گنجور

۲۱- آیات ۷۶ تا ۷۷

إِنَّ قٰارُونَ کٰانَ مِنْ قَوْمِ مُوسیٰ فَبَغیٰ عَلَیْهِمْ وَ آتَیْنٰاهُ مِنَ اَلْکُنُوزِ مٰا إِنَّ مَفٰاتِحَهُ لَتَنُوأُ بِالْعُصْبَةِ أُولِی اَلْقُوَّةِ إِذْ قٰالَ لَهُ قَوْمُهُ لاٰ تَفْرَحْ إِنَّ اَللّٰهَ لاٰ یُحِبُّ اَلْفَرِحِینَ (۷۶) وَ اِبْتَغِ فِیمٰا آتٰاکَ اَللّٰهُ اَلدّٰارَ اَلْآخِرَةَ وَ لاٰ تَنْسَ نَصِیبَکَ مِنَ اَلدُّنْیٰا وَ أَحْسِنْ کَمٰا أَحْسَنَ اَللّٰهُ إِلَیْکَ وَ لاٰ تَبْغِ اَلْفَسٰادَ فِی اَلْأَرْضِ إِنَّ اَللّٰهَ لاٰ یُحِبُّ اَلْمُفْسِدِینَ (۷۷)

بدرستی که قارون بود از قوم موسی پس تفوق جست بر ایشان و دادیم او را از گنجها آن چیز که کلیدهایش یا مخزنهایش هر آینه گرانی می‌کرد بگروهی انبوه صاحبان زور هنگامی که گفتند مر او را قومش که شاد مباش بدرستی که خدا دوست نمی‌دارد بسیار شادیها را (۷۶) و بجوی در آنچه داد ترا خدا سرای آخرت و فراموش مکن بهره‌ات را از دنیا و احسان کن هم چنان که احسان کرد خدا بتو و مجوی فساد را در زمین بدرستی که خدا دوست نمی‌دارد فسادکنندگان را (۷۷)

« در بیان حکایت قارون »

قصۀ قارون کنون آمد به پیش
بود او ابن عمّ موسی یا که خویش
پس بر ایشان خواست جوید برتری
در فساد او بود همچون سامری
ما عطاء کردیم بر او بس ز گنج
که بُد از حمل مفاتیحش به رنج
صاحبان قوّت از حمل کلید
رنج می بردند بس بود آن مزید
یاد کن گفتند چون قومش ز پند
که مشو مغرور و شاد از مال چند
حق فرحناکان ندارد هیچ دوست
زآنکه غافل هر فرحناکی از اوست
می بجو در آنچه حق کردت عطاء
تو سرای آخرت را بی خطاء
بهرة خود را فراموش از جهان
هم مکن از تندرستی و توان
کن تو نیکی بر عباد آنسان که حق
بر تو نیکی کرد بیخوف و غلق
هم تبهکاری مجوی اندر زمین
إنَّ الله لَایُحِب الْمُفسِدِین
۲۰- آیات ۷۴ تا ۷۵: وَ یَوْمَ یُنٰادِیهِمْ فَیَقُولُ أَیْنَ شُرَکٰائِیَ اَلَّذِینَ کُنْتُمْ تَزْعُمُونَ (۷۴) وَ نَزَعْنٰا مِنْ کُلِّ أُمَّةٍ شَهِیداً فَقُلْنٰا هٰاتُوا بُرْهٰانَکُمْ فَعَلِمُوا أَنَّ اَلْحَقَّ لِلّٰهِ وَ ضَلَّ عَنْهُمْ مٰا کٰانُوا یَفْتَرُونَ (۷۵)۲۲- آیات ۷۸ تا ۸۰: قٰالَ إِنَّمٰا أُوتِیتُهُ عَلیٰ عِلْمٍ عِنْدِی أَ وَ لَمْ یَعْلَمْ أَنَّ اَللّٰهَ قَدْ أَهْلَکَ مِنْ قَبْلِهِ مِنَ اَلْقُرُونِ مَنْ هُوَ أَشَدُّ مِنْهُ قُوَّةً وَ أَکْثَرُ جَمْعاً وَ لاٰ یُسْئَلُ عَنْ ذُنُوبِهِمُ اَلْمُجْرِمُونَ (۷۸) فَخَرَجَ عَلیٰ قَوْمِهِ فِی زِینَتِهِ قٰالَ اَلَّذِینَ یُرِیدُونَ اَلْحَیٰاةَ اَلدُّنْیٰا یٰا لَیْتَ لَنٰا مِثْلَ مٰا أُوتِیَ قٰارُونُ إِنَّهُ لَذُو حَظٍّ عَظِیمٍ (۷۹) وَ قٰالَ اَلَّذِینَ أُوتُوا اَلْعِلْمَ وَیْلَکُمْ ثَوٰابُ اَللّٰهِ خَیْرٌ لِمَنْ آمَنَ وَ عَمِلَ صٰالِحاً وَ لاٰ یُلَقّٰاهٰا إِلاَّ اَلصّٰابِرُونَ (۸۰)

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: خانم مقصودی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

إِنَّ قٰارُونَ کٰانَ مِنْ قَوْمِ مُوسیٰ فَبَغیٰ عَلَیْهِمْ وَ آتَیْنٰاهُ مِنَ اَلْکُنُوزِ مٰا إِنَّ مَفٰاتِحَهُ لَتَنُوأُ بِالْعُصْبَةِ أُولِی اَلْقُوَّةِ إِذْ قٰالَ لَهُ قَوْمُهُ لاٰ تَفْرَحْ إِنَّ اَللّٰهَ لاٰ یُحِبُّ اَلْفَرِحِینَ (۷۶) وَ اِبْتَغِ فِیمٰا آتٰاکَ اَللّٰهُ اَلدّٰارَ اَلْآخِرَةَ وَ لاٰ تَنْسَ نَصِیبَکَ مِنَ اَلدُّنْیٰا وَ أَحْسِنْ کَمٰا أَحْسَنَ اَللّٰهُ إِلَیْکَ وَ لاٰ تَبْغِ اَلْفَسٰادَ فِی اَلْأَرْضِ إِنَّ اَللّٰهَ لاٰ یُحِبُّ اَلْمُفْسِدِینَ (۷۷)
هوش مصنوعی: قارون از قوم موسی بود و بر آنها ظلم می‌کرد. ما به او از گنج‌ها عطا کرده بودیم، به‌طوری که کلیدهای آن گنج‌ها به قدری سنگین بود که تنها چند نفر با قدرت می‌توانستند آن را حمل کنند. قومش به او گفتند که شادی نکن زیرا خداوند شادی‌کنندگان را دوست ندارد. همچنین، به او توصیه کردند که در آنچه خداوند به او داده، آخرت را طلب کند و سهم خود را از دنیا فراموش نکند و مانند آنچه خدا به او احسان کرده، به دیگران نیز نیکی کند و در زمین فساد نکند، چون خداوند مفسدان را دوست ندارد.
بدرستی که قارون بود از قوم موسی پس تفوق جست بر ایشان و دادیم او را از گنجها آن چیز که کلیدهایش یا مخزنهایش هر آینه گرانی می‌کرد بگروهی انبوه صاحبان زور هنگامی که گفتند مر او را قومش که شاد مباش بدرستی که خدا دوست نمی‌دارد بسیار شادیها را (۷۶) و بجوی در آنچه داد ترا خدا سرای آخرت و فراموش مکن بهره‌ات را از دنیا و احسان کن هم چنان که احسان کرد خدا بتو و مجوی فساد را در زمین بدرستی که خدا دوست نمی‌دارد فسادکنندگان را (۷۷)
هوش مصنوعی: قارون از قوم موسی بود و بر آنها تسلط یافت. خداوند به او گنجینه‌هایی عطا کرد که کلیدهای آنها بسیار سنگین و بزرگ بود و جمعی از افراد قدرتمند آن زمان به خاطر او دچار مشکل شدند. قومش به او گفتند که خوشحال نباشد زیرا خداوند شادی‌های فراوان را دوست ندارد. آنها به او توصیه کردند که در تمام معافیت‌هایی که خدا به او داده، به آخرت توجه کند و از سهم خود در دنیا غافل نشود. همچنین از او خواسته بودند که همان‌گونه که خداوند به او احسان کرده، او نیز به دیگران احسان کند و از ایجاد فساد در زمین بپرهیزد، زیرا خداوند فسادکنندگان را دوست ندارد.
« در بیان حکایت قارون »
هوش مصنوعی: در داستان قارون، شخصیت او به عنوان یک فرد بسیار ثروتمند و مغرور معرفی می‌شود. او با داشتن riqueza زیاد، به جای استفاده از دارایی‌هایش برای کمک به دیگران و خلق ارزش، به خودبزرگ‌بینی و تکبر روی می‌آورد. این نوع رفتار موجب می‌شود که فرجام کارش به شکست و نابودی منتهی گردد، زیرا او نه تنها از نعمت‌هایش بهره‌برداری صحیح نمی‌کند، بلکه مغروری او را به سوی هلاکت می‌کشاند. این داستان به ما درس می‌دهد که ثروت بدون درک درست و رویکرد صحیح می‌تواند زیانبار باشد.
قصۀ قارون کنون آمد به پیش
بود او ابن عمّ موسی یا که خویش
هوش مصنوعی: قصه‌ی قارون اکنون به روایت می‌آید؛ او عموی موسی و یا از نزدیک‌ترین خویشاوندان او بود.
پس بر ایشان خواست جوید برتری
در فساد او بود همچون سامری
هوش مصنوعی: افرادی که در فساد و گمراهی هستند، به دنبال برتری و امتیاز بر یکدیگر می‌باشند، مانند سامری که در داستان‌های مذهبی شناخته شده است.
ما عطاء کردیم بر او بس ز گنج
که بُد از حمل مفاتیحش به رنج
هوش مصنوعی: ما نعمت‌های زیادی به او بخشیدیم، به‌گونه‌ای که او برای نگهداری این گنجینه‌ها به زحمت نیفتد.
صاحبان قوّت از حمل کلید
رنج می بردند بس بود آن مزید
هوش مصنوعی: افراد نیرومند از حمل کلید خسته می‌شدند و این نشان داد که دیگر نیازی به فشار و زحمت بیشتری نیست.
یاد کن گفتند چون قومش ز پند
که مشو مغرور و شاد از مال چند
هوش مصنوعی: به یاد داشته باش که به تو گفته‌اند وقتی مردم از تو سخن می‌گویند، نه مغرور شو و نه از دارایی‌های اندک خود شادمان باش.
حق فرحناکان ندارد هیچ دوست
زآنکه غافل هر فرحناکی از اوست
هوش مصنوعی: هیچ دوستی برای خوشحالی‌ها و شادی‌ها حق ندارد، زیرا هر کسی که از این شادی‌ها غافل است، خود را از آن‌ها دور کرده است.
می بجو در آنچه حق کردت عطاء
تو سرای آخرت را بی خطاء
هوش مصنوعی: در آنچه که خداوند به تو بخشیده و عطا کرده است، تلاش کن و در پی آن باش که منزلت و جایگاه خود را در آخرت به درستی به دست آوری.
بهرة خود را فراموش از جهان
هم مکن از تندرستی و توان
هوش مصنوعی: هیچ‌گاه بهره‌ و نفع خود را از دنیا فراموش نکن؛ همواره به سلامت و قدرت خود توجه داشته باش.
کن تو نیکی بر عباد آنسان که حق
بر تو نیکی کرد بیخوف و غلق
هوش مصنوعی: نیکی کن به بندگان خدا به همان اندازه که خداوند بر تو نیکی کرده است، بدون ترس و نگرانی.
هم تبهکاری مجوی اندر زمین
إنَّ الله لَایُحِب الْمُفسِدِین
هوش مصنوعی: در زمین به دنبال فساد و تباهی نباش، چون خداوند مفسدان را دوست ندارد.