گنجور

۹- آیات ۳۲ تا ۳۵

اُسْلُکْ یَدَکَ فِی جَیْبِکَ تَخْرُجْ بَیْضٰاءَ مِنْ غَیْرِ سُوءٍ وَ اُضْمُمْ إِلَیْکَ جَنٰاحَکَ مِنَ اَلرَّهْبِ فَذٰانِکَ بُرْهٰانٰانِ مِنْ رَبِّکَ إِلیٰ فِرْعَوْنَ وَ مَلاَئِهِ إِنَّهُمْ کٰانُوا قَوْماً فٰاسِقِینَ (۳۲) قٰالَ رَبِّ إِنِّی قَتَلْتُ مِنْهُمْ نَفْساً فَأَخٰافُ أَنْ یَقْتُلُونِ (۳۳) وَ أَخِی هٰارُونُ هُوَ أَفْصَحُ مِنِّی لِسٰاناً فَأَرْسِلْهُ مَعِی رِدْءاً یُصَدِّقُنِی إِنِّی أَخٰافُ أَنْ یُکَذِّبُونِ (۳۴) قٰالَ سَنَشُدُّ عَضُدَکَ بِأَخِیکَ وَ نَجْعَلُ لَکُمٰا سُلْطٰاناً فَلاٰ یَصِلُونَ إِلَیْکُمٰا بِآیٰاتِنٰا أَنْتُمٰا وَ مَنِ اِتَّبَعَکُمَا اَلْغٰالِبُونَ (۳۵)

در آر دستت را در گریبانت که بیرون آید سفید نورانی از غیر بدی و فراهم آور بسوی خود بالت را از ترس پس این دو تا دو دلیل‌اند از پروردگارت بسوی فرعون و جماعتش بدرستی که ایشان باشند گروه تباه‌کاران (۳۲) گفت ای پروردگار من بدرستی که من کشتم از ایشان تنی را پس می‌ترسم که بکشند مرا (۳۳) و برادرم هارون اوست فصیح‌تر از من بزبان پس بفرست او را با من مددکار که تصدیق نماید مرا بدرستی که من می‌ترسم که تکذیب کنند مرا (۳۴) گفت زود باشد که قوی گردانیم بازوی ترا ببرادرت و بگردانیم برای شما تسلّطی پس نخواهند رسید بشما دو تا بسبب آیتهای ما شما دو تا و آنکه پیروی کردن شما را غالب آیند (۳۵)

دست خود را بر گریبان بر فرو
تا سفید آید برون مِنْ غَیرِ سُوء
دستها کن جمع سوی خویش باز
زآنچه ترسیدی ز حیّه ز اهتزاز
جمع کن یعنی ز خشیّت نفس را
نزد خصم آنگه که اندازی عصا
زآنکه خوفت موجب نقصان شود
چون عصا اندازی و ثعبان شود
این دو پس باشند دو حجت به کار
سوی فرعون و گروه از کردگار
زآنکه ایشانند قومی فاسقین
رفته بیرون ز امر حق وز راه دین
گفت ای پروردگار از پیشتر
کُشته ام من زین جماعت یک نفر
می بترسم که کُشندم در قصاص
زآنکه بُد فرعون را او عبد خاص
هست هارون افصح از من در لسان
با من او را پس فرست آنجا روان
تا که باشد در مکاره پشت من
هم کند تصدیقم اندر انجمن
زآنکه می ترسم من از تکذیب قوم
تا رسد از قبطیانم، خشم و لوم
گفت بازوی تو را بی خوف و بیم
بر برادر زود ما قوّت دهیم
هم بگردانیمتان بر دشمنان
ما مسلط از براهینی عیان
پس رسند ایشان نه هرگز بر شما
مر زیانی را به آیت های ما
خود شما وآن کس که کرده پیروی
مر شما را غالب آیند از نوی
۸- آیات ۲۹ تا ۳۱: فَلَمّٰا قَضیٰ مُوسَی اَلْأَجَلَ وَ سٰارَ بِأَهْلِهِ آنَسَ مِنْ جٰانِبِ اَلطُّورِ نٰاراً قٰالَ لِأَهْلِهِ اُمْکُثُوا إِنِّی آنَسْتُ نٰاراً لَعَلِّی آتِیکُمْ مِنْهٰا بِخَبَرٍ أَوْ جَذْوَةٍ مِنَ اَلنّٰارِ لَعَلَّکُمْ تَصْطَلُونَ (۲۹) فَلَمّٰا أَتٰاهٰا نُودِیَ مِنْ شٰاطِئِ اَلْوٰادِ اَلْأَیْمَنِ فِی اَلْبُقْعَةِ اَلْمُبٰارَکَةِ مِنَ اَلشَّجَرَةِ أَنْ یٰا مُوسیٰ إِنِّی أَنَا اَللّٰهُ رَبُّ اَلْعٰالَمِینَ (۳۰) وَ أَنْ أَلْقِ عَصٰاکَ فَلَمّٰا رَآهٰا تَهْتَزُّ کَأَنَّهٰا جَانٌّ وَلّٰی مُدْبِراً وَ لَمْ یُعَقِّبْ یٰا مُوسیٰ أَقْبِلْ وَ لاٰ تَخَفْ إِنَّکَ مِنَ اَلْآمِنِینَ (۳۱)۱۰- آیات ۳۶ تا ۳۷: فَلَمّٰا جٰاءَهُمْ مُوسیٰ بِآیٰاتِنٰا بَیِّنٰاتٍ قٰالُوا مٰا هٰذٰا إِلاّٰ سِحْرٌ مُفْتَریً وَ مٰا سَمِعْنٰا بِهٰذٰا فِی آبٰائِنَا اَلْأَوَّلِینَ (۳۶) وَ قٰالَ مُوسیٰ رَبِّی أَعْلَمُ بِمَنْ جٰاءَ بِالْهُدیٰ مِنْ عِنْدِهِ وَ مَنْ تَکُونُ لَهُ عٰاقِبَةُ اَلدّٰارِ إِنَّهُ لاٰ یُفْلِحُ اَلظّٰالِمُونَ (۳۷)

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

اُسْلُکْ یَدَکَ فِی جَیْبِکَ تَخْرُجْ بَیْضٰاءَ مِنْ غَیْرِ سُوءٍ وَ اُضْمُمْ إِلَیْکَ جَنٰاحَکَ مِنَ اَلرَّهْبِ فَذٰانِکَ بُرْهٰانٰانِ مِنْ رَبِّکَ إِلیٰ فِرْعَوْنَ وَ مَلاَئِهِ إِنَّهُمْ کٰانُوا قَوْماً فٰاسِقِینَ (۳۲) قٰالَ رَبِّ إِنِّی قَتَلْتُ مِنْهُمْ نَفْساً فَأَخٰافُ أَنْ یَقْتُلُونِ (۳۳) وَ أَخِی هٰارُونُ هُوَ أَفْصَحُ مِنِّی لِسٰاناً فَأَرْسِلْهُ مَعِی رِدْءاً یُصَدِّقُنِی إِنِّی أَخٰافُ أَنْ یُکَذِّبُونِ (۳۴) قٰالَ سَنَشُدُّ عَضُدَکَ بِأَخِیکَ وَ نَجْعَلُ لَکُمٰا سُلْطٰاناً فَلاٰ یَصِلُونَ إِلَیْکُمٰا بِآیٰاتِنٰا أَنْتُمٰا وَ مَنِ اِتَّبَعَکُمَا اَلْغٰالِبُونَ (۳۵)
هوش مصنوعی: دستت را در جیبت بگذار و از آنجا دست سفید و بی‌عیب خارج کن، و از ترس به بال‌هایت بچسب. این دو نشانه از سوی پروردگارت به فرعون و ملایش است، زیرا آن‌ها مردمی فاسق هستند. موسى به پروردگارش گفت: «من از آن‌ها کسی را کشته‌ام و می‌ترسم که مرا بکشند. برادر من هارون، او در سخن گفتن از من بهتر است. او را با من بفرست تا به من کمک کند و تصدیق‌ام کند؛ زیرا من می‌ترسم که مرا تکذیب کنند.» خداوند گفت: «ما بازوانت را با برادرت تقویت خواهیم کرد و برای شما سلطه‌ای قرار می‌دهیم؛ پس آن‌ها نمی‌توانند به شما آسیب رسانند. شما و پیروانتان پیروز خواهید بود.»
در آر دستت را در گریبانت که بیرون آید سفید نورانی از غیر بدی و فراهم آور بسوی خود بالت را از ترس پس این دو تا دو دلیل‌اند از پروردگارت بسوی فرعون و جماعتش بدرستی که ایشان باشند گروه تباه‌کاران (۳۲) گفت ای پروردگار من بدرستی که من کشتم از ایشان تنی را پس می‌ترسم که بکشند مرا (۳۳) و برادرم هارون اوست فصیح‌تر از من بزبان پس بفرست او را با من مددکار که تصدیق نماید مرا بدرستی که من می‌ترسم که تکذیب کنند مرا (۳۴) گفت زود باشد که قوی گردانیم بازوی ترا ببرادرت و بگردانیم برای شما تسلّطی پس نخواهند رسید بشما دو تا بسبب آیتهای ما شما دو تا و آنکه پیروی کردن شما را غالب آیند (۳۵)
هوش مصنوعی: دستت را در گریبانت بگذار و وقتی بیرون آوردی، ببین که چگونه نور سفیدی از آن خارج می‌شود که نشانه‌ای از خوب بودن توست. به سوی خودت پرچم را به خاطر ترس از چیزی که ممکن است به تو آسیب برساند، بیاور. این دو نشانه از سوی خداوند برای فرعون و قومش است، زیرا آن‌ها گروهی خرابکار هستند. موسی گفت: "خداوندا، من یکی از آن‌ها را کشتم و از این می‌ترسم که آن‌ها مرا بکشند." و او به برادرش هارون اشاره کرد که بهتر از او صحبت می‌کند و خواست که او را به عنوان یاری برای خود بفرستد. موسی نگران بود که مردم او را تکذیب کنند. خدا پاسخ داد که به زودی قدرت تو را با برادرت قوی می‌گردانیم و به شما تسلطی می‌دهیم، و کسی نمی‌تواند به شما آسیب برساند به خاطر نشانه‌های ما، شما و کسانی که از شما پیروی می‌کنند پیروز خواهید شد.
دست خود را بر گریبان بر فرو
تا سفید آید برون مِنْ غَیرِ سُوء
هوش مصنوعی: دست خود را بر گردن خود بگذار تا دردی که داری، بدون هیچ آسیبی آرام شود و شفافیت و روشنی به دست آوری.
دستها کن جمع سوی خویش باز
زآنچه ترسیدی ز حیّه ز اهتزاز
هوش مصنوعی: دست‌هایت را جمع کن و به سوی خود باز گردان، از آنچه که از آن می‌ترسیدی و به خاطر اهتزاز و نوسان آن.
جمع کن یعنی ز خشیّت نفس را
نزد خصم آنگه که اندازی عصا
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که خود را جمع و جور کن و از ترس نشان نده، به ویژه هنگامی که با دشمنی مواجه هستی، چرا که ممکن است نشانه ضعف تو باشد. وقتی می‌خواهی عصا به سمت او بیندازی، باید با اعتماد به نفس و بدون ترس عمل کنی.
زآنکه خوفت موجب نقصان شود
چون عصا اندازی و ثعبان شود
هوش مصنوعی: اگر ترس و نگرانی باعث کمبود و نقصان شود، مانند این است که چوبی را پرتاپ کنی و به جای آن، مخلوقی بزرگ و خطرناک بوجود آوری.
این دو پس باشند دو حجت به کار
سوی فرعون و گروه از کردگار
هوش مصنوعی: این دو نفر نشانه‌هایی برای هدایت هستند، در کاری که به سوی فرعون و گروهش از جانب پروردگار فرستاده شده‌اند.
زآنکه ایشانند قومی فاسقین
رفته بیرون ز امر حق وز راه دین
هوش مصنوعی: زیرا آن‌ها گروهی نادرستکار هستند که از دستور حق و مسیر دین خارج شده‌اند.
گفت ای پروردگار از پیشتر
کُشته ام من زین جماعت یک نفر
هوش مصنوعی: ای پروردگار، من از پیش، یکی از این جمعیت را به قتل رسانده‌ام.
می بترسم که کُشندم در قصاص
زآنکه بُد فرعون را او عبد خاص
هوش مصنوعی: من می‌ترسم که به خاطر انتقام به من آسیب بزنند، زیرا فرعون نیز در زمان خود بنده خاصی داشت.
هست هارون افصح از من در لسان
با من او را پس فرست آنجا روان
هوش مصنوعی: هارون در سخنوری و بیان از من بهتر است؛ پس او را به آنجا بفرست.
تا که باشد در مکاره پشت من
هم کند تصدیقم اندر انجمن
هوش مصنوعی: تا زمانی که در کارهای مکارانه، کسی پشتیبان من باشد، او نیز در جمع، به من تأیید می‌کند.
زآنکه می ترسم من از تکذیب قوم
تا رسد از قبطیانم، خشم و لوم
هوش مصنوعی: زیرا از اینکه از طرف جامعه‌ام مورد انکار و رد قرار گیرم می‌ترسم، چون ممکن است خشم و سرزنش قبطی‌ها بر من فرود آید.
گفت بازوی تو را بی خوف و بیم
بر برادر زود ما قوّت دهیم
هوش مصنوعی: او می‌گوید که بدون هیچ ترس و واهمه‌ای، با قدرت و توانایی به برادرش کمک کنند.
هم بگردانیمتان بر دشمنان
ما مسلط از براهینی عیان
هوش مصنوعی: ما شما را به گونه‌ای آموزش می‌دهیم که بر دشمنان خود تسلط پیدا کنید و بر این موضوع دلایل واضح و روشنی داریم.
پس رسند ایشان نه هرگز بر شما
مر زیانی را به آیت های ما
هوش مصنوعی: آن‌ها هرگز نمی‌توانند به شما آسیبی برسانند، زیرا آیات ما بر شما است.
خود شما وآن کس که کرده پیروی
مر شما را غالب آیند از نوی
هوش مصنوعی: شما و آن کسی که از شما پیروی می‌کند، بر سایرین تسلط خواهید داشت.