برگردان به زبان ساده
وَ لِیَعْلَمَ اَلَّذِینَ نٰافَقُوا وَ قِیلَ لَهُمْ تَعٰالَوْا قٰاتِلُوا فِی سَبِیلِ اَللّٰهِ أَوِ اِدْفَعُوا قٰالُوا لَوْ نَعْلَمُ قِتٰالاً لاَتَّبَعْنٰاکُمْ هُمْ لِلْکُفْرِ یَوْمَئِذٍ أَقْرَبُ مِنْهُمْ لِلْإِیمٰانِ یَقُولُونَ بِأَفْوٰاهِهِمْ مٰا لَیْسَ فِی قُلُوبِهِمْ وَ اَللّٰهُ أَعْلَمُ بِمٰا یَکْتُمُونَ (۱۶۷) اَلَّذِینَ قٰالُوا لِإِخْوٰانِهِمْ وَ قَعَدُوا لَوْ أَطٰاعُونٰا مٰا قُتِلُوا قُلْ فَادْرَؤُا عَنْ أَنْفُسِکُمُ اَلْمَوْتَ إِنْ کُنْتُمْ صٰادِقِینَ (۱۶۸) وَ لاٰ تَحْسَبَنَّ اَلَّذِینَ قُتِلُوا فِی سَبِیلِ اَللّٰهِ أَمْوٰاتاً بَلْ أَحْیٰاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ (۱۶۹) فَرِحِینَ بِمٰا آتٰاهُمُ اَللّٰهُ مِنْ فَضْلِهِ وَ یَسْتَبْشِرُونَ بِالَّذِینَ لَمْ یَلْحَقُوا بِهِمْ مِنْ خَلْفِهِمْ أَلاّٰ خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لاٰ هُمْ یَحْزَنُونَ (۱۷۰) یَسْتَبْشِرُونَ بِنِعْمَةٍ مِنَ اَللّٰهِ وَ فَضْلٍ وَ أَنَّ اَللّٰهَ لاٰ یُضِیعُ أَجْرَ اَلْمُؤْمِنِینَ (۱۷۱)
هوش مصنوعی: این متن نشان میدهد که افرادی که نفاق ورزیدهاند، وقتی به آنها گفته میشود که برای جهاد در راه خدا بیایند، بهانهجویی کرده و اعلام میکنند که اگر میدانستند جنگی در پیش است، با شما همراه میشدند. این افراد در آن زمان به کفر نزدیکتر از ایمان بودند و در واقع آنچه که در دل دارند با زبان نمیگویند و خداوند به خوبی از مخفیکاریهای آنها آگاه است.
افرادی که به برادران خود گفتند اگر از ما اطاعت میکردند، کشته نمیشدند، باید بدانند که مرگ را از خود دور کنند اگر واقعاً راست میگویند. همچنین نباید تصور کنند کسانی که در راه خدا کشته شدهاند، مردهاند، بلکه آنها نزد پروردگارشان زندهاند و نعمت میگیرند. آنها از فضل خدا خوشحال هستند و به کسانی که هنوز به آنها نپیوستهاند، بشارت میدهند که نه ترسی بر آنهاست و نه غمی خواهند داشت. از نعمتهای خدا و فضل او خوشحالند و میدانند که خداوند اجر مؤمنان را ضایع نخواهد کرد.
و تا بداند آنان را که نفاق کردند و گفته شد مر ایشان را که بیائید کارزار کنید در راه خدا یا دفع کنید گفتند اگر میدانستیم کارزار کردن هر آینه متابعت میکردیم شما را آنها مر کفر را آن روز نزدیکتر بودند از ایشان مر ایمان را میگفتند بدهنهاشان آنچه نیست در دلهاشان و خدا داناتر است بآنچه پوشیده میدارند (۱۶۷) آنکه گفتند مر برادرانشان را و نشستند اگر اطاعت ما میکردند کشته نمیشدند بگو پس دفع کنید از خودهاتان مرگ را اگر هستید راستگویان (۱۶۸) و مپندارید البته آنان را که کشته شدند در راه خدا مردگان بلکه زندگانند نزد پروردگارشان روزی داده میشوند (۱۶۹) شادمانانند بآنچه دادشان خدا از فضل خود و شادمانی میکنند بکسانی که ملحق نشدهاند بایشان از بعد ایشان اینکه نیست خوفی بر ایشان و نه ایشان اندوهناک شوند (۱۷۰) شادمانی میکنند یعنی از خدا و فضلی و بدرستی که خدا ضایع نمیکند مرد گروندگان را (۱۷۱)
هوش مصنوعی: این آیات به وضعیتی اشاره دارند که در آن افرادی که تناقضگویی کردهاند، زمانی که از آنها خواسته میشود برای جهاد در راه خدا بیایند، بهانه میآورند و میگویند اگر میدانستند که جنگ در چه اندازهای مهم است، حتماً شرکت میکردند. آنان در حقیقت بیشتر به کفر نزدیکتر هستند تا به ایمان و آنچه را که در دل دارند، به زبان نمیآورند. خدا از نیتهای پنهان آنها آگاهتر است. همچنین به آنان که میگویند اگر برادرانشان اطاعت میکردند، کشته نمیشدند، پاسخ داده میشود که اگر راستگو هستند، میتوانند مرگ را از خود دور کنند. همچنین به کسانی که در راه خدا کشته شدهاند، اشاره میشود که آنها مرده نیستند بلکه نزد پروردگارشان زندهاند و از فضل او روزی میگیرند. آنها از آنچه خدا به آنها داده شادمانند و نسبت به کسانی که بعداً به آنها ملحق نشدهاند، بیم و اندوهی ندارند. آنها به خاطر نعمتها و فضلهای خدا خوشحالند و به درستی خدا هیچگاه اجر مؤمنان را ضایع نخواهد کرد.
تا بداند کآن دورویان آشکار
گفته شد کآیند چون در کارزار
هوش مصنوعی: تا آنکه بفهمد آن افرادی که به دوشخصیت معروف هستند، به روشنی گفته شد که وقتی در میدان جنگ حاضر میشوند.
یا کنید از دشمنان سدّ ثغور
یا نماییدش ز حد خویش دور
هوش مصنوعی: یا باید از دشمنان در برابر خود دفاع کنید و مانع نفوذ آنها شوید، یا اینکه آنها را به دوری از مرزهای خود وادار کنید.
یعنی اندر راه حق کوشید سخت
یا محمّد(ص) را برون بندید رخت
هوش مصنوعی: در تلاش برای حق، کوششی جدی و سختی داشته باشید تا بتوانید آنگونه که باید، در کارهایتان پیش بروید و به هدفتان برسید.
بعد از آن، کو را به خود دادید راه
باشد این سستی دگر عیب و گناه
هوش مصنوعی: پس از آن، به کسی که به خودتان راه دادید، باید بدانید که این سستی دیگر نقص و خطا نیست.
می بگفتند ار بُدیم آگه ز حال
که کنند آن مشرکین آخر قتال
هوش مصنوعی: میگفتند اگر از حال آنها آگاه بودیم، آخر کار مشرکان به جنگ میکشید.
پیروی کردیم ما هم با شما
در قتال آن جماعت بی خطا
هوش مصنوعی: ما نیز با شما در جنگ آن گروه بیخطا همراهی کردیم.
سوی کفر آن رو ز ایشان اقربند
تا به ایمان گرچه صاحب مذهبند
هوش مصنوعی: کسانی که به بیدینی نزدیکترند، از افرادی هستند که به ظاهر به یک اعتقاد یا مذهب خاص وابستهاند، اما در واقع به حقیقت ایمان نزدیکترند.
بر زبان گویند چیزی را که نیست
هیچشان در قلب و حق داند که چیست
هوش مصنوعی: افرادی میگویند چیزهایی را که در دلشان وجود ندارد و حقیقت را میدانند که چیست.
این نباشد غیر عذری در مهم
حق بود دانا به سِر مکتتم
هوش مصنوعی: فقط عذر و بهانهای وجود ندارد که در موضوع حق باشد، دانا به راز نوشتهام.
آنکه میگفتند با اخوان خود
قاعد و فارغ ز حال نیک و بد
هوش مصنوعی: کسی که میگفتند او در کنار دوستانش بیخیال و بیتوجه به خوبیها و بدیهاست.
بردی از فرمان ما در کارزار
کی شدندی کُشته آن مردان کار
هوش مصنوعی: شما از قدرت ما در میدان جنگ بهره بردید، اما آیا آن مردان دلیر کشته شدند؟
بازگو دارید گر گویید راست
موت را از نفس خود که امر خداست
هوش مصنوعی: اگر کسی به شما بگوید که مرگ حقیقتی است، به یاد داشته باشید که این امر به ارادهٔ خداوند است و نفس شما نیز در این موضوع نقش دارد.
می نپندار آنکه اندر راه حق
کُشته گشتند از عهود ماسبق
هوش مصنوعی: نپندار که آنهایی که در مسیر حقیقت کشته شدند، به خاطر مشکلات و توطئههای گذشته بوده است.
مرده اند ایشان که نزد کردگار
زنده بل باشند و از حق رزق خوار
هوش مصنوعی: آنانی که به خدا نزدیک هستند و روحشان زنده است، در واقع مردهاند، اما کسانی که از حقیقت دورند و به دنبال رزق و معیشت مادیاند، در حقیقت به مرگ نزدیکترند.
شاد و خُرسند از فزونی ها که داد
حق بر ایشان چون بر آن بود اعتماد
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که افراد به خاطر نعمتها و افزایشهایی که خداوند به آنها بخشیده، خوشحال و راضی هستند و این خوشحالی ناشی از اطمینانی است که به وعدههای الهی دارند.
همچنین مستبشر از آل و تبار
که کنند از بعد ایشان کارزار
هوش مصنوعی: این بیت به این معنی است که شخص از نسل و خانوادهاش خوشحال و راضی است و امیدوار است که پس از او نیز فرزندان و نسلهای بعدیاش در راه مبارزه و تلاش ادامه دهند.
گر نه با ایشان به فیضی ملحقند
در قتال مشرکین یار حقند
هوش مصنوعی: اگر با آنها در همراهی و بهرهمندی از فضائل نیستند، ولی در نبرد با کافران، همپیمان حق هستند.
ور به ایشان نوبتی ملحق شوند
همچو ایشان رهن فضل حق شوند
هوش مصنوعی: اگر کسی به جمع آنان بپیوندد، مانند آنها به نعمت و فضل الهی دست مییابد.
بیند ار کس در حضور کردگار
می کنند آل و تبارش کارزار
هوش مصنوعی: اگر کسی در حضور پروردگارش ببیند که خانواده و نژادش در حال نبرد و جدال هستند،
مرحبا گوید خداشان در قتال
شادی او بنگر از ابناء و آل
هوش مصنوعی: خدا به طرفداران و یارانش در جنگ خوش آمد میگوید و به شادی آنها توجه میکند، این شادی در میان فرزندان و خاندانشان نمایان است.
نیستشان از قتل و غارت، ترس و غم
یا که شد از قلزمی یک قطره کم
هوش مصنوعی: این افراد نه از کشتن و چپاول میترسند و نه غم دارند، حتی اگر به اندازه یک قطره هم از سختیها کاسته شود.
او چه غم دارد که دنیا سر به سر
شد ز سیلاب فناء زیر و زبر
هوش مصنوعی: او نگران نیست که دنیا به خاطر طوفان نابودی دچار آشفتگی و بینظمی شده است.
یا چه خوف از آنکه فرزندان او
میشوند از فضل حق مهمان او
هوش مصنوعی: نگران نباش از اینکه فرزندان او از نعمتهای حق بهرهمند میشوند و مهمان او خواهند بود.
میشوند اعنی به فرمان رسول
در ره حق کشته بی نقص و نکول
هوش مصنوعی: افرادی که به دعوت پیامبر پاسخ میدهند، در راه حق با کمال و بدون هیچ نقصی، جان خود را فدای هدف میکنند.
ور که هم مانند چندی در جهان
در معاش است او کفیل آن مهان
هوش مصنوعی: کسی که در زندگی خود با چند نفر در تعامل و معاشرت است، مسئولیت آن بزرگان را بر عهده دارد.
شاد آن کش حق بود یار و ولیّ
وز حقش مرآت جان شد صیقلی
هوش مصنوعی: شخصی که خداوند دوست و سرپرست اوست، به شدت خوشحال است و از وجود او، جانش مانند آینهای صاف و درخشان میشود.
جانش دائم در حریم حق به طوف
چیست او را در دو عالم حزن و خوف
هوش مصنوعی: فردی که همیشه در نزدیکی حقیقت و معنای عمیق زندگی قرار دارد، دلیل ناراحتی و دغدغههای او در این دو جهان چیست؟
شادمان از نعمت و فضل خدا
کآن ندارد در فزونی انتها
هوش مصنوعی: خوشحال از نعمت و بخشش خداوند هستم، زیرا این نعمتها هیچگاه پایان نمییابند.
کی شود در نزد ربّ العالمین
ضایع و نابود اجر مؤمنین
هوش مصنوعی: آیا ممکن است که پاداش مؤمنان در پیشگاه خداوند جهانیان بیاثر و از بین برود؟