گنجور

۹- آیات ۳۱ تا ۳۵

وَ لَمّٰا جٰاءَتْ رُسُلُنٰا إِبْرٰاهِیمَ بِالْبُشْریٰ قٰالُوا إِنّٰا مُهْلِکُوا أَهْلِ هٰذِهِ اَلْقَرْیَةِ إِنَّ أَهْلَهٰا کٰانُوا ظٰالِمِینَ (۳۱) قٰالَ إِنَّ فِیهٰا لُوطاً قٰالُوا نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَنْ فِیهٰا لَنُنَجِّیَنَّهُ وَ أَهْلَهُ إِلاَّ اِمْرَأَتَهُ کٰانَتْ مِنَ اَلْغٰابِرِینَ (۳۲) وَ لَمّٰا أَنْ جٰاءَتْ رُسُلُنٰا لُوطاً سِیءَ بِهِمْ وَ ضٰاقَ بِهِمْ ذَرْعاً وَ قٰالُوا لاٰ تَخَفْ وَ لاٰ تَحْزَنْ إِنّٰا مُنَجُّوکَ وَ أَهْلَکَ إِلاَّ اِمْرَأَتَکَ کٰانَتْ مِنَ اَلْغٰابِرِینَ (۳۳) إِنّٰا مُنْزِلُونَ عَلیٰ أَهْلِ هٰذِهِ اَلْقَرْیَةِ رِجْزاً مِنَ اَلسَّمٰاءِ بِمٰا کٰانُوا یَفْسُقُونَ (۳۴) وَ لَقَدْ تَرَکْنٰا مِنْهٰا آیَةً بَیِّنَةً لِقَوْمٍ یَعْقِلُونَ (۳۵)

و چون آمدند فرستادگان ما ابراهیم را ببشارت گفتند بدرستی که ما هلاک‌کنندگانیم اهل این قریه را بدرستی که اهلش باشند ستمکاران (۳۱) گفت بدرستی که در آنست لوط گفتند ما داناتریم بآنکه در آنست هر آینه نجات می‌دهیم او را و اهلش را مگر زنش که باشد از بازماندگان (۳۲) و چون که آمدند فرستادگان ما لوط را محزون شد بایشان و تنگ شد بایشان در طاقت و گفتند مترس و نه اندوهگین شو بدرستی که ما رهاننده‌ایم ترا و اهلت را مگر زنت را که باشد از بازماندگان (۳۳) بدرستی که ما فرودآورندگانیم بر اهل این قریه عذابی از آسمان بسبب آنکه هستند که تباه‌کاری می‌کنند (۳۴) و بتحقیق واگذاشتیم از آن علامتی آشکار از برای گروهی که می‌یابند بعقل (۳۵)

« در بیان درخواست کردن از خدا عذاب را بر قوم »

چون رسولان آمدند از نزد ما
بر بشارت باز ابراهیم را
یعنی آن جبریل با جمعی ملک
از پی فرزند او را یک به یک
پس ورا گفتند إنَّا مُهلِکُواْ
اهل هذا القریه قومی زشت خو
اهل آنجا زآنکه استمکاره اند
از دیار مردمی آواره اند
گفت لوط است اندر آن ، گفتند هان
خویش دانیم اینکه لوط است اندر آن
او و اهلش را رهانیم از بلاء
جز زنش کو ماند اندر ابتلاء
چونکه بر لوط آن رسولان آمدند
لوط بَددل گشت و غمگین از گزند
تنگدل گردید و بی طاقت به کار
از پی تدبیر ایشان در قرار
چون بدیدندش چنان در اضطراب
این چنین کردند سوی او خطاب
که ز ما در دل مدار اندوه و بیم
که تو را زین قوم برهاننده ایم
با کسانت هر که هست الاّ زنت
باز برهانیم و سازیم ایمنت
ما فرود آرنده ایم از آسمان
اهل این دِه را عذابی ناگهان
زآنکه نافرمان بُدند ایشان همه
کارشان بُد کفر و فسق و مظلمه
پس هلاک ایشان شدند از هر چه بود
شرح آن بگذشت در تفسیر هود
آیتی هِشتیم ما زآن بس عیان
بهر ارباب تعقل در جهان
۸- آیات ۲۵ تا ۳۰: وَ قٰالَ إِنَّمَا اِتَّخَذْتُمْ مِنْ دُونِ اَللّٰهِ أَوْثٰاناً مَوَدَّةَ بَیْنِکُمْ فِی اَلْحَیٰاةِ اَلدُّنْیٰا ثُمَّ یَوْمَ اَلْقِیٰامَةِ یَکْفُرُ بَعْضُکُمْ بِبَعْضٍ وَ یَلْعَنُ بَعْضُکُمْ بَعْضاً وَ مَأْوٰاکُمُ اَلنّٰارُ وَ مٰا لَکُمْ مِنْ نٰاصِرِینَ (۲۵) فَآمَنَ لَهُ لُوطٌ وَ قٰالَ إِنِّی مُهٰاجِرٌ إِلیٰ رَبِّی إِنَّهُ هُوَ اَلْعَزِیزُ اَلْحَکِیمُ (۲۶) وَ وَهَبْنٰا لَهُ إِسْحٰاقَ وَ یَعْقُوبَ وَ جَعَلْنٰا فِی ذُرِّیَّتِهِ اَلنُّبُوَّةَ وَ اَلْکِتٰابَ وَ آتَیْنٰاهُ أَجْرَهُ فِی اَلدُّنْیٰا وَ إِنَّهُ فِی اَلْآخِرَةِ لَمِنَ اَلصّٰالِحِینَ (۲۷) لُوطاً إِذْ قٰالَ لِقَوْمِهِ إِنَّکُمْ لَتَأْتُونَ اَلْفٰاحِشَةَ مٰا سَبَقَکُمْ بِهٰا مِنْ أَحَدٍ مِنَ اَلْعٰالَمِینَ (۲۸) أَ إِنَّکُمْ لَتَأْتُونَ اَلرِّجٰالَ وَ تَقْطَعُونَ اَلسَّبِیلَ وَ تَأْتُونَ فِی نٰادِیکُمُ اَلْمُنْکَرَ فَمٰا کٰانَ جَوٰابَ قَوْمِهِ إِلاّٰ أَنْ قٰالُوا اِئْتِنٰا بِعَذٰابِ اَللّٰهِ إِنْ کُنْتَ مِنَ اَلصّٰادِقِینَ (۲۹) قٰالَ رَبِّ اُنْصُرْنِی عَلَی اَلْقَوْمِ اَلْمُفْسِدِینَ (۳۰)۱۰- آیات ۳۶ تا ۴۰: وَ إِلیٰ مَدْیَنَ أَخٰاهُمْ شُعَیْباً فَقٰالَ یٰا قَوْمِ اُعْبُدُوا اَللّٰهَ وَ اُرْجُوا اَلْیَوْمَ اَلْآخِرَ وَ لاٰ تَعْثَوْا فِی اَلْأَرْضِ مُفْسِدِینَ (۳۶) فَکَذَّبُوهُ فَأَخَذَتْهُمُ اَلرَّجْفَةُ فَأَصْبَحُوا فِی دٰارِهِمْ جٰاثِمِینَ (۳۷) وَ عٰاداً وَ ثَمُودَ وَ قَدْ تَبَیَّنَ لَکُمْ مِنْ مَسٰاکِنِهِمْ وَ زَیَّنَ لَهُمُ اَلشَّیْطٰانُ أَعْمٰالَهُمْ فَصَدَّهُمْ عَنِ اَلسَّبِیلِ وَ کٰانُوا مُسْتَبْصِرِینَ (۳۸) وَ قٰارُونَ وَ فِرْعَوْنَ وَ هٰامٰانَ وَ لَقَدْ جٰاءَهُمْ مُوسیٰ بِالْبَیِّنٰاتِ فَاسْتَکْبَرُوا فِی اَلْأَرْضِ وَ مٰا کٰانُوا سٰابِقِینَ (۳۹) فَکُلاًّ أَخَذْنٰا بِذَنْبِهِ فَمِنْهُمْ مَنْ أَرْسَلْنٰا عَلَیْهِ حٰاصِباً وَ مِنْهُمْ مَنْ أَخَذَتْهُ اَلصَّیْحَةُ وَ مِنْهُمْ مَنْ خَسَفْنٰا بِهِ اَلْأَرْضَ وَ مِنْهُمْ مَنْ أَغْرَقْنٰا وَ مٰا کٰانَ اَللّٰهُ لِیَظْلِمَهُمْ وَ لٰکِنْ کٰانُوا أَنْفُسَهُمْ یَظْلِمُونَ (۴۰)

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

وَ لَمّٰا جٰاءَتْ رُسُلُنٰا إِبْرٰاهِیمَ بِالْبُشْریٰ قٰالُوا إِنّٰا مُهْلِکُوا أَهْلِ هٰذِهِ اَلْقَرْیَةِ إِنَّ أَهْلَهٰا کٰانُوا ظٰالِمِینَ (۳۱) قٰالَ إِنَّ فِیهٰا لُوطاً قٰالُوا نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَنْ فِیهٰا لَنُنَجِّیَنَّهُ وَ أَهْلَهُ إِلاَّ اِمْرَأَتَهُ کٰانَتْ مِنَ اَلْغٰابِرِینَ (۳۲) وَ لَمّٰا أَنْ جٰاءَتْ رُسُلُنٰا لُوطاً سِیءَ بِهِمْ وَ ضٰاقَ بِهِمْ ذَرْعاً وَ قٰالُوا لاٰ تَخَفْ وَ لاٰ تَحْزَنْ إِنّٰا مُنَجُّوکَ وَ أَهْلَکَ إِلاَّ اِمْرَأَتَکَ کٰانَتْ مِنَ اَلْغٰابِرِینَ (۳۳) إِنّٰا مُنْزِلُونَ عَلیٰ أَهْلِ هٰذِهِ اَلْقَرْیَةِ رِجْزاً مِنَ اَلسَّمٰاءِ بِمٰا کٰانُوا یَفْسُقُونَ (۳۴) وَ لَقَدْ تَرَکْنٰا مِنْهٰا آیَةً بَیِّنَةً لِقَوْمٍ یَعْقِلُونَ (۳۵)
هوش مصنوعی: وقتی پیام‌آوران ما به ابراهیم خبر خوش آمدند، گفتند که ما قصد داریم اهل این شهر را هلاک کنیم، زیرا آن‌ها ظالم بودند. ابراهیم گفت: در اینجا لوط وجود دارد. آن‌ها پاسخ دادند: ما بهتر از کسی که در اینجا هست، می‌دانیم؛ ما لوط و خانواده‌اش را نجات خواهیم داد، به جز همسرش که از بازماندگان خواهد بود. زمانی که پیام‌آوران به لوط رسیدند، او به خاطر آن‌ها ناراحت و مضطرب شد. آن‌ها به او گفتند: نترس و اندوهگین نباش، ما تو و خانواده‌ات را نجات می‌دهیم، جز همسرت که از بازماندگان خواهد بود. ما عذابی از آسمان بر اهل این شهر نازل خواهیم کرد، به خاطر فسادهایی که انجام می‌دادند. و ما نشانه‌ای روشن از آن واقعه برای قومی که درک کنند، باقی گذاشتیم.
و چون آمدند فرستادگان ما ابراهیم را ببشارت گفتند بدرستی که ما هلاک‌کنندگانیم اهل این قریه را بدرستی که اهلش باشند ستمکاران (۳۱) گفت بدرستی که در آنست لوط گفتند ما داناتریم بآنکه در آنست هر آینه نجات می‌دهیم او را و اهلش را مگر زنش که باشد از بازماندگان (۳۲) و چون که آمدند فرستادگان ما لوط را محزون شد بایشان و تنگ شد بایشان در طاقت و گفتند مترس و نه اندوهگین شو بدرستی که ما رهاننده‌ایم ترا و اهلت را مگر زنت را که باشد از بازماندگان (۳۳) بدرستی که ما فرودآورندگانیم بر اهل این قریه عذابی از آسمان بسبب آنکه هستند که تباه‌کاری می‌کنند (۳۴) و بتحقیق واگذاشتیم از آن علامتی آشکار از برای گروهی که می‌یابند بعقل (۳۵)
هوش مصنوعی: وقتی فرستادگان ما به نزد ابراهیم آمدند، او را بشارت دادند که ما قصد داریم اهل این روستا را نابود کنیم، زیرا آن‌ها ظالم هستند. ابراهیم گفت که در آنجا لوط وجود دارد و فرستادگان پاسخ دادند که ما می‌دانیم در آنجا چه کسی هست و حتماً او و خانواده‌اش را نجات خواهیم داد مگر همسرش که از بازماندگان نخواهد بود. هنگامی که فرستادگان به نزد لوط آمدند، او را ناراحت و خسته کردند و او گفت که از کارشان می‌ترسد. آن‌ها به او reassurance دادند و گفتند که نگران نباش و غمگین نباش، زیرا ما تو و خانواده‌ات را نجات خواهیم داد به جز همسرت که از بازماندگان نیست. در واقع ما عذابی را بر اهل این روستا از آسمان نازل خواهیم کرد به خاطر فساد و ناپاکی آن‌ها. همچنین، برای گروهی که می‌فهمند، نشانه‌ای آشکار گذاشتیم.
« در بیان درخواست کردن از خدا عذاب را بر قوم »
هوش مصنوعی: در بیان تقاضا از خدا برای عذاب نازله بر قوم.
چون رسولان آمدند از نزد ما
بر بشارت باز ابراهیم را
هوش مصنوعی: وقتی پیام‌آوران از جانب ما نزد ابراهیم آمدند، او را به خبر خوشی بشارت دادند.
یعنی آن جبریل با جمعی ملک
از پی فرزند او را یک به یک
هوش مصنوعی: یعنی آن فرشته بزرگ به همراه گروهی از فرشتگان به دنبال فرزند او می‌آید، یکی یکی.
پس ورا گفتند إنَّا مُهلِکُواْ
اهل هذا القریه قومی زشت خو
هوش مصنوعی: پس آن‌ها گفتند که ما اهل این روستا را نابود خواهیم کرد، زیرا قومی بدخلق و ناشایست هستند.
اهل آنجا زآنکه استمکاره اند
از دیار مردمی آواره اند
هوش مصنوعی: مردم آنجا به خاطر شغلشان از دیار خود آواره شده‌اند.
گفت لوط است اندر آن ، گفتند هان
خویش دانیم اینکه لوط است اندر آن
هوش مصنوعی: در اینجا اشاره شده است که کسی درباره یک موضوع نظر می‌دهد و به او پاسخ می‌دهند که ما خود به خوبی می‌دانیم که مسئله چیست و نیاز به توضیح بیشتری نیست.
او و اهلش را رهانیم از بلاء
جز زنش کو ماند اندر ابتلاء
هوش مصنوعی: او و خانواده‌اش را از بلا و سختی نجات می‌دهیم، تنها زنش باقی می‌ماند که در آزمون و سختی مانده است.
چونکه بر لوط آن رسولان آمدند
لوط بَددل گشت و غمگین از گزند
هوش مصنوعی: زمانی که فرشتگان به لوط، پیامبر، رسیدند، او به شدت نگران و غمگین شد و دلش پر از اضطراب گردید.
تنگدل گردید و بی طاقت به کار
از پی تدبیر ایشان در قرار
هوش مصنوعی: دلش تنگ شده و بی‌تاب است و در پی تدبیر کردن برای این افراد در حال تلاش و فکر کردن است.
چون بدیدندش چنان در اضطراب
این چنین کردند سوی او خطاب
هوش مصنوعی: وقتی آن‌ها او را در چنین وضعیتی نگران و مضطرب دیدند، به سمت او صحبت کردند و او را خطاب قرار دادند.
که ز ما در دل مدار اندوه و بیم
که تو را زین قوم برهاننده ایم
هوش مصنوعی: نگران نباش و غم به دل راه نده، زیرا ما تو را از این مردم نجات خواهیم داد.
با کسانت هر که هست الاّ زنت
باز برهانیم و سازیم ایمنت
هوش مصنوعی: با هر کسی که دوست داری، جز همسرت، ارتباط برقرار کن و او را از خودت دور کن.
ما فرود آرنده ایم از آسمان
اهل این دِه را عذابی ناگهان
هوش مصنوعی: ما از آسمان به زمین نازل شده‌ایم تا اهل این روستا را به طور ناگهانی مجازات کنیم.
زآنکه نافرمان بُدند ایشان همه
کارشان بُد کفر و فسق و مظلمه
هوش مصنوعی: زیرا که آن‌ها نافرمان بودند، بنابراین کارهایشان ناپسند و شامل کفر، گناه و ظلم می‌شود.
پس هلاک ایشان شدند از هر چه بود
شرح آن بگذشت در تفسیر هود
هوش مصنوعی: پس آنها به هلاکت رسیدند و تمام جزئیات این ماجرا در تفسیر سوره هود آمده است.
آیتی هِشتیم ما زآن بس عیان
بهر ارباب تعقل در جهان
هوش مصنوعی: ما نشانه‌ای از وجود خود داریم که برای اهل فکر و تعقل در دنیا به وضوح قابل مشاهده است.