گنجور

۳- آیه ۱۳

قَدْ کٰانَ لَکُمْ آیَةٌ فِی فِئَتَیْنِ اِلْتَقَتٰا فِئَةٌ تُقٰاتِلُ فِی سَبِیلِ اَللّٰهِ وَ أُخْریٰ کٰافِرَةٌ یَرَوْنَهُمْ مِثْلَیْهِمْ رَأْیَ اَلْعَیْنِ وَ اَللّٰهُ یُؤَیِّدُ بِنَصْرِهِ مَنْ یَشٰاءُ إِنَّ فِی ذٰلِکَ لَعِبْرَةً لِأُولِی اَلْأَبْصٰارِ (۱۳)

بدرستی که بود مر شما را آیتی در دو گروه که بهمرسیدند گروهی کارزار کردند در راه خدا و دیگری کافر بودند می‌دیدند ایشان را که مانند ایشان دیدن بچشم و خدا تأیید می‌کند بیاری خود آن را که می‌خواهد بدرستی که در آن هر آینه عبرتیست از برای صاحبان خرد (۱۳)

مر شما را آیتی باشد به عین
چون تلاقی شد میان فرقتین
فرقه ای باشند ز اصحاب کبار
در ره حق با عدو در کارزار
فرقۀ دیگر ز کفار قریش
در مقابل با هزاران طبق و طیش
شد چو وقت گیر و دار و غیظ و خشم
اهل دین آمد دو چندانشان به چشم
خویش را دیدند اول بیشتر
بُد یقینشان که بود ز ایشان ظفر
شد چو نوبت مؤمنان بودند بیش
بیشتر دیدندشان یعنی ز خویش
مؤمنان بودند بیش از روی جان
همچنان که بود آمد در عیان
کافران را جان بُد اندک، تن فزون
تن چه باشد پیش عقل ذو فنون
هر دو صف دیدند مغز یکدگر
ماند صورت یافت معنی کرّ و فرّ
دیده باشی یک تن ار شد بیست مرد
بر هزار آیند غالب در نبرد
اهل حق را از خدا تأیید بود
وآن نمود، از قوّت توحید بود
هر که را خواهد خدا نیرو دهد
نصرت آن باشد که بر خلق او دهد
فعلها یعنی به وفق مشیّت است
وین بر ارباب بصیرت عبرت است
یعنی آن کآید کم افزون در نظر
وآن فزون کم پس بود با کم ظفر
بر اولوالابصار این است آیتی
گر که باشد باز چشم عبرتی
۲- آیات ۸ تا ۱۲: رَبَّنٰا لاٰ تُزِغْ قُلُوبَنٰا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنٰا وَ هَبْ لَنٰا مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَةً إِنَّکَ أَنْتَ اَلْوَهّٰابُ (۸) رَبَّنٰا إِنَّکَ جٰامِعُ اَلنّٰاسِ لِیَوْمٍ لاٰ رَیْبَ فِیهِ إِنَّ اَللّٰهَ لاٰ یُخْلِفُ اَلْمِیعٰادَ (۹) إِنَّ اَلَّذِینَ کَفَرُوا لَنْ تُغْنِیَ عَنْهُمْ أَمْوٰالُهُمْ وَ لاٰ أَوْلاٰدُهُمْ مِنَ اَللّٰهِ شَیْئاً وَ أُولٰئِکَ هُمْ وَقُودُ اَلنّٰارِ (۱۰) کَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ وَ اَلَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ کَذَّبُوا بِآیٰاتِنٰا فَأَخَذَهُمُ اَللّٰهُ بِذُنُوبِهِمْ وَ اَللّٰهُ شَدِیدُ اَلْعِقٰابِ (۱۱) قُلْ لِلَّذِینَ کَفَرُوا سَتُغْلَبُونَ وَ تُحْشَرُونَ إِلیٰ جَهَنَّمَ وَ بِئْسَ اَلْمِهٰادُ (۱۲)۴- آیه ۱۴: زُیِّنَ لِلنّٰاسِ حُبُّ اَلشَّهَوٰاتِ مِنَ اَلنِّسٰاءِ وَ اَلْبَنِینَ وَ اَلْقَنٰاطِیرِ اَلْمُقَنْطَرَةِ مِنَ اَلذَّهَبِ وَ اَلْفِضَّةِ وَ اَلْخَیْلِ‌ اَلْمُسَوَّمَةِ وَ اَلْأَنْعٰامِ وَ اَلْحَرْثِ ذٰلِکَ مَتٰاعُ اَلْحَیٰاةِ اَلدُّنْیٰا وَ اَللّٰهُ عِنْدَهُ حُسْنُ اَلْمَآبِ (۱۴)

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

قَدْ کٰانَ لَکُمْ آیَةٌ فِی فِئَتَیْنِ اِلْتَقَتٰا فِئَةٌ تُقٰاتِلُ فِی سَبِیلِ اَللّٰهِ وَ أُخْریٰ کٰافِرَةٌ یَرَوْنَهُمْ مِثْلَیْهِمْ رَأْیَ اَلْعَیْنِ وَ اَللّٰهُ یُؤَیِّدُ بِنَصْرِهِ مَنْ یَشٰاءُ إِنَّ فِی ذٰلِکَ لَعِبْرَةً لِأُولِی اَلْأَبْصٰارِ (۱۳)
هوش مصنوعی: برای شما نشانه‌ای بوده است در دو گروه که به هم برخورد کردند. یک گروه در راه خدا می‌جنگیدند و گروه دیگر کافر بودند. آن‌ها دشمنان خود را دو برابر می‌دیدند، مانند اینکه به چشم خود می‌نگرند. و خدا به هر کس بخواهد، با یاری خود نصرت می‌دهد. در این موضوع برای صاحبان بصیرت عبرتی است.
بدرستی که بود مر شما را آیتی در دو گروه که بهمرسیدند گروهی کارزار کردند در راه خدا و دیگری کافر بودند می‌دیدند ایشان را که مانند ایشان دیدن بچشم و خدا تأیید می‌کند بیاری خود آن را که می‌خواهد بدرستی که در آن هر آینه عبرتیست از برای صاحبان خرد (۱۳)
هوش مصنوعی: به‌راستی برای شما نشانه‌ای در دو گروه وجود دارد که به هم برخورد کردند. گروهی در راه خدا جنگیدند و گروه دیگر کافر بودند. آن‌ها جنگجویان را با چشمان خود می‌دیدند و خداوند به کمک خود از هر کسی که بخواهد حمایت می‌کند. در این واقعیت، بی‌تردید نشانه‌ای برای اندیشمندان وجود دارد.
مر شما را آیتی باشد به عین
چون تلاقی شد میان فرقتین
هوش مصنوعی: شما نشانه‌ای هستید که به وضوح قابل مشاهده است، مانند زمانی که دو فاصله به هم می‌رسند.
فرقه ای باشند ز اصحاب کبار
در ره حق با عدو در کارزار
هوش مصنوعی: گروهی از بزرگترها در مسیر حق وجود دارند که در برابر دشمنان در مبارزه هستند.
فرقۀ دیگر ز کفار قریش
در مقابل با هزاران طبق و طیش
هوش مصنوعی: گروه دیگری از کافران قریش در برابر با هزاران نیروی مختلف و پرشور قرار دارند.
شد چو وقت گیر و دار و غیظ و خشم
اهل دین آمد دو چندانشان به چشم
هوش مصنوعی: زمانی که لحظه‌ی مجازات و خشم از راه می‌رسد، شدت عصبانیت اهل دین بیشتر از قبل به وضوح دیده می‌شود.
خویش را دیدند اول بیشتر
بُد یقینشان که بود ز ایشان ظفر
هوش مصنوعی: آنها ابتدا خود را بیشتر می‌دیدند و با اطمینان می‌گفتند که پیروزی از آنِ خودشان است.
شد چو نوبت مؤمنان بودند بیش
بیشتر دیدندشان یعنی ز خویش
هوش مصنوعی: زمانی که نوبت مؤمنان فرا رسید، آنان بیشتر و بیشتر یکدیگر را مشاهده کردند، به طوری که گویی از خودشان بودند.
مؤمنان بودند بیش از روی جان
همچنان که بود آمد در عیان
هوش مصنوعی: مؤمنان از جان خود هم بیشتر با هم بودند، درست همان‌طور که در معرض دید و مشخص بودند.
کافران را جان بُد اندک، تن فزون
تن چه باشد پیش عقل ذو فنون
هوش مصنوعی: کافران دارای روح کوچک و ناقصی هستند، پس بدنشان زیاد چه فایده‌ای دارد در مقایسه با عقل و دانش؟
هر دو صف دیدند مغز یکدگر
ماند صورت یافت معنی کرّ و فرّ
هوش مصنوعی: هر دو صف یکدیگر را به خوبی شناختند و متوجه شدند که جوهر و حقیقت همدیگر در زیر ظواهر پنهان است و به همین خاطر به عمق معانی و مفاهیم نزدیک شدند.
دیده باشی یک تن ار شد بیست مرد
بر هزار آیند غالب در نبرد
هوش مصنوعی: اگر یک نفر با تمام توان و شجاعت ظاهر شود، می‌تواند به اندازه‌ی بیست مرد قدرتمند عمل کند و در جنگ بر هزاران نفر پیروز شود.
اهل حق را از خدا تأیید بود
وآن نمود، از قوّت توحید بود
هوش مصنوعی: مردم حق با حمایت و کمک خداوند پیشرفت می‌کنند و این پیشرفت نتیجه قدرت ایمان به یگانگی خداست.
هر که را خواهد خدا نیرو دهد
نصرت آن باشد که بر خلق او دهد
هوش مصنوعی: هر کسی که خدا بخواهد به او قدرت و توانایی می‌بخشد، و نشانۀ کمک و یاری او این است که به دیگران خیر و نیکی برساند.
فعلها یعنی به وفق مشیّت است
وین بر ارباب بصیرت عبرت است
هوش مصنوعی: عمل‌ها به گونه‌ای است که با اراده و خواست الهی همخوانی دارد و این موضوع برای صاحبان بینش و آگاهی، پند و عبرتی است.
یعنی آن کآید کم افزون در نظر
وآن فزون کم پس بود با کم ظفر
هوش مصنوعی: یعنی کسی که به نظر کم می‌آید، در حقیقت افزون است، و کسی که زیاد به نظر می‌رسد، ممکن است در واقع کم باشد. پس پیروزی با کسانی است که در ظاهر کمتر به نظر می‌آیند.
بر اولوالابصار این است آیتی
گر که باشد باز چشم عبرتی
هوش مصنوعی: برای کسانی که بینایی دارند، این نشانه‌ای است اگر که چشمانشان به حقیقت باز باشد و عبرتی بگیرند.