همه چیز تواناست (۴۰) ای پیغمبر اندوهناک نکند ترا آنان که می‌شتابند در کفر از آنان که گفتند گرویدیم بدهنهاشان و نه گرویدند بدلهاشان و از آنان که یهود شدند شنوندگانند مر دروغ را شنوندگانند مر گروهی دیگر نیامدندت می‌گرداندند سخن را از پس جایهای او می‌گویند اگر داده شوید این را پس بگیریدش و اگر نه دادندتان آن را پس بترسید و آنکه خواهد خدا آزمایش او را پس مالک نشوید مر او را از خدا چیزی آن گروه‌اند آنان که نخواسته خدا که پاک گرداند دلهای ایشان را مر ایشان‌راست در دنیا خواری و مر ایشان‌راست در آخرت عذابی بزرگ (۴۱)
هوش مصنوعی: آیا ندانستی که خداوند پادشاهی آسمان‌ها و زمین را در دست دارد و عذاب می‌کند آن را که بخواهد و می‌بخشد آن را که بخواهد، و خدا بر همه چیز تواناست؟ ای پیامبر، نگران نشو از کسانی که به سرعت به کفر می‌شتابند، از جمله کسانی که گفتند ایمان آورده‌اند، اما در دل‌هایشان ایمان ندارند. همچنین کسانی که یهودی شده‌اند، شنونده‌های دروغ هستند و گروهی دیگر نیز وجود دارند که صحبت‌ها را تغییر می‌دهند. آن‌ها می‌گویند: اگر این چیز به شما داده شود، پس آن را پس بگیرید و اگر داده نشود، بترسید. خداوند او را آزمایش می‌کند و هیچ‌کس نمی‌تواند او را از خداوند مالک شود. این گروه، کسانی هستند که خداوند نخواسته تا دل‌هایشان را پاک کند؛ برای آن‌ها در دنیا خواری و در آخرت عذابی بزرگ وجود دارد.
این ندانی کز خدا باشد یقین
پادشاهی سماوات و زمین
هوش مصنوعی: این را نمی‌دانی که پادشاهی آسمان‌ها و زمین به یقین از خداوند است.
می کند بر هر که می خواهد عذاب
همچنین آمرزد و بدهد ثواب
هوش مصنوعی: خداوند هر کسی را که بخواهد، عذاب می‌کند و همچنین هر کس را که بخواهد، می‌بخشد و پاداش می‌دهد.
هم توانا باشد او بر کلّ شیء
بر عذاب و عفو قادر پی به پی
هوش مصنوعی: او قادر است بر هر چیزی، هم بر عذاب و هم بر بخشش، و این قدرت او دائمی و مستمر است.
ای رسول مستطاب اندوهناک
می مباش از کفر ارباب هلاک
هوش مصنوعی: ای پیامبر بزرگوار، اندوهگین نباش از کفر و بی‌باوری کسانی که به هلاکت و نابودی خواهند رسید.
کز عناد ت میشتابند آن کسان
سوی کفر و هست دینشان بر لسان
هوش مصنوعی: به خاطر لجاجت و سرسختی‌ات، افرادی به سمت کفر و بی‌دینی می‌روند، در حالی که حرف‌هایشان حاکی از دینداری است.
بر زبان گفتند امَنَّا و هیچ
نیستشان ایمان به قلب اندر بسیج
هوش مصنوعی: آنها با زبان گفتند که ایمان آوردیم، اما در دلشان هیچ باوری وجود ندارد و دلشان مملو از نفاق است.
وز کسانی هم که هستند از یهود
منکر اسلام و دینند از جحود
هوش مصنوعی: بعضی از افرادی که از یهودیت هستند، با انکار اسلام و دین، به نادانی و کفر خود ادامه می‌دهند.
بشنوند از بهر تکذیب تو حرف
از دروغی تا مگر بندند طرف
هوش مصنوعی: برخی برای رد کردن صحبت‌هایت درباره تو داستان‌هایی دروغین را بیان می‌کنند تا شاید بتوانند به نوعی تو را ساکت کنند.
بشنوند از تو کلامی با فروغ
تا بر او پیرایه بندند از دروغ
هوش مصنوعی: شما کلامی پر از نور و روشنایی بگویید تا دیگران بتوانند بر آن چیزی زیبا و جذاب بیفزایند و از دروغ دور بمانند.
آنچه تو ناگفته باشی پس به سهل
نسبتش بر تو دهند از کفر و جهل
هوش مصنوعی: هر چیزی که تو درباره آن سکوت کنی، دیگران به راحتی می‌توانند آن را به تو نسبت دهند، حتی اگر از کفر و نادانی باشد.
لِلْکِذْب باشند سَماعُون چنین
باز سَماعُون لِقَومٍ اخَرِینَ
هوش مصنوعی: این افراد فقط به سخنان دروغ گوش می‌دهند و همچنان به شنیدن از دیگران ادامه می‌دهند.
یعنی آنچه بشنوند از تو همان
بازگو سازند بهر دیگران
هوش مصنوعی: آنچه از تو می‌شنوند، همان را برای دیگران بازگو می‌کنند.
نامدستند آن جماعت پیش تو
هستشان از دور نفی از کیش تو
هوش مصنوعی: آن گروه به نزد تو نیامدند، اما از دور به خاطر اعتقادشان از تو دوری می‌کنند.
میدهند از میل تغییر کلام
بعد از آنکه وضع شد در هر مقام
هوش مصنوعی: بعد از اینکه هر چیزی در جای خود مشخص شد، معمولاً به خاطر تمایل به تغییر، تغییراتی در نوع بیان یا صحبت ایجاد می‌شود.
وآن بُد از تورات در رجم زناء
که یهود از وی نمودندی اِباء
هوش مصنوعی: در قانون تورات، مجازات زنا سنگسار است و یهودیان به این حکم اعتنا نمی‌کردند و از آن سرپیچی می‌کردند.
بودشان دعوی که در تورات نیست
حکم رجم این بل به موسی افتری است
هوش مصنوعی: آنها ادعا می‌کنند که حکم رجم در تورات نیست و این حکم را به موسی نسبت داده‌اند.
تازیانه تا چهل باید زدن
زانی و زانیه را در انجمن
هوش مصنوعی: معنی این عبارت به این شکل است که برای تنبیه کردن افراد خیانتکار در حضور جمع، باید حداکثر تا چهل ضربه تنبیه شوند. این بیان به نحوی به مجازات اجتماعی برای رفتارهای نادرست اشاره دارد.
زآنکه بر تفصیل شایع گشته بود
این عمل مابین اشراف یهود
هوش مصنوعی: به خاطر اینکه این عمل در میان اشراف یهود به طور گسترده‌ای رواج پیدا کرده بود.
شد زنائی اندر اشراف یهود
گفتگو در حکم آن بسیار بود
هوش مصنوعی: در میان اشراف یهود، بحث و گفتگویی در مورد حکم آن مسئله به شدت در جریان بود.
پس ز خیبر بر یهود یثرب آن
عرضه کردند از پی نظم و نشان
هوش مصنوعی: پس از فتح خیبر، آن غنایم و سرزمین‌ها را به یهودیان یثرب نشان دادند تا آنها نظمی و نشانی از این وقایع را دریافت کنند.
تا بِپُرسند از رسول معتمد
که چه باشد حکم آن از رجم و حد
هوش مصنوعی: به کسانی که به پیامبر مورد اعتماد مراجعه می‌کنند، می‌گویند تا درباره حکم سنگسار و مجازات‌ها بپرسند.
مصطفی(ص) بر رجم فرمان داد زود
شد پدید انکار این حکم از یهود
هوش مصنوعی: حضرت محمد(ص) فرمان داد که سنگساری صورت گیرد و به سرعت انکار این حکم از سوی یهودیان نمایان شد.
که نباشد حکم رجم اندر کتاب
گفت ز امر حق ، رسول مستطاب
هوش مصنوعی: حکم سنگسار در کتاب الهی وجود ندارد، پیامبر خدا (ص) نیز به این موضوع اشاره کرده است.
کاندر این معنی به ابن صوریا
کوست دانا بر کتاب اندر شما
هوش مصنوعی: در این موضوع، آیا کسی مانند ابن صوریا وجود دارد که به دانایی و دانش خود در کتاب‌های شما آشنا باشد؟
میکنیم این امر خواهید ار رجوع
تا نماند اختلاف اندر وقوع
هوش مصنوعی: ما این کار را انجام می‌دهیم، اگر به ما بازگردید تا هیچ گونه اختلافی در وقوع مسئله باقی نماند.
پس بگفتند آنچه او گوید بجاست
واقف از تورات و حکم مامضی است
هوش مصنوعی: پس گفتند آنچه او می‌گوید درست است و او به علم قوانین و احکام گذشته آگاه است.
حاضر آمد گفت پس پیغمبرش
آنکه داری بر خدایی باورش
هوش مصنوعی: حاضر آمد و گفت، پس پیامبرش، کسی که به خدایی که داری، ایمان واقعی دارد.
حاضر آور کز تو پرسم یک سخن
صدق آن گویی اگر دانی به من
هوش مصنوعی: بیا و حرفی بزن که از تو بپرسم. اگر می‌دانی، راستش را به من بگو.
هست در تورات و ز آن نبود شکی
بهر آن کش نیست در دین مسلکی
هوش مصنوعی: در تورات اشاره‌ای به این موضوع وجود دارد و تردیدی در آن نیست، زیرا کسانی که در دین خود پایبند نیستند، این حقیقت را درک نمی‌کنند.
گفت چون شد که یهودا ن را اِباء
می نمایند از تجاهل در زناء
هوش مصنوعی: چرا یهودیان از نشان دادن نارضایتی خود نسبت به بی‌مبالاتی در زناکاری خودداری می‌کنند؟
گفت بهر آنکه ز اشراف یهود
این عمل سر زد نشد حکمی که بود
هوش مصنوعی: به این دلیل که این عمل توسط اشراف یهود انجام شد، حکمی که انتظار می‌رفت صادر نشد.
داشتند از خوف یا از رشوتی
مکتتم از بهر پاس حرمتی
هوش مصنوعی: از ترس یا به خاطر دریافت پول، مرا در جایی پنهان کردند تا حرمت را حفظ کنند.
تا زنائی ز ابن عم ّ پادشاه
شد عیان هم گشت پامال آن گناه
هوش مصنوعی: پس از آنکه رابطه‌ای نامشروع با پسرعمو پادشاه فاش شد، آن گناه به وضوح آشکار گردید و عواقب آن نیز دامن‌گیر شد.
عذری آمد پس اواسط را به دست
کز چه پوشید ار که آن حکم حق است
هوش مصنوعی: یک دلیل و توجیهی به میان آمد که باعث شد تا وسط کار، فردی را به دلیل پوشش خاصش مورد قضاوت قرار دهند، چرا که این اقدام در نهایت بر اساس حکم حق و انصاف صورت گرفته است.
از چه بر ما منحصر شد حکم حق
بر اعالی نیست این نظم و نسق
هوش مصنوعی: چرا حکم حق بر برترها منع شده و این نظم و ترتیب تنها به ما اختصاص یافته است؟
تا نگردد ابن عم ّ شاه رجم
بعد از این در ما ندارد راه، رجم
هوش مصنوعی: تا زمانی که پسر عموئ شاه نتواند به ما نزدیک شود، اینجا جایی برای او وجود ندارد.
پس بپوشیدیم آن حکم از کتاب
رجم بر حد شد مبد ّل در عِقاب
هوش مصنوعی: پس ما آن حکم سنگسار را که در کتاب آمده بود پنهان کردیم و آن را در عذاب تغییر دادیم.
تا که باشد عام حکم اندر حصول
بر کسی عذری نباشد در قبول
هوش مصنوعی: هرگاه حکم عمومی بر شخصی برقرار شود، در پذیرش آن عذری وجود نخواهد داشت.
آمد این آیت که تحریف کلام
مینمایند این جماعت از مقام
هوش مصنوعی: این آیه به ما می‌گوید که گروهی از مردم کلام خداوند را تحریف می‌کنند و از مقام و حقیقت آن دور می‌شوند.
این چنین گویند گر داده شوید
حکم ز او بر جَلد و تحمیم از امید
هوش مصنوعی: اگر به شما حکمی داده شود، باید با سرعت و جدیت به آن عمل کنید و از امید خود دست نکشید.
پس بگیرید و به فعل آرید آن
ور نماید حکم رجم آن بی گمان
هوش مصنوعی: پس باید اقدام کنید و آنچه را که لازم است به انجام برسانید. بدون شک دستور سنگسار در اینجا اجرا خواهد شد.
پس نمایید از قبول آن حذر
زآنکه ندهد بر مراد ما ثمر
هوش مصنوعی: از پذیرش آن پرهیز کنید، زیرا به خواسته‌های ما نتیجه‌ای نخواهد داد.
خواهد ار حق فتنه ای از بهر کس
فتنه می باشد عقوبت هر نَفَس
هوش مصنوعی: هرگاه خدا بخواهد که برای کسی فتنه‌ای به وجود آورد، هر نفس او عواقب خاصی خواهد داشت.
پس بنتوانی شدن مالک به کار
بهر او چیزی ز حق در رفع ضار
هوش مصنوعی: اگر نتوانی مالک کاری شوی، پس برای او هیچ چیزی از حق در رفع ضرر نخواهد بود.
یعنی ار خواهد عقوبت بر کس او
تو نهای قادر به دفعش یک تسو
هوش مصنوعی: اگر خدا بخواهد که مجازاتی بر فردی نازل کند، تو هیچ‌گاه توانایی جلوگیری از آن را نخواهی داشت.
چون زمام اختیار اندر امور
نیست بر دست تو از نزدیک و دور
هوش مصنوعی: وقتی که کنترل و مدیریت کارها در دستان تو نیست، نه از نزدیک و نه از دور، نمی‌توانی بر آن تأثیر بگذاری.
هر چه او خواهد شود از بیش و کم
از اراده و علم و اسرار قدم
هوش مصنوعی: هر چیزی که او بخواهد، چه زیاد و چه کم، به تحقق می‌پیوندد و این به خاطر علم و اراده و رازهای وجود اوست.
نقشها بر پرده زد نقاش غیب
نقش کی داند رموز حُسن و عیب
هوش مصنوعی: نقاشی که از عالم غیب می‌آید، طرح‌های زیبا بر پرده می‌کشد، اما هیچ کس نمی‌داند رازهای زیبایی و نواقص چیست.
تا تواند داد تغییری به رنگ
یا کند با کلک آن نقاش جنگ
هوش مصنوعی: تا زمانی که قادر باشد، می‌تواند رنگی را تغییر دهد یا با ترفند خود، نقاش جنگ را به چالش بکشد.
آن کسان را هیچ علام الغیوب
مینخواهد تا شود طاهر قلوب
هوش مصنوعی: افراد پاک و نیکو، نیازی به علم غیب و دانستن امور پنهان ندارند تا دل‌هایشان پاک و خالص شود.
پاکی دل چون نخواهند از هلاک
هم نخواهد حق بر ایشان قلب پاک
هوش مصنوعی: وقتی دل‌ها پاک باشد و از گناه و هلاکت دوری کنند، خداوند نیز بر آن‌ها رحمت نخواهد کرد و بر پاکی قلب آنان توجّه نمی‌کند.
هستشان رسوایی ای در این جهان
جزیه و خواری و ترس از مال و جان
هوش مصنوعی: در این دنیا، زندگی آنان پر از رسوایی و ذلت است و همواره در ترس از دست دادن مال و جان به سر می‌برند.
هم مر ایشان راست در دیگر سرای
مر عذابی بس بزرگ از خُبث رای
هوش مصنوعی: در دنیای دیگر، برای آنها که با فکر و نیت بد زندگی کرده‌اند، عذاب بزرگی وجود دارد.