گنجور

۱۷- آیات ۶۲ تا ۶۷

وَ یَوْمَ یُنٰادِیهِمْ فَیَقُولُ أَیْنَ شُرَکٰائِیَ اَلَّذِینَ کُنْتُمْ تَزْعُمُونَ (۶۲) قٰالَ اَلَّذِینَ حَقَّ عَلَیْهِمُ اَلْقَوْلُ رَبَّنٰا هٰؤُلاٰءِ اَلَّذِینَ أَغْوَیْنٰا أَغْوَیْنٰاهُمْ کَمٰا غَوَیْنٰا تَبَرَّأْنٰا إِلَیْکَ مٰا کٰانُوا إِیّٰانٰا یَعْبُدُونَ (۶۳) وَ قِیلَ اُدْعُوا شُرَکٰاءَکُمْ فَدَعَوْهُمْ فَلَمْ یَسْتَجِیبُوا لَهُمْ وَ رَأَوُا اَلْعَذٰابَ لَوْ أَنَّهُمْ کٰانُوا یَهْتَدُونَ (۶۴) وَ یَوْمَ یُنٰادِیهِمْ فَیَقُولُ مٰا ذٰا أَجَبْتُمُ اَلْمُرْسَلِینَ (۶۵) فَعَمِیَتْ عَلَیْهِمُ اَلْأَنْبٰاءُ یَوْمَئِذٍ فَهُمْ لاٰ یَتَسٰاءَلُونَ (۶۶) فَأَمّٰا مَنْ تٰابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ صٰالِحاً فَعَسیٰ أَنْ یَکُونَ مِنَ اَلْمُفْلِحِینَ (۶۷)

و روزی که ندا کند ایشان را پس گوید کجایند شریکان من که بودند گمان می‌بردید (۶۲) گفتند آنان که لازم آمد بر ایشان قول پروردگار ما آنهایی را که گمراه کردیم ایشان را هم چنان که گمراه شدیم بیزاری نموده برگشتیم بسوی تو نبودند که ما را می‌پرستیدند (۶۳) و گفته شد بخوانید شریکانتان را پس بخوانند ایشان را پس جواب ندادند مر ایشان را و دیدند عذاب را اگر آنکه ایشان بودند که هدایت می‌افتند (۶۴) و روزی که ندا کند ایشان را پس گوید چه جواب داد مرسلان را (۶۵) پس کور شود بر ایشان خبرها روزی چنین پس ایشان سؤال کرده نشوند (۶۶) پس اما کسی که توبه کرد و ایمان آورد و کردگار شایسته پس شاید که بوده باشد از رستگاران (۶۷)

اندر آن روزی که میخواند خدا
مشرکان را پس بگوید در ندا
در کجایند آن شریکان این زمن
که گمان گردیدشان انباز من
خود چنین گویند ایشان از غلق
که بر ایشان گشته واجب قول حق
کاین کسان ب اشند آنان ای خدا
که به جد گمراهشان کردیم ما
گمره ایشان پس شدند از اختیار
همچو ما که گمرهیم اندر شعار
نک تبرّی سویت از ایشان کنیم
هم بری بودیم ز ایشان از قدیم
نی پرستنده شدند ایشان ز ما
می پرستیدند بل نفس و هوی
مشرکان را نیز هم گفته شود
که شما خوانید انبازان خود
پس همی خوانند ایشان را به پیش
از تحیّر یا که از امید خویش
پس مر ایشان را اجابت ناورند
پس چو بینند آن عذاب پر گزند
می کنند ایشان تمنّا آنکه کاش
یافتندی ره، رهند از رنج فاش
یاد کن روزی که فرماید خدا
اهل تکذیب و حسد را در ندا
چه جواب از مرسلین دادید چون
بر خدا خواندندتان در آزمون
پس بر ایشان می شود پوشیده باز
آن خبرها که بر آنشان بود ساز
می کنند اعنی فراموش آنچه را
گفته اند اندر جواب انبیا
اندر آن روز از نهیب رستخیز
از هم ایشان هم نپرسند ایچ چیز
پس خود اما توبه آن کز شرک کرد
بگرویده است او بدان خلاّق فرد
باشدش کردار شایسته و نکو
شاید آن کز رستگاران باشد او
۱۶- آیات ۵۷ تا ۶۱: وَ قٰالُوا إِنْ نَتَّبِعِ اَلْهُدیٰ مَعَکَ نُتَخَطَّفْ مِنْ أَرْضِنٰا أَ وَ لَمْ نُمَکِّنْ لَهُمْ حَرَماً آمِناً یُجْبیٰ إِلَیْهِ ثَمَرٰاتُ کُلِّ شَیْ‌ءٍ رِزْقاً مِنْ لَدُنّٰا وَ لٰکِنَّ أَکْثَرَهُمْ لاٰ یَعْلَمُونَ (۵۷) وَ کَمْ أَهْلَکْنٰا مِنْ قَرْیَةٍ بَطِرَتْ مَعِیشَتَهٰا فَتِلْکَ مَسٰاکِنُهُمْ لَمْ تُسْکَنْ مِنْ بَعْدِهِمْ إِلاّٰ قَلِیلاً وَ کُنّٰا نَحْنُ اَلْوٰارِثِینَ (۵۸) وَ مٰا کٰانَ رَبُّکَ مُهْلِکَ اَلْقُریٰ حَتّٰی یَبْعَثَ فِی أُمِّهٰا رَسُولاً یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیٰاتِنٰا وَ مٰا کُنّٰا مُهْلِکِی اَلْقُریٰ إِلاّٰ وَ أَهْلُهٰا ظٰالِمُونَ (۵۹) وَ مٰا أُوتِیتُمْ مِنْ شَیْ‌ءٍ فَمَتٰاعُ اَلْحَیٰاةِ اَلدُّنْیٰا وَ زِینَتُهٰا وَ مٰا عِنْدَ اَللّٰهِ خَیْرٌ وَ أَبْقیٰ أَ فَلاٰ تَعْقِلُونَ (۶۰) أَ فَمَنْ وَعَدْنٰاهُ وَعْداً حَسَناً فَهُوَ لاٰقِیهِ کَمَنْ مَتَّعْنٰاهُ مَتٰاعَ اَلْحَیٰاةِ اَلدُّنْیٰا ثُمَّ هُوَ یَوْمَ اَلْقِیٰامَةِ مِنَ اَلْمُحْضَرِینَ (۶۱)۱۸- آیات ۶۸ تا ۷۰: وَ رَبُّکَ یَخْلُقُ مٰا یَشٰاءُ وَ یَخْتٰارُ مٰا کٰانَ لَهُمُ اَلْخِیَرَةُ سُبْحٰانَ اَللّٰهِ وَ تَعٰالیٰ عَمّٰا یُشْرِکُونَ (۶۸) وَ رَبُّکَ یَعْلَمُ مٰا تُکِنُّ صُدُورُهُمْ وَ مٰا یُعْلِنُونَ (۶۹) وَ هُوَ اَللّٰهُ لاٰ إِلٰهَ إِلاّٰ هُوَ لَهُ اَلْحَمْدُ فِی اَلْأُولیٰ وَ اَلْآخِرَةِ وَ لَهُ اَلْحُکْمُ وَ إِلَیْهِ تُرْجَعُونَ (۷۰)

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: خانم مقصودی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

وَ یَوْمَ یُنٰادِیهِمْ فَیَقُولُ أَیْنَ شُرَکٰائِیَ اَلَّذِینَ کُنْتُمْ تَزْعُمُونَ (۶۲) قٰالَ اَلَّذِینَ حَقَّ عَلَیْهِمُ اَلْقَوْلُ رَبَّنٰا هٰؤُلاٰءِ اَلَّذِینَ أَغْوَیْنٰا أَغْوَیْنٰاهُمْ کَمٰا غَوَیْنٰا تَبَرَّأْنٰا إِلَیْکَ مٰا کٰانُوا إِیّٰانٰا یَعْبُدُونَ (۶۳) وَ قِیلَ اُدْعُوا شُرَکٰاءَکُمْ فَدَعَوْهُمْ فَلَمْ یَسْتَجِیبُوا لَهُمْ وَ رَأَوُا اَلْعَذٰابَ لَوْ أَنَّهُمْ کٰانُوا یَهْتَدُونَ (۶۴) وَ یَوْمَ یُنٰادِیهِمْ فَیَقُولُ مٰا ذٰا أَجَبْتُمُ اَلْمُرْسَلِینَ (۶۵) فَعَمِیَتْ عَلَیْهِمُ اَلْأَنْبٰاءُ یَوْمَئِذٍ فَهُمْ لاٰ یَتَسٰاءَلُونَ (۶۶) فَأَمّٰا مَنْ تٰابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ صٰالِحاً فَعَسیٰ أَنْ یَکُونَ مِنَ اَلْمُفْلِحِینَ (۶۷)
هوش مصنوعی: روزی خداوند آن‌ها را فرا می‌خواند و می‌پرسد: «کجایند شریکانی که شما ادعا می‌کردید؟» کسانی که وعده‌ی عذاب بر آن‌ها ثابت شده، می‌گویند: «پروردگارا، این‌ها همان‌هایی هستند که ما را گمراه کردند. ما هم آن‌ها را گمراه ساختیم، همان‌طور که خود ما گمراه شدیم. ما از آن‌ها حالا بی‌زاری می‌جوییم و نمی‌خواهیم آن‌ها را بپرستیم.» سپس به آن‌ها گفته می‌شود: «پس، شریکان خود را دعوت کنید.» آن‌ها آن‌ها را فراخوانده و هیچ پاسخی از آن‌ها نمی‌گیرند، و در آن زمان عذاب را می‌بینند و در می‌یابند که اگر به راه هدایت رفته بودند، امروز در چنین وضعیتی نبودند. و روزی، دوباره خداوند از آن‌ها می‌پرسد: «چرا به پیامبران پاسخ ندادید؟» در آن روز، اخبار و پیام‌ها برای آن‌ها مبهم می‌شود و نمی‌توانند از همدیگر سوال کنند. اما کسانی که توبه کرده و ایمان آورده و عمل صالح انجام داده‌اند، امیدی به رستگاری دارند.
و روزی که ندا کند ایشان را پس گوید کجایند شریکان من که بودند گمان می‌بردید (۶۲) گفتند آنان که لازم آمد بر ایشان قول پروردگار ما آنهایی را که گمراه کردیم ایشان را هم چنان که گمراه شدیم بیزاری نموده برگشتیم بسوی تو نبودند که ما را می‌پرستیدند (۶۳) و گفته شد بخوانید شریکانتان را پس بخوانند ایشان را پس جواب ندادند مر ایشان را و دیدند عذاب را اگر آنکه ایشان بودند که هدایت می‌افتند (۶۴) و روزی که ندا کند ایشان را پس گوید چه جواب داد مرسلان را (۶۵) پس کور شود بر ایشان خبرها روزی چنین پس ایشان سؤال کرده نشوند (۶۶) پس اما کسی که توبه کرد و ایمان آورد و کردگار شایسته پس شاید که بوده باشد از رستگاران (۶۷)
هوش مصنوعی: روزی خداوند به مشرکان ندا می‌کند و از آن‌ها می‌پرسد که کجا هستند شریکانی که در مورد آن‌ها گمان می‌بردید. آن‌ها خواهند گفت که کسانی که در حق ما عذابی صادر شده، همان‌هایی هستند که ما را گمراه کردند. ما اکنون از آن‌ها بیزاری می‌جوییم؛ آن‌ها دیگر ما را نمی‌پرستیدند. سپس به آن‌ها گفته می‌شود که شریکانتان را فراخوانید. وقتی آن‌ها را صدا می‌زنند، جوابی نمی‌شنوند و عذاب را می‌بینند. در آن روز، زمانی که از آن‌ها می‌پرسند که چه پاسخی به فرستادگان داده‌اند، آن‌ها دیگر نمی‌توانند به یاد بیاورند. در آن زمان، چشم‌هایشان به روی واقعیت بسته خواهد شد و نمی‌توانند سؤالی بپرسند. اما کسی که توبه کند و ایمان بیاورد و عمل صالح انجام دهد، ممکن است جزو رستگاران باشد.
اندر آن روزی که میخواند خدا
مشرکان را پس بگوید در ندا
هوش مصنوعی: در روزی که خداوند به مشرکان پاسخ می‌دهد و صدایشان می‌زند، به آنان می‌گوید.
در کجایند آن شریکان این زمن
که گمان گردیدشان انباز من
هوش مصنوعی: کجاست آن دوستانی که فکر می‌کردم همراهم هستند؟
خود چنین گویند ایشان از غلق
که بر ایشان گشته واجب قول حق
هوش مصنوعی: ایشان به این موضوع اشاره می‌کنند که به خاطر وضعیتی که برایشان پیش آمده، گفتن حقیقت برایشان الزامی شده است.
کاین کسان ب اشند آنان ای خدا
که به جد گمراهشان کردیم ما
هوش مصنوعی: این افراد را، ای خدا، ما به وسیله‌های مختلف گمراه کرده‌ایم.
گمره ایشان پس شدند از اختیار
همچو ما که گمرهیم اندر شعار
هوش مصنوعی: این شعر به این معناست که آن‌ها نیز مانند ما، که در مسائل مختلف گمراه و در سردرگمی به سر می‌بریم، از انتخاب و اختیار خود دور شده‌اند. به عبارتی، وجود مشکلات و سردرگمی‌ها باعث می‌شود که نتوانیم به درستی تصمیم بگیریم و از مسیر اصلی خود منحرف شویم.
نک تبرّی سویت از ایشان کنیم
هم بری بودیم ز ایشان از قدیم
هوش مصنوعی: ما همیشه در تلاش بوده‌ایم که از این افراد دوری کنیم و در واقع، از زمان‌های قدیم از آنها جدا بوده‌ایم.
نی پرستنده شدند ایشان ز ما
می پرستیدند بل نفس و هوی
هوش مصنوعی: آن‌ها به پرستش نی پرداخته‌اند و دیگر ما را نمی‌پرستند، بلکه دلبسته نفس و هوس خود شده‌اند.
مشرکان را نیز هم گفته شود
که شما خوانید انبازان خود
هوش مصنوعی: مشرکان نیز باید گفته شود که شما همواره از شریکانی که برای خود انتخاب کرده‌اید، نام می‌برید و آن‌ها را می‌خوانید.
پس همی خوانند ایشان را به پیش
از تحیّر یا که از امید خویش
هوش مصنوعی: پس به همین خاطر آنها را به نام افرادی می‌شناسند که قبل از اینکه به حیرت بیفتند یا از امید خود ناامید شوند.
پس مر ایشان را اجابت ناورند
پس چو بینند آن عذاب پر گزند
هوش مصنوعی: پس اینان پاسخ نخواهند داد و وقتی عذاب شدید را ببینند، متوجه خواهند شد.
می کنند ایشان تمنّا آنکه کاش
یافتندی ره، رهند از رنج فاش
هوش مصنوعی: آنها آرزو می‌کنند که ای کاش راهی می‌یافتند که بتوانند از رنج و درد رهایی یابند.
یاد کن روزی که فرماید خدا
اهل تکذیب و حسد را در ندا
هوش مصنوعی: به خاطر بیاور روزی را که خداوند به کسانی که دروغ می‌گویند و حسد می‌ورزند، می‌گوید.
چه جواب از مرسلین دادید چون
بر خدا خواندندتان در آزمون
هوش مصنوعی: وقتی پیامبران خدا از شما سوال کردند، چگونه به آنها پاسخ دادید در زمانی که شما را در آزمایش قرار دادند؟
پس بر ایشان می شود پوشیده باز
آن خبرها که بر آنشان بود ساز
هوش مصنوعی: بنابراین، برای آنان پنهان می‌شود دوباره خبرهایی که مختص به آن‌ها بود.
می کنند اعنی فراموش آنچه را
گفته اند اندر جواب انبیا
هوش مصنوعی: آنها فراموش می‌کنند آنچه را که در پاسخ به پیامبران گفته‌اند.
اندر آن روز از نهیب رستخیز
از هم ایشان هم نپرسند ایچ چیز
هوش مصنوعی: در آن روز از صدا و هیاهوی قیامت، هیچ‌یک از آنها از همدیگر هیچ سوالی نمی‌کنند.
پس خود اما توبه آن کز شرک کرد
بگرویده است او بدان خلاّق فرد
هوش مصنوعی: اگر کسی از شرک بازگشته و به خداوند یکتا پناه آورده است، باید بداند که او مورد رحمت و بخشش خالق بی‌همتا قرار خواهد گرفت.
باشدش کردار شایسته و نکو
شاید آن کز رستگاران باشد او
هوش مصنوعی: اگر انسان کارهای نیک و شایسته‌ای انجام دهد، ممکن است او از رستگاران و نجات‌یافتگان باشد.