گنجور

۱۳- آیات ۵۵ تا ۶۰

وَ یَوْمَ تَقُومُ اَلسّٰاعَةُ یُقْسِمُ اَلْمُجْرِمُونَ مٰا لَبِثُوا غَیْرَ سٰاعَةٍ کَذٰلِکَ کٰانُوا یُؤْفَکُونَ (۵۵) وَ قٰالَ اَلَّذِینَ أُوتُوا اَلْعِلْمَ وَ اَلْإِیمٰانَ لَقَدْ لَبِثْتُمْ فِی کِتٰابِ اَللّٰهِ إِلیٰ یَوْمِ اَلْبَعْثِ فَهٰذٰا یَوْمُ اَلْبَعْثِ وَ لٰکِنَّکُمْ کُنْتُمْ لاٰ تَعْلَمُونَ (۵۶) فَیَوْمَئِذٍ لاٰ یَنْفَعُ اَلَّذِینَ ظَلَمُوا مَعْذِرَتُهُمْ وَ لاٰ هُمْ یُسْتَعْتَبُونَ (۵۷) وَ لَقَدْ ضَرَبْنٰا لِلنّٰاسِ فِی هٰذَا اَلْقُرْآنِ مِنْ کُلِّ مَثَلٍ وَ لَئِنْ جِئْتَهُمْ بِآیَةٍ لَیَقُولَنَّ اَلَّذِینَ کَفَرُوا إِنْ أَنْتُمْ إِلاّٰ مُبْطِلُونَ (۵۸) کَذٰلِکَ یَطْبَعُ اَللّٰهُ عَلیٰ قُلُوبِ اَلَّذِینَ لاٰ یَعْلَمُونَ (۵۹) فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اَللّٰهِ حَقٌّ وَ لاٰ یَسْتَخِفَّنَّکَ اَلَّذِینَ لاٰ یُوقِنُونَ (۶۰)

و روزی که قایم می‌شود قیامت سوگند می‌خورند گنهکاران که درنگ نکردند جز یک ساعت همچنین بودند که برگردانیده می‌شدند (۵۵) و گفتند آنان که داده شدند دانش و ایمان را بتحقیق که درنگ کردید در کتاب خدا تا روز رستخیز پس اینست روز رستخیز و لیکن شما بودید که نمی‌دانستید (۵۶) پس روزی چنین سود نکند آنان که ستم کردند عذرخواهی ایشان و نه ایشان خوانده می‌شوند بآنچه عتاب زایل کند (۵۷) و بدرستی که زدیم برای مردم در این قرآن از هر مثلی و اگر آوری ایشان را آیتی هر آینه گویند آنان که کافر شدند نیستید شما جز باطل‌کیشان (۵۸) همچنین مهر می‌نهد خدا بر دلهای آنان که نمی‌دانند (۵۹) پس صبر کن بدرستی که وعده خدا حق است و نباید که از جای در آورند ترا آنان که یقین نمی‌کنند (۶۰)

« در بیان حال قیامت »

گردد آن روزی که برپا رستخیز
می خورد سوگند مجرم بی تمیز
اینکه ما را غیر یک ساعت درنگ
می نبود اندر جهان پر شرنگ
بازگردانیده باشند این چنین
از طریق صدق بر کذب مبین
وآن کسان گویند کآزاده شدند
علم و ایمان را ز حق داده شدند
که شما را بد درنگ اندر جهان
آنچه بود اندر کتاب االله آن
هست یعنی مدت لبث شما
ثبت اندر لوح محفوظ خدا
تا به روز بعث و آن روز است این
می ندانستید لیک آن را چنین
عذرهاشان سود پس ندهد کنون
آن ستمکاران ولَایستَعتَبون
تا بجویید اعنی آن چیز از حساب
که کند ز ایشان ازاِله مر عتاب
ما در این قرآن زدیم از بهر ناس
از مثل هر چیز دارند ار سپاس
ای محمّد(ص) آری ار هر آیتی
منکران را در مقام دعوتی
پس بگویند اهل کفر اندر فسون
از عناد إنْ أنتُم إلَّا مبطِلُون
حق تعالی مهر بنهاد این چنین
بر قلوب آنکه نادانند زین
صبر کن پس إنَّ وعد االلهِ حق
تا ندارندت به خفّت یا غلق
ره نیابد در تو یعنی تا فتور
از شرور بی یقینان در نشور
یا که انکار یهودت بر شتاب
ناورد تا بهرشان خواهی عذاب

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

وَ یَوْمَ تَقُومُ اَلسّٰاعَةُ یُقْسِمُ اَلْمُجْرِمُونَ مٰا لَبِثُوا غَیْرَ سٰاعَةٍ کَذٰلِکَ کٰانُوا یُؤْفَکُونَ (۵۵) وَ قٰالَ اَلَّذِینَ أُوتُوا اَلْعِلْمَ وَ اَلْإِیمٰانَ لَقَدْ لَبِثْتُمْ فِی کِتٰابِ اَللّٰهِ إِلیٰ یَوْمِ اَلْبَعْثِ فَهٰذٰا یَوْمُ اَلْبَعْثِ وَ لٰکِنَّکُمْ کُنْتُمْ لاٰ تَعْلَمُونَ (۵۶) فَیَوْمَئِذٍ لاٰ یَنْفَعُ اَلَّذِینَ ظَلَمُوا مَعْذِرَتُهُمْ وَ لاٰ هُمْ یُسْتَعْتَبُونَ (۵۷) وَ لَقَدْ ضَرَبْنٰا لِلنّٰاسِ فِی هٰذَا اَلْقُرْآنِ مِنْ کُلِّ مَثَلٍ وَ لَئِنْ جِئْتَهُمْ بِآیَةٍ لَیَقُولَنَّ اَلَّذِینَ کَفَرُوا إِنْ أَنْتُمْ إِلاّٰ مُبْطِلُونَ (۵۸) کَذٰلِکَ یَطْبَعُ اَللّٰهُ عَلیٰ قُلُوبِ اَلَّذِینَ لاٰ یَعْلَمُونَ (۵۹) فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اَللّٰهِ حَقٌّ وَ لاٰ یَسْتَخِفَّنَّکَ اَلَّذِینَ لاٰ یُوقِنُونَ (۶۰)
هوش مصنوعی: در روز قیامت، مجرمان قسم می‌خورند که جز مدت یک ساعت در این دنیا نزیسته‌اند، زیرا این‌گونه بوده‌اند که به دور از حقیقت بوده‌اند. کسانی که علم و ایمان دارند می‌گویند: شما در کتاب خدا تا روز قیامت ماندید و این همان روز قیامت است، اما شما از آن بی‌خبر بودید. در آن روز، هیچ‌یک از ظالمان عذرشان سودی نمی‌بخشد و نخواهند توانست از عذاب الهی خود را نجات دهند. ما برای مردم در این قرآن از هر مثالی زده‌ایم و اگر نشانه‌ای بیاوری، کافران خواهند گفت که شما جز دروغ‌گویان نیستید. این‌گونه خداوند بر دل‌های کسانی که نمی‌دانند مُهر می‌زند. پس صبر کن، زیرا وعده خدا حق است و نباید تو را کسانی که یقین ندارند، کم‌ اهمیت جلوه دهند.
و روزی که قایم می‌شود قیامت سوگند می‌خورند گنهکاران که درنگ نکردند جز یک ساعت همچنین بودند که برگردانیده می‌شدند (۵۵) و گفتند آنان که داده شدند دانش و ایمان را بتحقیق که درنگ کردید در کتاب خدا تا روز رستخیز پس اینست روز رستخیز و لیکن شما بودید که نمی‌دانستید (۵۶) پس روزی چنین سود نکند آنان که ستم کردند عذرخواهی ایشان و نه ایشان خوانده می‌شوند بآنچه عتاب زایل کند (۵۷) و بدرستی که زدیم برای مردم در این قرآن از هر مثلی و اگر آوری ایشان را آیتی هر آینه گویند آنان که کافر شدند نیستید شما جز باطل‌کیشان (۵۸) همچنین مهر می‌نهد خدا بر دلهای آنان که نمی‌دانند (۵۹) پس صبر کن بدرستی که وعده خدا حق است و نباید که از جای در آورند ترا آنان که یقین نمی‌کنند (۶۰)
هوش مصنوعی: روزی که قیامت برپا می‌شود، گنهکاران سوگند می‌خورند که فقط یک ساعت درنگ کردند، در حالی که اگر به گذشته برمی‌گشتند، دوباره همین کار را می‌کردند. کسانی که علم و ایمان دارند، به آنها می‌گویند که چرا در کتاب خدا تا روز رستخیز درنگ کردید؛ و این روز در واقع، روز رستخیز است، در حالی که شما نمی‌دانستید. در آن روز عذرخواهی گنهکاران سودی نخواهد داشت و آنها نمی‌توانند به چیزی استناد کنند که از عذاب‌شان بکاهد. خداوند در قرآن برای مردم از هر مثالی سخن گفته و اگر نشانه‌ای به آنها داده شود، کافران می‌گویند که اینها فقط باطل است. اینگونه خداوند بر دل‌های کسانی که علم ندارند، مهر می‌زند. بنابراین، صبر کن زیرا وعده خدا حق است و کسانی که یقین ندارند، نباید تو را از مسیرت منحرف کنند.
« در بیان حال قیامت »
هوش مصنوعی: «در توصیف اوضاع قیامت»
گردد آن روزی که برپا رستخیز
می خورد سوگند مجرم بی تمیز
هوش مصنوعی: روزی خواهد آمد که قیام و زنده شدن مردگان به وقوع خواهد پیوست و در آن روز، سوگند مجرمان بی‌اعتنا خواهد بود.
اینکه ما را غیر یک ساعت درنگ
می نبود اندر جهان پر شرنگ
هوش مصنوعی: ما تنها یک لحظه درنگ می‌کنیم و در غیر این صورت، در دنیای پر از تلخی و غم زندگی نمی‌کنیم.
بازگردانیده باشند این چنین
از طریق صدق بر کذب مبین
هوش مصنوعی: این افراد ممکن است از راه راست و حقیقت به سمت دروغ و نادرستی منحرف شده باشند.
وآن کسان گویند کآزاده شدند
علم و ایمان را ز حق داده شدند
هوش مصنوعی: آنان می‌گویند که از قید و بند رهایی یافته‌اند و علم و ایمان را از جانب حق دریافت کرده‌اند.
که شما را بد درنگ اندر جهان
آنچه بود اندر کتاب االله آن
هوش مصنوعی: در این دنیا، آنچه که درباره‌ی شما نوشته شده و در کتاب خدا آمده، را باید بپذیرید.
هست یعنی مدت لبث شما
ثبت اندر لوح محفوظ خدا
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که مدت زمانی که شما در این دنیا هستید، در علم الهی ثبت شده و در لوح محفوظ نگهداری می‌شود.
تا به روز بعث و آن روز است این
می ندانستید لیک آن را چنین
هوش مصنوعی: تا روزی که برانگیخته خواهید شد، این نوشیدن را نمی‌دانستید اما اینگونه است.
عذرهاشان سود پس ندهد کنون
آن ستمکاران ولَایستَعتَبون
هوش مصنوعی: به زودی دیگر بهانه‌های آن ظالم‌ها کارساز نخواهد بود و دیگر نمی‌توانند از خود دفاعی کنند.
تا بجویید اعنی آن چیز از حساب
که کند ز ایشان ازاِله مر عتاب
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که باید به دنبال چیزی باشید که از نظر حساب و کتاب، به شما آگاهی می‌دهد و شما را از رنج و عتابی که ممکن است از سوی معشوق یا کسی دیگر بر شما وارد شود، محافظت کند. در حقیقت، جست‌وجو برای درک و فهم عمیق‌تر، می‌تواند شما را از مشکلات و انتقادات دور نگه دارد.
ما در این قرآن زدیم از بهر ناس
از مثل هر چیز دارند ار سپاس
هوش مصنوعی: ما در این قرآن، به خاطر مردم، از هر چیزی مثال زدیم، اگر از آن‌ها قدردانی کنند.
ای محمّد(ص) آری ار هر آیتی
منکران را در مقام دعوتی
هوش مصنوعی: ای پیامبر محمد (ص)، اگرچه در دعوت و تبلیغ، مخالفانی وجود دارند که به آیات تو باور ندارند، اما تو همچنان به رسالت خود ادامه بده.
پس بگویند اهل کفر اندر فسون
از عناد إنْ أنتُم إلَّا مبطِلُون
هوش مصنوعی: پس کسانی که به کفر گراییده‌اند، به خاطر دشمنی و عنادشان می‌گویند: «شما جز دروغ نمی‌گویید.»
حق تعالی مهر بنهاد این چنین
بر قلوب آنکه نادانند زین
هوش مصنوعی: خداوند به دل‌های افرادی که نادان هستند این‌گونه مهر و محبت قرار داده است.
صبر کن پس إنَّ وعد االلهِ حق
تا ندارندت به خفّت یا غلق
هوش مصنوعی: صبر کن زیرا وعده خداوند حتمی و درست است، تا زمانی که تو را دچار ذلت یا افسردگی نکنند.
ره نیابد در تو یعنی تا فتور
از شرور بی یقینان در نشور
هوش مصنوعی: در تو نمی‌توان به مسیر درست دست یافت، زیرا ناپایداری از شر کسانی که در باورهایشان مطمئن نیستند، وجود دارد.
یا که انکار یهودت بر شتاب
ناورد تا بهرشان خواهی عذاب
هوش مصنوعی: اگر به سرعت بر انکار یهودی خود توجه نکنی، ممکن است برایشان عذاب و مکافات بیاوری.