گنجور

۲۶- آیات ۷۸ تا ۸۰

وَإِنَّ مِنۡهُمۡ لَفَرِیقࣰا یَلۡوُۥنَ أَلۡسِنَتَهُم بِٱلۡکِتَٰبِ لِتَحۡسَبُوهُ مِنَ ٱلۡکِتَٰبِ وَمَا هُوَ مِنَ ٱلۡکِتَٰبِ وَیَقُولُونَ هُوَ مِنۡ عِندِ ٱللَّهِ وَمَا هُوَ مِنۡ عِندِ ٱللَّهِ وَیَقُولُونَ عَلَی ٱللَّهِ ٱلۡکَذِبَ وَهُمۡ یَعۡلَمُونَ (۷۸) مَا کَانَ لِبَشَرٍ أَن یُؤۡتِیَهُ ٱللَّهُ ٱلۡکِتَٰبَ وَٱلۡحُکۡمَ وَٱلنُّبُوَّةَ ثُمَّ یَقُولَ لِلنَّاسِ کُونُواْ عِبَادࣰا لِّی مِن دُونِ ٱللَّهِ وَلَٰکِن کُونُواْ رَبَّٰنِیِّۧنَ بِمَا کُنتُمۡ تُعَلِّمُونَ ٱلۡکِتَٰبَ وَبِمَا کُنتُمۡ تَدۡرُسُونَ (۷۹) وَلَا یَأۡمُرَکُمۡ أَن تَتَّخِذُواْ ٱلۡمَلَٰٓئِکَةَ وَٱلنَّبِیِّۧنَ أَرۡبَابًاۚ أَیَأۡمُرُکُم بِٱلۡکُفۡرِ بَعۡدَ إِذۡ أَنتُم مُّسۡلِمُونَ (۸۰)

و بدرستی که از ایشان پاره‌ای می‌پیچند زبانهای خود را بکتاب تا پندارید او را از کتاب و نیست آن از کتاب و می‌گویند آن از نزد خداست و نیست آن از نزد خدا و می‌گویند بر خدا دروغ را و ایشان می‌دانند(۷۸) نمی‌باشد از برای انسانی که بدهدش خدا کتاب و حکم و پیغمبری را پس گوید از برای مردمان باشید بندگان مر مرا از جز خدا و لیکن باشید خداپرستان بسبب بودن شما که تعلیم دهید کتاب را و بسبب بودنتان که بخوانید(۷۹) و نمی‌فرماید شما را که بگیرید فرشتگان را و پیغمبران را خدایان آیا می‌فرماید شما را بکفر پس از آنکه شما مسلمانانید(۸۰)

هم ز ایشان فرقه ای باز از کتاب
بر زبان پیچند بهر انتساب
بر گمانشان کز کتاب است آن همه
نز کتاب است آنچه گویند آن رمه
یعنی از حق است این اقوال و نیست
از خدا آن بلکه کذب و افتری است
بر خدا دانسته این بهتان زنند
نی که نادانند بر کذب و نژند
با نبی گفتند ترسا و یهود
مر تو را خواهی خدا خوانیم زود
یا پرستیمت به وجه بندگی
سجده آریمت به نازیبندگی
گفت پیغمبر معاذ الله که من
کس پرستم جز خدای ذوالمنن
یا به سجدة غیر حق باشم رضا
یا کنم کس را بر این امر از خطا
آمد این آیت که نبود از بشر
کس سزاوار کتاب از دادگر
یعنی او را حق دهد پیغمبری
بخشدش بر خلق، حکم و داوری
پس بگوید از هوی بر مردمان
که مرا باشید عبد و بندگان
یا پرستش غیر حق را جایز است
یا من و ما، ماخَلَق را جایز است
جز که می باشید عبد و حق پرست
زآنچه دارید از کتاب الله به دست
تا بخوانید آن به خلق از عدل و داد
از ره دانایی و دین بی فساد
هم نفرماید که گیرید از طلب
مر ملایک و انبیاء بر خویش رب
امرتان آیا کند بر کفر و کین
بعد از آنکه خواند بر اسلام و دین

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: خانم مقصودی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

وَإِنَّ مِنۡهُمۡ لَفَرِیقࣰا یَلۡوُۥنَ أَلۡسِنَتَهُم بِٱلۡکِتَٰبِ لِتَحۡسَبُوهُ مِنَ ٱلۡکِتَٰبِ وَمَا هُوَ مِنَ ٱلۡکِتَٰبِ وَیَقُولُونَ هُوَ مِنۡ عِندِ ٱللَّهِ وَمَا هُوَ مِنۡ عِندِ ٱللَّهِ وَیَقُولُونَ عَلَی ٱللَّهِ ٱلۡکَذِبَ وَهُمۡ یَعۡلَمُونَ (۷۸) مَا کَانَ لِبَشَرٍ أَن یُؤۡتِیَهُ ٱللَّهُ ٱلۡکِتَٰبَ وَٱلۡحُکۡمَ وَٱلنُّبُوَّةَ ثُمَّ یَقُولَ لِلنَّاسِ کُونُواْ عِبَادࣰا لِّی مِن دُونِ ٱللَّهِ وَلَٰکِن کُونُواْ رَبَّٰنِیِّۧنَ بِمَا کُنتُمۡ تُعَلِّمُونَ ٱلۡکِتَٰبَ وَبِمَا کُنتُمۡ تَدۡرُسُونَ (۷۹) وَلَا یَأۡمُرَکُمۡ أَن تَتَّخِذُواْ ٱلۡمَلَٰٓئِکَةَ وَٱلنَّبِیِّۧنَ أَرۡبَابًاۚ أَیَأۡمُرُکُم بِٱلۡکُفۡرِ بَعۡدَ إِذۡ أَنتُم مُّسۡلِمُونَ (۸۰)
هوش مصنوعی: برخی از آن‌ها به زبان خود در کتاب تغییراتی ایجاد می‌کنند تا آن را بخشی از کتاب الهی معرفی کنند، در حالی که اینطور نیست. آن‌ها ادعا می‌کنند که این از جانب خداست، در حالی که واقعاً چنین نیست و به دروغ نسبت به خداوند دروغ‌گویی می‌کنند، در حالی که خودشان این را می‌دانند. هیچ بشری حق ندارد به او کتاب و حکمت و نبوت داده شود، سپس به مردم بگوید که غیر از خدا به من عبادت کنید. بلکه باید شما به خاطر آنچه که درس می‌دهید و یاد می‌گیرید، پروردگار باشید. و او هرگز به شما نمی‌گوید که فرشتگان و پیامبران را به عنوان اربابان خود انتخاب کنید. آیا او شما را به کفر دعوت می‌کند در حالی که شما مسلمان هستید؟
و بدرستی که از ایشان پاره‌ای می‌پیچند زبانهای خود را بکتاب تا پندارید او را از کتاب و نیست آن از کتاب و می‌گویند آن از نزد خداست و نیست آن از نزد خدا و می‌گویند بر خدا دروغ را و ایشان می‌دانند(۷۸) نمی‌باشد از برای انسانی که بدهدش خدا کتاب و حکم و پیغمبری را پس گوید از برای مردمان باشید بندگان مر مرا از جز خدا و لیکن باشید خداپرستان بسبب بودن شما که تعلیم دهید کتاب را و بسبب بودنتان که بخوانید(۷۹) و نمی‌فرماید شما را که بگیرید فرشتگان را و پیغمبران را خدایان آیا می‌فرماید شما را بکفر پس از آنکه شما مسلمانانید(۸۰)
هوش مصنوعی: بخشی از افراد با زبان‌های خود آیات کتاب را تحریف می‌کنند تا تصور کنند که این آیات از کتاب هستند، در حالی که واقعاً اینگونه نیست. آنها ادعا می‌کنند که این مطالب از سوی خدا آمده، در حالی که دروغ می‌گویند و خودشان این را می‌دانند. هیچ انسانی نیست که خدا به او کتاب، حکم و پیامبری بدهد و او از مردم بخواهد که او را پرستش کنند و نه خدا را. بلکه باید شما به خاطر این که کتاب را آموزش می‌دهید و می‌خوانید، خداپرست باشید. و او به هیچ‌کس نمی‌گوید که فرشتگان و پیامبران را به عنوان خدایان بپرستید. آیا او شما را به کفر دعوت می‌کند در حالی که شما مسلمان هستید؟
هم ز ایشان فرقه ای باز از کتاب
بر زبان پیچند بهر انتساب
هوش مصنوعی: گروهی از آن‌ها نیز هستند که با استفاده از کتابی خاص به خود، سخنانی بیان می‌کنند تا به نوعی به خودشان نسبت دهند.
بر گمانشان کز کتاب است آن همه
نز کتاب است آنچه گویند آن رمه
هوش مصنوعی: آنچه که برخی از مردم فکر می‌کنند از کتاب‌ها آمده، در واقع چیزی جز نظرات و گفتارهای عادی و عامیانه است که بین خودشان رد و بدل می‌کنند.
یعنی از حق است این اقوال و نیست
از خدا آن بلکه کذب و افتری است
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که این سخنان از حقیقت نشأت می‌گیرد و از سوی خدا نیست؛ بلکه در واقع دروغ و افتراست.
بر خدا دانسته این بهتان زنند
نی که نادانند بر کذب و نژند
هوش مصنوعی: آن‌ها به خداوند تهمت می‌زنند، زیرا نادان هستند و از دروغ و بدی آگاهی ندارند.
با نبی گفتند ترسا و یهود
مر تو را خواهی خدا خوانیم زود
هوش مصنوعی: نبی با جمعی از ترساها و یهودیان صحبت کرد و به آنها گفت: "اگر خواهان خدا هستید، باید به سرعت به او روی آورید."
یا پرستیمت به وجه بندگی
سجده آریمت به نازیبندگی
هوش مصنوعی: یا پرستشت با حس بندگی است و به خاطر عشق و محبتش، خود را در برابرش به خاک می‌اندازد، حتی اگر این عشق و احترام در ظاهر زیبا و دلنشین نباشد.
گفت پیغمبر معاذ الله که من
کس پرستم جز خدای ذوالمنن
هوش مصنوعی: پیامبر فرمود: به خدا پناه می‌برم که من هیچ کس را جز خدای بخشنده نپرستم.
یا به سجدة غیر حق باشم رضا
یا کنم کس را بر این امر از خطا
هوش مصنوعی: یا با سر به سجده‌ای بی‌حق راضی شوم، یا اینکه کسی را در این مورد از اشتباه نجات دهم.
آمد این آیت که نبود از بشر
کس سزاوار کتاب از دادگر
هوش مصنوعی: این آیه نازل شد تا بگوید هیچ انسانی شایسته‌ی دریافت کتاب الهی نیست، جز آنکه از طرف خداوند عادلی باشد.
یعنی او را حق دهد پیغمبری
بخشدش بر خلق، حکم و داوری
هوش مصنوعی: او را به مقام پیامبری برمی‌گزینند تا بر مردم حکمی کند و عدالت را برقرار سازد.
پس بگوید از هوی بر مردمان
که مرا باشید عبد و بندگان
هوش مصنوعی: پس بگوید از دلش به مردم که من را به عنوان بنده و غلام خودتان به حساب بیاورید.
یا پرستش غیر حق را جایز است
یا من و ما، ماخَلَق را جایز است
هوش مصنوعی: یا این که پرستش جز حق و حقیقت مجاز است، یا این که پرستش من و ما، چیزی که خلق شده است، مجاز است.
جز که می باشید عبد و حق پرست
زآنچه دارید از کتاب الله به دست
هوش مصنوعی: تنها چیزی که شما را باید بنده و پرستنده حق کند، آن است که از نوشته‌های خداوند، آنچه را دارید، به دست آورده‌اید.
تا بخوانید آن به خلق از عدل و داد
از ره دانایی و دین بی فساد
هوش مصنوعی: این جمله اشاره به این دارد که مردم باید از طریق دانش و دین خالص به عدالت و انصاف برسند و این اصول را در جامعه ترویج دهند.
هم نفرماید که گیرید از طلب
مر ملایک و انبیاء بر خویش رب
هوش مصنوعی: به این معناست که از خداوند نخواهید که از ملائک و پیامبران برای خود طلب کمک و یاری کنید؛ بلکه خودتان به دنبال خدا باشید و از او بخواهید.
امرتان آیا کند بر کفر و کین
بعد از آنکه خواند بر اسلام و دین
هوش مصنوعی: آیا می‌توانید به دشمنی و بی‌ایمانی ادامه دهید پس از آنکه دعوت به ایمان و دین حق را شنیده‌اید؟