گنجور

۱۲- آیات ۵۰ تا ۵۴

فَانْظُرْ إِلیٰ آثٰارِ رَحْمَتِ اَللّٰهِ کَیْفَ یُحْیِ اَلْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهٰا إِنَّ ذٰلِکَ لَمُحْیِ اَلْمَوْتیٰ وَ هُوَ عَلیٰ کُلِّ شَیْ‌ءٍ قَدِیرٌ (۵۰) وَ لَئِنْ أَرْسَلْنٰا رِیحاً فَرَأَوْهُ مُصْفَرًّا لَظَلُّوا مِنْ بَعْدِهِ یَکْفُرُونَ (۵۱) فَإِنَّکَ لاٰ تُسْمِعُ اَلْمَوْتیٰ وَ لاٰ تُسْمِعُ اَلصُّمَّ اَلدُّعٰاءَ إِذٰا وَلَّوْا مُدْبِرِینَ (۵۲) وَ مٰا أَنْتَ بِهٰادِ اَلْعُمْیِ عَنْ ضَلاٰلَتِهِمْ إِنْ تُسْمِعُ إِلاّٰ مَنْ یُؤْمِنُ بِآیٰاتِنٰا فَهُمْ مُسْلِمُونَ (۵۳) اَللّٰهُ اَلَّذِی خَلَقَکُمْ مِنْ ضَعْفٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْ بَعْدِ ضَعْفٍ قُوَّةً ثُمَّ جَعَلَ مِنْ بَعْدِ قُوَّةٍ ضَعْفاً وَ شَیْبَةً یَخْلُقُ مٰا یَشٰاءُ وَ هُوَ اَلْعَلِیمُ اَلْقَدِیرُ (۵۴)

پس بنگر بسوی اثرهای رحمت خدا چگونه زنده می‌کند زمین را پس از مردن آن بدرستی که آن زنده کننده مردگانست و او بر هر چیز تواناست (۵۰) و هر آینه اگر فرستادیم بادی را پس دیدند او را از رد گردانیده شده هر آینه گرویدند از پس آن که کفران می‌ورزیدند (۵۱) پس بدرستی که تو نمی‌شنوانی مردگان را و نمی‌شنوانی کران را خواندن چون برگردند پشت‌کنندگان (۵۲) و نیستی تو راه نماینده کوران از گمراهی ایشان نمی‌شنوانی مگر آن را که می‌گرود بآیتهای ما پس ایشانند گردن نهندگان (۵۳) خدا آنست که آفرید شما را از ناتوانی پس گردانید پس از ناتوانی توانایی پس گردانید از پس توانایی ناتوانی و پیری می‌آفریند آنچه را که می‌خواهد و اوست دانای توانا (۵۴)

پس تو بر آثار رحمت های حق
در نگر از چشم فکرت بس ادق
تا چسان سازد زمین را زنده زآن
بعد از آنکه مرده بود اندر خزان
آنکه خاک مرده را بخشد حیات
آورد اشجار و اثمار از نوات
مردگان را هم تواند زنده کرد
بعد موت از زندگی زیبنده کرد
او به هر چیزی است قادر بی خلاف
هم نه اندر قدرتش باشد گزاف
ور که بفرستیم بادی سخت و بد
که به کشت و زرع ایشان بر وزد
کِشته اشان پس شود زرد و تباه
بعد از آن کافر شوند اندر اِله
مردگان را نشنوانی پس تو پند
هم کران را خواندن از صوت بلند
چونکه برگردند از خوانندگان
پشت بر ایشان کنند اندر زمان
تو به کوران می نباشی رهنما
از ضلالتهایشان اندر لقا
جز کسی کآیات ما را مؤمنند
مر تو را منقاد امر و موقنند
مر خدای بر حق است آن کز نخست
خود شما را آفرید از چیز سست
کوست نطفه، داد بعد از ضعف بس
قوّتی از روح، تن را هر نفس
داد بعد از قوّتش ضعفی دگر
پیریی بعد از جوانی در اثر
آفریند هر چه خواهد بی قصور
کوست دانا و توانا بر امور
۱۱- آیات ۴۶ تا ۴۹: وَ مِنْ آیٰاتِهِ أَنْ یُرْسِلَ اَلرِّیٰاحَ مُبَشِّرٰاتٍ وَ لِیُذِیقَکُمْ مِنْ رَحْمَتِهِ وَ لِتَجْرِیَ اَلْفُلْکُ بِأَمْرِهِ وَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ (۴۶) وَ لَقَدْ أَرْسَلْنٰا مِنْ قَبْلِکَ رُسُلاً إِلیٰ قَوْمِهِمْ فَجٰاؤُهُمْ بِالْبَیِّنٰاتِ فَانْتَقَمْنٰا مِنَ اَلَّذِینَ أَجْرَمُوا وَ کٰانَ حَقًّا عَلَیْنٰا نَصْرُ اَلْمُؤْمِنِینَ (۴۷) اَللّٰهُ اَلَّذِی یُرْسِلُ اَلرِّیٰاحَ فَتُثِیرُ سَحٰاباً فَیَبْسُطُهُ فِی اَلسَّمٰاءِ کَیْفَ یَشٰاءُ وَ یَجْعَلُهُ کِسَفاً فَتَرَی اَلْوَدْقَ یَخْرُجُ مِنْ خِلاٰلِهِ فَإِذٰا أَصٰابَ بِهِ مَنْ یَشٰاءُ مِنْ عِبٰادِهِ إِذٰا هُمْ یَسْتَبْشِرُونَ (۴۸) وَ إِنْ کٰانُوا مِنْ قَبْلِ أَنْ یُنَزَّلَ عَلَیْهِمْ مِنْ قَبْلِهِ لَمُبْلِسِینَ (۴۹)۱۳- آیات ۵۵ تا ۶۰: وَ یَوْمَ تَقُومُ اَلسّٰاعَةُ یُقْسِمُ اَلْمُجْرِمُونَ مٰا لَبِثُوا غَیْرَ سٰاعَةٍ کَذٰلِکَ کٰانُوا یُؤْفَکُونَ (۵۵) وَ قٰالَ اَلَّذِینَ أُوتُوا اَلْعِلْمَ وَ اَلْإِیمٰانَ لَقَدْ لَبِثْتُمْ فِی کِتٰابِ اَللّٰهِ إِلیٰ یَوْمِ اَلْبَعْثِ فَهٰذٰا یَوْمُ اَلْبَعْثِ وَ لٰکِنَّکُمْ کُنْتُمْ لاٰ تَعْلَمُونَ (۵۶) فَیَوْمَئِذٍ لاٰ یَنْفَعُ اَلَّذِینَ ظَلَمُوا مَعْذِرَتُهُمْ وَ لاٰ هُمْ یُسْتَعْتَبُونَ (۵۷) وَ لَقَدْ ضَرَبْنٰا لِلنّٰاسِ فِی هٰذَا اَلْقُرْآنِ مِنْ کُلِّ مَثَلٍ وَ لَئِنْ جِئْتَهُمْ بِآیَةٍ لَیَقُولَنَّ اَلَّذِینَ کَفَرُوا إِنْ أَنْتُمْ إِلاّٰ مُبْطِلُونَ (۵۸) کَذٰلِکَ یَطْبَعُ اَللّٰهُ عَلیٰ قُلُوبِ اَلَّذِینَ لاٰ یَعْلَمُونَ (۵۹) فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اَللّٰهِ حَقٌّ وَ لاٰ یَسْتَخِفَّنَّکَ اَلَّذِینَ لاٰ یُوقِنُونَ (۶۰)

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

فَانْظُرْ إِلیٰ آثٰارِ رَحْمَتِ اَللّٰهِ کَیْفَ یُحْیِ اَلْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهٰا إِنَّ ذٰلِکَ لَمُحْیِ اَلْمَوْتیٰ وَ هُوَ عَلیٰ کُلِّ شَیْ‌ءٍ قَدِیرٌ (۵۰) وَ لَئِنْ أَرْسَلْنٰا رِیحاً فَرَأَوْهُ مُصْفَرًّا لَظَلُّوا مِنْ بَعْدِهِ یَکْفُرُونَ (۵۱) فَإِنَّکَ لاٰ تُسْمِعُ اَلْمَوْتیٰ وَ لاٰ تُسْمِعُ اَلصُّمَّ اَلدُّعٰاءَ إِذٰا وَلَّوْا مُدْبِرِینَ (۵۲) وَ مٰا أَنْتَ بِهٰادِ اَلْعُمْیِ عَنْ ضَلاٰلَتِهِمْ إِنْ تُسْمِعُ إِلاّٰ مَنْ یُؤْمِنُ بِآیٰاتِنٰا فَهُمْ مُسْلِمُونَ (۵۳) اَللّٰهُ اَلَّذِی خَلَقَکُمْ مِنْ ضَعْفٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْ بَعْدِ ضَعْفٍ قُوَّةً ثُمَّ جَعَلَ مِنْ بَعْدِ قُوَّةٍ ضَعْفاً وَ شَیْبَةً یَخْلُقُ مٰا یَشٰاءُ وَ هُوَ اَلْعَلِیمُ اَلْقَدِیرُ (۵۴)
هوش مصنوعی: به آثار رحمت خداوند نظر کن که چگونه الأرض را پس از مرگش زنده می‌کند. بی‌تردید، این عمل زنده کردن مردگان است و او بر هر چیزی تواناست. اگر ما بادی بفرستیم و آنها رنگ زردی به خود بگیرند، پس از آن هم کافر خواهند شد. تو نمی‌توانی آواز مردگان را بشنوی و نیز صمّ بدان دعوت را در هنگامی که رو برگردانند، نمی‌شنوند. تو نمی‌توانی آن‌های کور را از گمراهی‌شان هدایت کنی؛ تو فقط می‌توانی به کسانی که به آیات ما ایمان دارند، گوشزد کنی و آنها تسلیم خواهند شد. خداوند کسی است که شما را از ضعف آفرید، سپس بعد از ضعف به شما قدرت بخشید و سپس بعد از قدرت دوباره شما را ضعیف و خاکستری می‌کند. او هر چه بخواهد خلق می‌کند و او عالم و تواناست.
پس بنگر بسوی اثرهای رحمت خدا چگونه زنده می‌کند زمین را پس از مردن آن بدرستی که آن زنده کننده مردگانست و او بر هر چیز تواناست (۵۰) و هر آینه اگر فرستادیم بادی را پس دیدند او را از رد گردانیده شده هر آینه گرویدند از پس آن که کفران می‌ورزیدند (۵۱) پس بدرستی که تو نمی‌شنوانی مردگان را و نمی‌شنوانی کران را خواندن چون برگردند پشت‌کنندگان (۵۲) و نیستی تو راه نماینده کوران از گمراهی ایشان نمی‌شنوانی مگر آن را که می‌گرود بآیتهای ما پس ایشانند گردن نهندگان (۵۳) خدا آنست که آفرید شما را از ناتوانی پس گردانید پس از ناتوانی توانایی پس گردانید از پس توانایی ناتوانی و پیری می‌آفریند آنچه را که می‌خواهد و اوست دانای توانا (۵۴)
هوش مصنوعی: به آثار رحمت خدا نگاه کن که چگونه زمین را پس از مرگش زنده می‌کند. او زندگانی‌بخش مردگان است و بر هر چیزی تواناست. اگر بادی بفرستیم تا آن را ببیند، پس از آن، کسانی که کافر بودند، به آن ایمان خواهند آورد. به درستی که تو نمی‌توانی مردگان را بشنوی و نمی‌توانی کران را به هنگام خواندن، بشنوی چون که به عقب برگردند. تو نمی‌توانی کوران را از گمراهی‌شان هدایت کنی، مگر آن کسانی که به نشانه‌های ما ایمان می‌آورند و تسلیم می‌شوند. خداوند شما را از ناتوانی آفرید و پس از آن به شما توانایی داد و دوباره شما را از توانایی به ناتوانی و پیری باز می‌گرداند. اوست که هر آنچه بخواهد خلق می‌کند و دانا و تواناست.
پس تو بر آثار رحمت های حق
در نگر از چشم فکرت بس ادق
هوش مصنوعی: به نشانه‌های رحمت‌های خداوند نگاه کن و با دقت و تأمل به آنها توجه کن.
تا چسان سازد زمین را زنده زآن
بعد از آنکه مرده بود اندر خزان
هوش مصنوعی: چطور زمین می‌تواند بعد از آنکه در پاییز مرده و خفته بود، دوباره زنده شود؟
آنکه خاک مرده را بخشد حیات
آورد اشجار و اثمار از نوات
هوش مصنوعی: کسی که به خاک مرده زندگی می‌بخشد، درختان و میوه‌ها را از او به وجود می‌آورد.
مردگان را هم تواند زنده کرد
بعد موت از زندگی زیبنده کرد
هوش مصنوعی: می‌تواند مردگان را پس از مرگ زنده کند و زندگی را برای آنها زیبا و دلنشین گرداند.
او به هر چیزی است قادر بی خلاف
هم نه اندر قدرتش باشد گزاف
هوش مصنوعی: او به هر چیزی قادر است و در این قدرت هیچ چیزی بی‌مورد و بی‌فایده نیست.
ور که بفرستیم بادی سخت و بد
که به کشت و زرع ایشان بر وزد
هوش مصنوعی: اگر بادی شدید و نامناسب بفرستیم که به کشت و زرع آن‌ها آسیب برساند.
کِشته اشان پس شود زرد و تباه
بعد از آن کافر شوند اندر اِله
هوش مصنوعی: سبزه‌هایشان بعد از مدتی زرد و خراب می‌شود و پس از آن به کافرانی تبدیل می‌شوند که از خداوند رویگردانند.
مردگان را نشنوانی پس تو پند
هم کران را خواندن از صوت بلند
هوش مصنوعی: مرده‌ها را که نمی‌توانی بشنوی، پس چه فایده دارد که به افراد نادان نیز مسائلی را بگویی که آنها قادر به درک آن نیستند؟
چونکه برگردند از خوانندگان
پشت بر ایشان کنند اندر زمان
هوش مصنوعی: وقتی که خوانندگان از مسیر خود بازگردند، در زمان به آنها پشت می‌کنند.
تو به کوران می نباشی رهنما
از ضلالتهایشان اندر لقا
هوش مصنوعی: تو در میان نابینایان راهنمایی نخواهی بود، زیرا آنها در گمراهی‌های خود به هم نمی‌رسند.
جز کسی کآیات ما را مؤمنند
مر تو را منقاد امر و موقنند
هوش مصنوعی: تنها کسانی به آیات ما ایمان دارند که به دستورات تو تسلیم شده و یقین دارند.
مر خدای بر حق است آن کز نخست
خود شما را آفرید از چیز سست
هوش مصنوعی: خدای حقیقی، کسی است که از ابتدای وجودتان شما را از چیزهای ضعیف و ناچیز خلق کرده است.
کوست نطفه، داد بعد از ضعف بس
قوّتی از روح، تن را هر نفس
هوش مصنوعی: این بیت به معنای این است که وجود انسان از نطفه‌ای آغاز می‌شود و با وجود ضعف‌های جسمی، روح و قدرتی در او وجود دارد که به او امکان رشد و قوی‌تر شدن را می‌دهد. هر لحظه‌ای که از زندگی می‌گذرد، آن روح باعث می‌شود که بدن توانایی بیشتری پیدا کند و قدرتی در او نهفته است.
داد بعد از قوّتش ضعفی دگر
پیریی بعد از جوانی در اثر
هوش مصنوعی: بعد از قوی بودن، ضعف و ناتوانی به سراغ انسان می‌آید، همان‌طور که پیری پس از جوانی به وجود می‌آید.
آفریند هر چه خواهد بی قصور
کوست دانا و توانا بر امور
هوش مصنوعی: هر چه که بخواهد، به بهترین شکل خلق می‌کند، زیرا او دانا و تواناست و بر همه کارها تسلط دارد.